εἷς

English (LSJ)

μίᾰ, ἕν (μίη only in late Ion. Prose): gen. ἑνός, μιᾶς, ἑνός:—Ep. ἕεις Hes.Th.145, AP7.341 (Procl.), cj.in Il.5.603:—Dor. ἧς Rhinth. 12, Tab.Heracl.1.136:—Ep., Aeol., and Ion. fem.

   A ἴᾰ Il.13.354, prob. in Hp.Morb.4.37; acc. ἴαν Alc.33.6(prob.), Sapph.69.1 (cf. μηδεΐα), Corinn.Supp.2.56, IG9(2).517.22(Thess.); gen.ἰῆς Il.16.173,24.496; dat. ἰῇ 9.319, 11.174, etc.: neut. dat. (ἰῷ κίον ἤματι) 6.422. (In Com. οὐδὲ (μηδὲ) εἷς, οὐδὲ (μηδὲ) ἕν, occur, mostly at the end of an iambic trimeter, without elision, Cratin.302,Ar.Ra.927, Pl.37,138,al.) (Orig. ἕνς, assim. ἔν (δ) prob. in Leg.Gort.9.50, from *εμς, I.-Eur. sem-(cf. ὁμός); μία from sm-ία; ἴα is not related to μία, but prob. to pronom. stem i-(Lat.is), cf.ἰός.)    1 as a Numeral, εἷς κοίρανος ἔστω Il.2.204, etc.; strengthd., εἷς οἶος, μία οἴη, a single

   A one, one alone, 4.397, Od.7.65; μία μούνη 23.227; εἷς μοῦνος Hdt.1.119, Ar.Pl.1053, etc.; εἷς καὶ μόνος D.H.1.74; εἷς ὤν S.OT247, E.Ph.894, etc.; opp.πολύς, μία τὰς πολλὰς ψυχὰς ὀλέσασα A.Ag.1456, cf.1465, Ch.299, etc.    b emphatically with a Sup., εἷς οἰωνὸς ἄριστος Il.12.243, etc.: freq. in Trag., εἷς ἀνὴρ πλεῖστον..πόνον παρασχών A.Pers.327; πλείστας ἀνὴρ εἷς.. ἔγημε S.Tr.460; κάλλιστ' ἀνὴρ εἷς Id.OT1380; ἕνακριθέντ' ἄριστον Id.Ph.1344; also in Prose, ἐπὶ πλεῖστον δὴ χλιδῆς εἷς ἀνὴρ ἀπίκετο Hdt.6.127, cf. Th.8.68; Μυτιληναίους μάλιστα δὴ μίαν πόλιν Id.3.39; πάντων εἷς ἀνὴρ μεγίστων αἴτιος κακῶν D.18.143: without a Sup., Ἐτεοκλέης ἂν εἷς πολὺς κατὰ πτόλιν ὑμνοῖθ' A.Th.6.    c in oppos., made emphatic by the Art., ὁ εἷς, ἡ μία, Il.20.272, Od.20.110, Pl.Cri.48a; τοῦ ἑνὸς οἱ δύο ἀγαθοὶ βελτίους Arist.Pol.1287b13, cf. Theoc.6.22.    d with a neg., εἷς οὐδείς no single man, Hdt.1.32; ἓν οὐδὲ ἓν ἴαμα Th.2.51; οὐκ ἐν ἄλλῳ ἑνί γε χωρίῳ in no other single country, Id.1.80; οὐχ εἷς, i.e. more than one, A.Th.103, E.Andr.96; εἷς οὐ.., εἷς μή.., emphatic for οὐδείς, μηδείς, Ar.Th.549, X.An.5.6.12; more emphatic, οὐδὲ εἷς, μηδὲ εἷς, v. οὐδείς, μηδείς.    e εἷς ἕκαστος each one, each by himself, Hdt. 1.123, Pl.Prt.332c, etc.; αἴσθησις μία ἑνός (sc. γένους) one of each, Arist.Metaph.1003b19: pl., ἑκάτεροι ἕνες POxy.276.8 (i A.D.).    f with κατά, καθ' ἓν ἕκαστον each singly, piece by piece, Hdt.1.9, etc.; καθ' ἕν one by one, Pl.Sph.217a, etc.; καθ' ἕν, τό, list, PEleph.20.7 (iii B.C.), etc.; καθ' ἕν' ἡμῶν ἕκαστον ἀποστερεῖν to deprive each of us singly, D.21.142, cf. Men.Epit.164,186; εἷς κατὰ εἷς one by one, Ev.Marc.14.19; but καθ' ἓν γίγνεσθαι, εἶναι, to be united, Th.8.46, X. HG5.2.16.    g with other Preps., ἓν ἀνθ' ἑνός above all, Pl.R. 331b, Phlb.63c; but μίαν ἀντὶ μιᾶς alternately, PStrassb.25.13, etc.; ἐπὶ μίαν ἑκάστην ῥάβδον τιθέντες θεσπίζουσι one by one, separately, Hdt. 4.67; ἐπὶ ἑνός Pl.Tht.157a; ἓν ἐφ' ἑνί Id.Sph.229b, Lg.758b: ἓν πρὸς ἕν, with or without συμβάλλειν, in comparisons, Hdt.4.50, Pl.Lg. 647b; πρὸς ἕν' εἷς D.21.131: παρ' ἕνα alternately, Luc.Salt.12; εἰς ἓν συναγαγεῖν E.Or.1640; ἰσχὺς τοσαύτη εἰς ἓν ξυστᾶσα Th.6.85; εἰς ἓν μοίρας συνέκυρσας E.Andr.1172; ἐς μίαν βουλεύειν Il.2.379; in full, ἐς μίαν βουλήν Th.5.111; εἰς μίαν νοεῖν Ael.NA5.9; ἓν ἐξ ἑνὸς ἐπισεσώρευκεν Arr.Epict.1.10.5, cf. Luc.Asin.54; ἀπὸ μιᾶς with one accord, Ev.Luc.14.18; ὑφ' ἕν at once, S.E.M.10.124; also ὑφ' ἓν θέσθαι τὸ ὂν τῷ μὴ ὄντι Plot.6.2.1; cf. ὑφέν.    h in compd. numerals, as an ordinal, τῷ ἑνὶ καὶ τριηκοστῷ [ἔτει] Hdt.5.89, cf.Th.8.109, etc.; so in Att. Inscrr., IG2.660.30, al,: later εἷς alone,=first, LXXGe.1.5; μιᾷ τοῦ μηνός ib.8.13.    i μίαν μίαν, = κατὰ μίαν, S.Fr.201; εἷς εἷς LXX 1 Ch.24.6.    2 one, i.e. the same, τώ μοι μία γείνατο μήτηρ Il. 3.238, etc.; εἷς καὶ ὁ αὐτός one and the same, ἓν καὶ ταὐτὸν ἀριθμῷ Arist.Metaph.1039a28, etc.; ὑπὸ μίαν καὶ τὰν αὐτὰν ἀρχάν Perict. ap. Stob.3.1.121; ταὐτὸν καὶ ἕν Arist.Ph.201b3; so ἓν καὶ ὅμοιον Pl.Phdr. 271a; εἷς καὶ κοινός Plu.2.699f: c. dat., ἐμοὶ μιᾶς ἐγένετ' ἐκ ματρός E. Ph.156; ἐκ μιᾶς οἰνοχόης Ἐπικούρῳ πεπωκότες Plu.2.1089a.    b possessing unity, ἧττον μία ἡ μίμησις ἡ τῶν ἐποποιῶν Arist.Po.1462b3; λίαν ἓν ποιεῖν τὴν πόλιν Id.Pol.1263b7; τὰ κυρίως ἕνα Dam.Pr. 437.    3 one, opp. another, ἓν μὲν..ἓν δὲ.. Arist.EN1139a6, Pol. 1285b38, etc.; ὁ μὲν..εἷς δὲ..εἷς δ' αὖ.. Od.3.421 sq., cf. Pl.R.369d; εἷς μὲν..ἕτερος δὲ.. X.HG1.7.23.    