εἰσέχω: Difference between revisions
Ἐφόδιον εἰς τὸ γῆρας αἰεὶ κατατίθου → Bonum senectae compara viaticum → Wegzehrung für das Alter sorge stets dir vor
(Bailly1_2) |
(big3_13) |
||
Line 18: | Line 18: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>f.</i> εἰσέξω, <i>etc.</i><br /><b>1</b> se porter dans <i>ou</i> sur : [[ἐς]] θάλασσαν HDT, [[ἐς]] ποταμόν HDT tomber dans la mer, dans un fleuve <i>en parl. de canaux</i> ; [[ἐς]] τὸν οἶκον HDT entrer dans la maison (par la cheminée) <i>en parl. du soleil</i> ; [[ἐς]] τὸν ἀνδρεῶνα HDT donner (<i>càd</i> avoir issue) sur l’appartement des hommes;<br /><b>2</b> s’étendre jusqu’à : ἐπ’ Αἰθιοπίης HDT jusqu’à l’Éthiopie <i>en parl. d’un golfe</i>.<br />'''Étymologie:''' [[εἰς]], [[ἔχω]]. | |btext=<i>f.</i> εἰσέξω, <i>etc.</i><br /><b>1</b> se porter dans <i>ou</i> sur : [[ἐς]] θάλασσαν HDT, [[ἐς]] ποταμόν HDT tomber dans la mer, dans un fleuve <i>en parl. de canaux</i> ; [[ἐς]] τὸν οἶκον HDT entrer dans la maison (par la cheminée) <i>en parl. du soleil</i> ; [[ἐς]] τὸν ἀνδρεῶνα HDT donner (<i>càd</i> avoir issue) sur l’appartement des hommes;<br /><b>2</b> s’étendre jusqu’à : ἐπ’ Αἰθιοπίης HDT jusqu’à l’Éthiopie <i>en parl. d’un golfe</i>.<br />'''Étymologie:''' [[εἰς]], [[ἔχω]]. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> jón., hist. ἐσ-<br /><b class="num">1</b> gener. de canales [[afluir]], [[confluir]] ([[διῶρυξ]]) ἐσέχει ἐς ἄλλον ποταμὸν ἐκ τοῦ Εὐφρήτεω Hdt.1.193, [[ἄχρι]] τῆς ἐσόδου τοῦ ἱροῦ [[ἑκατέρη]] (<i>sc</i>. [[διῶρυξ]]) ἐσέχει Hdt.2.138, [[διῶρυξ]] ... ἐσέχει δὲ ἐς τὴν Ἐρυθρὴν θάλασσαν Hdt.2.158, cf. Aristid.<i>Or</i>.36.86<br /><b class="num">•</b>de los rayos del sol κατὰ τὴν καπνοδόκην ἐς τὸν οