ἀκρατής: Difference between revisions
ἀλώπηξ, αἰετοῦ ἅ τ' ἀναπιτναμένα ῥόμβον ἴσχει → a fox, which, by spreading itself out, wards off the eagle's swoop
(Bailly1_1) |
(big3_2) |
||
Line 15: | Line 15: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ής, ές :<br /><b>1</b> sans force ; impotent;<br /><b>2</b> qui ne se contient pas, intempérant : ἀκρατὴς γλώσσης ESCHL qui n’est plus maître de sa langue, qui parle au hasard ; ἀκρατὴς οἴνου XÉN qui use du vin avec excès ; ἀκρατὴς κέρδους, τιμῆς ARSTT avide de gain, d’honneurs.<br />'''Étymologie:''' ἀ, [[κράτος]]. | |btext=ής, ές :<br /><b>1</b> sans force ; impotent;<br /><b>2</b> qui ne se contient pas, intempérant : ἀκρατὴς γλώσσης ESCHL qui n’est plus maître de sa langue, qui parle au hasard ; ἀκρατὴς οἴνου XÉN qui use du vin avec excès ; ἀκρατὴς κέρδους, τιμῆς ARSTT avide de gain, d’honneurs.<br />'''Étymologie:''' ἀ, [[κράτος]]. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=(ἀκρᾰτής) -ές<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [neutr. plu no contr. ἀκρατέα Hp.<i>Aër</i>.10]<br />sent. act.<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[desvalido]] [[γῆρας]] S.<i>OC</i> 1236, παιδία Hp.l.c.<br /><b class="num">•</b>medic., c. gen. [[que no tiene dominio]] γλώσσης A.<i>Pr</i>.885, φωνῆς Hp.<i>Morb</i>.2.6a, σώματος Hp.<i>Art</i>.48, <i>IG</i> 4<sup>2</sup>.121.107 (Epidauro IV a.C.), ἑωυτοῦ del que sufre una parálisis, Hp.<i>Morb</i>.2.6a, χειρῶν <i>IG</i> 4<sup>2</sup>.125.10 (Epidauro III a.C.), cf. D.H.1.38 (pero ἀ. χειρός que no puede controlar sus manos e.d. ladrón, cleptómano</i> Phryn.<i>PS</i> 51)<br /><b class="num">•</b>[[paralizado]] de miembros δάκτυλοι <i>IG</i> 4<sup>2</sup>.121.22 (Epidauro IV a.C.), ἀκρατέα τὰ μέλεα καὶ ἐπισυρόμενα, οὐκ ἀναίσθητα Aret.<i>SD</i> 1.7.6.<br /><b class="num">2</b> sent. moral [[incapaz de dominarse o controlarse]], [[incontinente]], [[desenfrenado]] como subst. ὁ ἀ. op. [[ἐγκρατής]] Arist.<i>EN</i> 1150<sup>b</sup>30, 1145<sup>b</sup>11, cf. Plb.12.15.2, 2<i>Ep.Ti</i>.3.3, op. [[ἀνδρεῖος]], σοφός, δίκαιος X.<i>Hier</i>.5.2<br /><b class="num">•</b>fig. στόμα Ar.<i>Ra</i>.838, νηδύς Aristias 3<br /><b class="num">•</b>[[desenfrenado respecto a]], [[incapaz de contener]] c. ac. rel. ἀ. τὴν γλῶτταν Poll.6.146<br /><b class="num">•</b>c. gen. ὀργῆς Th.3.84, θυμοῦ Pl.<i>Lg</i>.869a, ἀφροδισίων X.<i>Mem</i>.1.2.2, γάμων Phryn.<i>PS</i> 50, οἴνου X.<i>Oec</i>.12.11, ὕπνου X.<i>Oec</i>.12.12, ἐπιθυμιῶν X.<i>Cyr</i>.5.1.14, κέρδους, τιμῆς que tiene un afán desenfrenado de lucro, de honores</i> Arist.<i>EN</i> 1147<sup>b</sup>33<br /><b class="num">•</b>c. dat. ἀ. γλώσσῃ LXX <i>Pr</i>.27.20a<br /><b class="num">•</b>c. prep. πρὸς τὸν οἶνον Arist.<i>HA</i> 594<sup>a</sup>10, πρὸς γυναῖκας Plb.8.9.2, πρὸς χρήματα Iambl.<i>Protr</i>.20, περὶ τὰ πόματα Arist.<i>PA</i> 691<sup>a</sup>3<br /><b class="num">•</b>c. inf. ἀ. εἴργεσθαι τινός incapaz de abstenerse de algo</i> Pl.<i>Sph</i>.252c<br /><b class="num">•</b>esp. en medic., de órganos [[que no puede dominar, controlar]] ὑστέρη ἀ. τῶν ὑγρῶν Aret.<i>SD</i> 2.11.5, κοιλίη ἀ. σιτίων Aret.<i>CD</i> 2.7.1.<br /><b class="num">3</b> jur. [[inválido]], [[nulo]] ὃς ἂν τὰς πρήσις ἀκρατέα[ς] ποιῇ aquel que anule las ventas</i>, <i>Schwyzer</i> 688.6 (Quíos V a.C.), ἀκρατέα ποιεῖν τὰ ἐψηφισμένα <i>IG</i> 12(8).267.12 (Tasos III a.C.) en <i>SEG</i> 46.1190.<br /><b class="num">II</b> sent. pas. [[incontrolable]], [[desmedido]], [[inmoderado]] de cosas ὀργή Plu.2.10e, Heraclit.<i>All</i>.73, συνουσίαι Plu.2.997c, [[δαπάνη]] <i>AP</i> 9.367 (Luc.), οὖρον ἀ. incontinencia en la orina</i> Aret.<i>SA</i> 1.6.6.<br /><b class="num">III</b> adv. -ῶς, jón. -έως [[sin control]], [[desenfrenadamente]] βιοτεύειν Arist.<i>EN</i> 114<sup>a</sup>15, ἀ. ἔχοντες ἑαυτῶν incapaces de controlarse</i> Is.3.17, ἀ. ἔχειν πρὸς τὰς ἡδονάς Pl.<i>Lg</i>.710a, ἀ. ἐπικεῖσθαι τοῖς φεύγουσιν Plb.11.14.7, ἀ. ἐπιγελᾶν I.<i>BI</i> 1.353, τῆς οὐρήθρης ἀ. διακεῖσθαι tener incontinencia de orina</i> Hp.<i>Acut.(Sp.)</i> 55. | |||
}} | }} |
Revision as of 11:57, 21 August 2017
English (LSJ)
ές, (κράτος)
A powerless, impotent, γῆρας S.OC1236; παιδία Hp.Aër.10; of paralysed limbs, IG4.951.22 (Epid.), Aret.SD1.7. 2 in Law, invalid, πρῆσις GDI5653 (Chios), cf. IG12(8).267.12 (Thasos). II c. gen. rei, not having power or command over a thing, γλώσσης A.Pr.884; φωνῆς, παντὸς τοῦ σώματος, ἑωυτοῦ, Hp.Morb.1.3, Art.48, Morb.2.6; ὀργῆς Th.3.84; θυμοῦ Pl.Lg.869a; ἀ. τῶν χειρῶν, of persons with their hands tied, D.H.1.38; intemperate in the use of a thing, ἀφροδισίων, οἴνου, X.Mem.1.2.2, Oec.12.11; ἀ. κέρδους, τιμῆς intemperate in pursuit of them, Arist.EN1147b33; with Preps., ἀ. πρὸς τὸν οἶνον Id.HA594a10; περὶ τὰ πόματα Id.PA691a3: c. inf., ἀ. εἴργεσθαί τινος unable to refrain from... Pl.Sph.252c. Adv. -τῶς, Ion. -τέως, διακεῖσθαι Hp.Acut.(Sp.)55. 2 abs. in moral sense, without command over oneself or one's passions, incontinent, Arist.EN1145b11; ἀ. στόμα Ar.Ra.838; νηδύς Aristias 3. Adv. ἀκρατῶς, ἔχειν πρός τι Pl. Lg.710a. 3 of things, uncontrolled, immoderate, δαπάνη AP 9.367 (Luc.); οὖρον . . ἀκρατές incontinence of urine, Aret.SA1.6; cf. ἀκρᾰτί.
Greek (Liddell-Scott)
ἀκρᾰτής: -ές, (κράτος) = ἀνίσχυρος, ἀδύνατος, γῆρας, Σοφ. Ο. Κ. 1236· παιδία, Ἱππ. Ἀφ. 1217· ἐπὶ παραλελυμένων μελῶν, Ἀρεταῖος Αἴτ. Χρον. Παθ. 1. 7. ΙΙ. μ. γεν. πράγματος, ὁ μὴ ἔχων δύναμιν ἢ ἐξουσίαν ἐπί τινος πράγματος, Λατ. impotens, γλώσσης, Αἰσχύλ. Πρ. 884· φωνῆς, Ἱππ. 447. 24· ὀργῆς, Θουκ. 3. 84· θυμοῦ, Πλάτ. Νόμ. 869Α· ἀκρ. τῶν χειρῶν, ἐπὶ ἀνθρώπων ὧν αἱ χεῖρές εἰσι δεδεμέναι, Διον, Ἁλ. 1. 38· ὡσαύτως, ἀκρατὴς ἐν τῇ χρήσει πράγματός τινος, ἀφροδισίων, οἴνου, Ξεν. Ἀπομ. 1. 2, 2, Οἰκ. 12. 11· οὕτως, ἀκρ. κέρδους, τιμῆς, ἀκρατὴς ἐν τῇ ἐπιδιώξει αὐτῶν, Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 7. 1, 7· ὡσαύτως μετὰ προθ. ἀκρ. πρὸς τὸν οἶνον, Ἀριστ. Ἱ. Ζ. 8. 4, 2· περὶ τὰ πόματα ἀκ., Περὶ Μορ. Ζ. 4. 11. 5· καὶ μετ’ ἀπαρεμφ. ἀκρ. εἴργεσθαί τινος, ἀνίκανος νὰ ἀπέχηται ἀπό τινος, Πλάτ. Σοφ. 252C. 2) ἀπολ. ἐπὶ ἠθικῆς ἐννοίας, ὁ μὴ ὢν κύριος ἑαυτοῦ, ὁ μὴ δυνάμενος νὰ κρατήσῃ τὰ ἑαυτοῦ πάθη, ἀχαλίνωτος, ἀκράτητος, ἀσελγής, Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 7. 1 κἑξ., ἀκρ. στόμα, Ἀριστοφ. Βάτρ. 838· νηδύς, Ἀριστίας παρ’ Ἀθην. 686Α: - Ἐπίρρ., ἀκρατῶς ἔχειν προς τι, Πλάτ. Νόμ. 710Α. 3) ὡσαύτως ἐπὶ πραγμάτων, ἀκυβέρνητος, ἄμετρος, δαπάνη, Ἀνθ. Π. 9. 367· οὖρον... ἀκρατές, ἀκράτεια οὔρων, Ἀρεταῖος, Αἴτ. Ὀξ. Παθ. 1. 6· οὕτω κατ’ ἐπίρρ. ἀκρατὶ τὰ οὖρα ἐκχέειν, Αἴτ. Χρον. Παθ. 1. 7.
French (Bailly abrégé)
ής, ές :
1 sans force ; impotent;
2 qui ne se contient pas, intempérant : ἀκρατὴς γλώσσης ESCHL qui n’est plus maître de sa langue, qui parle au hasard ; ἀκρατὴς οἴνου XÉN qui use du vin avec excès ; ἀκρατὴς κέρδους, τιμῆς ARSTT avide de gain, d’honneurs.