4 indefinitely, εἷς τις some one, S.OT118, Pl.Grg.471e, etc.; ἐξ ἑνός γέ του τρόπου Th.6.34; rarely τις εἷς S.Ant.269, Pl.Prm.145d; εἷς γάρ τις ἦν ἕκαστος οὑξειργασμένος each single one was suspected, S.Ant.262; εἷς ὁστισοῦν Arist.Pol. 1325b28; εἷς ὁ πρῶτος, Germ. der erste beste, Is.8.33, D.1.9, cf. Luc. Herm.61: alone, like our indef. Art., a, an, Κάδμου θυγατέρων μιᾷ E.Ba.917; εἷς κάπηλος, στρατηγός, Ar.Av.1292, Th.4.50; εἷς Ἀθηναίων D.21.87, cf. LXXGe.21.15, Ev.Matt.21.19, etc.; εἷς ἀπό.. LXX Le.6.3(22).    5 οὐχ εἷς many, A.Th.103, Call.Dian.33; οὐχ εἷς οὐδὲ δύο not one or two only, D.29.12; οὐ μίαν οὐδὲ δύο not once nor twice, LXX 4 Ki.6.10; ἓν ἢ καὶ δύο ληφθὲν μαρτύριον Plb.2.38.10; εἷς ἢ δεύτερος Jul.Or.6.190d: prov., εἷς ἀνὴρ οὐδεὶς ἀνήρ one man's no man, D.Chr.48.10.    6 Math., τὸ ἕν unity, opp.πλῆθος, Pythag.Fr.5, etc.: pl., ἕνα units, Arist.Metaph.1056b21; ὁ ἀριθμός ἐστιν ἕνα πλείω Id.Ph. 207b7; τῶν προτέρων ἑνῶν Dam.Pr.460.    7 Philos., ἕν, τό, unity, the One, ἐκ πάντων ἓν καὶ ἐξ ἑνὸς πάντα Heraclit.10, cf.Emp.17.1, etc.: later indecl., ἓν εἶναι τοῦ ἓν παρουσίᾳ Plot.6.6.14, cf.5.5.5.

German (Pape)

[Seite 738] μίᾰ (erst in späterer ion. Prosa u. bei späten Dichtern, wie Qu. Sm. 11, 361, μίη), ἕν, gen. ἑνός, μιᾶς, ἑνός; ep. ἕεις, Hes. Th. 145; Procl. 6 (VII, 341); dor. auch ἧς; nach Gramm., wie Arcad. p. 200, 7, auch der accus. εἷνα; einer, eine, eines, Cardinalzahl, von Hom. an überall; adj., εἱς ἀνήρ; subst., πλὴν εἱς τις Soph. O. R. 118; εἴτε εἷς ὢν λέληθεν 247; bes. εἷς τῶν πολιτῶν u. ä.; – bei Aufzählungen für die Ordinalzahl, wie Dion. Hal. C. V. p. 174 μία μὲν αὕτη συζυγία – αὕτη δὲ δευτέρα, wo erst der zweite Satz dem μία die Nebenbedeutung »die erste« giebt. Zuweilen in Verbindung mit Ordinalzahlen, wie τῷ ἑνὶ καὶ τριηκοστῷ ἔτει Her. 5, 89; bes. Sp., wie Dion. Hal. 3, 46 Diod. Sic. 16, 71. – Verstärkt εἷς οἶος, Od. 9, 207; Ap. Rh. 4, 286; εἷς μόνος, Od. 23, 227; Ar. Pl. 1054; Plat. Prot. 360 e; εἷς καὶ μόνος, Dion. Hal. 1, 74; Luc. Zeux. 2; μίαν γὰρ αὐτὴν ἄσχιστον εἴασε, sie allein, Plat. Tim. 36 d; vgl. Theocr. 