Étymologie: ἀ, κράτος.
Spanish (DGE)
(ἀκρᾰτής) -ές
• Morfología: [neutr. plu no contr. ἀκρατέα Hp.Aër.10]
sent. act.
I 1desvalido γῆρας S.OC 1236, παιδία Hp.l.c.
•medic., c. gen. que no tiene dominio γλώσσης A.Pr.885, φωνῆς Hp.Morb.2.6a, σώματος Hp.Art.48, IG 42.121.107 (Epidauro IV a.C.), ἑωυτοῦ del que sufre una parálisis, Hp.Morb.2.6a, χειρῶν IG 42.125.10 (Epidauro III a.C.), cf. D.H.1.38 (pero ἀ. χειρός que no puede controlar sus manos e.d. ladrón, cleptómano Phryn.PS 51)
•paralizado de miembros δάκτυλοι IG 42.121.22 (Epidauro IV a.C.), ἀκρατέα τὰ μέλεα καὶ ἐπισυρόμενα, οὐκ ἀναίσθητα Aret.SD 1.7.6.
2 sent. moral incapaz de dominarse o controlarse, incontinente, desenfrenado como subst. ὁ ἀ. op. ἐγκρατής Arist.EN 1150b30, 1145b11, cf. Plb.12.15.2, 2Ep.Ti.3.3, op. ἀνδρεῖος, σοφός, δίκαιος X.Hier.5.2
•fig. στόμα Ar.Ra.838, νηδύς Aristias 3
•desenfrenado respecto a, incapaz de contener c. ac. rel. ἀ. τὴν γλῶτταν Poll.6.146
•c. gen. ὀργῆς Th.3.84, θυμοῦ Pl.Lg.869a, ἀφροδισίων X.Mem.1.2.2, γάμων Phryn.PS 50, οἴνου X.Oec.12.11, ὕπνου X.Oec.12.12, ἐπιθυμιῶν X.Cyr.5.1.14, κέρδους, τιμῆς que tiene un afán desenfrenado de lucro, de honores Arist.EN 1147b33
•c. dat. ἀ. γλώσσῃ LXX Pr.27.20a
•c. prep. πρὸς τὸν οἶνον Arist.HA 594a10, πρὸς γυναῖκας Plb.8.9.2, πρὸς χρήματα Iambl.Protr.20, περὶ τὰ πόματα Arist.PA 691a3
•c. inf. ἀ. εἴργεσθαι τινός incapaz de abstenerse de algo Pl.Sph.252c
•esp. en medic., de órganos que no puede dominar, controlar ὑστέρη ἀ. τῶν ὑγρῶν Aret.SD 2.11.5, κοιλίη ἀ. σιτίων Aret.CD 2.7.1.
3 jur. inválido, nulo ὃς ἂν τὰς πρήσις ἀκρατέα[ς] ποιῇ aquel que anule las ventas, Schwyzer 688.6 (Quíos V a.C.), ἀκρατέα ποιεῖν τὰ ἐψηφισμένα IG 12(8).267.12 (Tasos III a.C.) en SEG 46.1190.
II sent. pas. incontrolable, desmedido, inmoderado de cosas ὀργή Plu.2.10e, Heraclit.All.73, συνουσίαι Plu.2.997c, δαπάνη AP 9.367 (Luc.), οὖρον ἀ. incontinencia en la orina Aret.SA 1.6.6.
III adv. -ῶς, jón. -έως sin control, desenfrenadamente βιοτεύειν Arist.EN 114a15, ἀ. ἔχοντες ἑαυτῶν incapaces de controlarse Is.3.17, ἀ. ἔχειν πρὸς τὰς ἡδονάς Pl.Lg.710a, ἀ. ἐπικεῖσθαι τοῖς φεύγουσιν Plb.11.14.7, ἀ. ἐπιγελᾶν I.BI 1.353, τῆς οὐρήθρης ἀ. διακεῖσθαι tener incontinencia de orina Hp.Acut.(Sp.) 55.