6, 22. – Mit dem superlat.; εἷς ἄριστος Il. 12, 243; Soph. Ai. 1319; womit Vbdgn zu vergleichen, wie τοὺς ἀγωνιζομένους εἷς ἀνὴρ δυνάμενος ὠφελεῖν Thuc. 8, 68; Xen. An. 1, 9, 22. Auch πλεῖστοι δὴ αὐτῷ ἑνί γε ἀνδρὶ τῶν ἐφ' ἡμῶν ἐπεθύμησαν χρἠματα προέσθαι, Xen. An. 1, 9, 12, ihm dem einen Manne, im Ggstz gegen ganze Staaten, wo mit Krüger Cyr. 8, 2, 15 Thuc. 1, 80 Arr. An. 1, 12, 6 zu vgl. – Mit dem Artikel wird es verbunden, um es im Ggstz gegen andere hervorzuheben; δύο δ' ἔνδοθι κασσιτέροιο, τὴν δὲ μίαν χρυσέην, die eine von Gold, Il. 22, 272; αἱ μὲν ἄλλαι εὗδον, ἡ δὲ μί' οὕπω παύετο Od. 20, 110; im Ggstz von οἱ πολλοί Plat. Crit. 48 a. – Οὐδὲ εἷς, auch nicht Einer, nachdrücklicher als οὐδείς, w. m. s.; – εἷς τις, irgend Einer, Soph. O. R. 118; καὶ τὸ λέγειν μία τις τῶν πράξεών ἐστι Plat. Crat. 387 b; mit γέ, καὶ μὴν ἕν γέ τι τούτων ἀναγκαῖον Soph. 252 d. Auch εἷς allein geht in das unbestimmte Einer über, Ar. Av. 1292 Plat. Legg. XI, 855 d u. Sp.; εἷς ὁστισοῦν, Einer, wer es auch sei, ein Jeder, Arist. öfter; – εἷς ἕκαστος, ein jeder Einzelne, unus quisque; ἑνὸς ἑκάστου κειμένου χωρίς Plat. Soph. 253 d; ἑνὶ ἑκάστῳ τῶν ἐναντίων ἓν μόνον ἐστὶν ἐναντίον Prot. 332 c; auch εἷς γάρ τις ἦν ἕκαστος Soph. O. R. 262; καθ' ἓν ἕκαστον, jedes für sich, Her. 1, 9; Plat. Tim. 56 c Legg. IX, 853 a; – καθ' ἕν, für sich allein, einzeln, καθ' ἓν ὄνομα ἑκάστῳ προσῆπτον Plat. Soph. 217 a; καθ' ἕνα τῶν οἰκετῶν, einem Jeden, Plut. Cat. min. 68; im N. T. u. LXX. καθ' εἷς u. εἷς καθ' εἷς. Aber καθ' ἓν ὅτι μάλιστα ξύμπαντες, Plat. Legg. V, 739 d, ist »auf einmal Alle zusammen«, vgl. IV, 708 d καθ' ἕνα εἰς ταὐτόν, τὸ λεγόμενον, ξυμφυσῆσαι, von einem Pferdegespann hergenommen; καθ' ἓν γενέσθαι, sich (in Eins) vereinigen, Thuc. 3, 10, vgl. 8, 48; καθ' ἓν οὔσης τῆς ἰσ χύος ἀμφοτέρας Xen. Hell. 3, 4, 27; εἰς ἓν συνάγειν, ἁλίζειν, (in Eins) vereinigen, Eur. Or. 1640; Heracl. 404; συνελθεῖν Phoen. 465; ἰσχὺς τοσαύτη εἰς ἓν ξυστᾶσα Thuc. 6, 85; ἐπειδὴ ἡ πόλις εἰς ἓν ἦλθε, Harpocr. ὡμονόησε, von der Aussöhnung nach der Zeit der 30 Männer, Dem. 20, 11. Aehnlich ἐς μίαν βουλεύειν Il. 2, 379, wo man gewöhnlich βουλήν ergänzt; vgl. Thuc. 5, 111; Constructionen mit andern Präpositionen s. bei diesen. – Εἷς καὶ ὁ αὐτός, Einer u. derselbe, Arist. u. Sp.; εἷς καὶ ὅμοιος, Plat. Phaedr. 271 a; D. Sic. 17, 108; auch εἷς allein = Einer und derselbe; mit dem dat. Plat. Legg. V, 745 c.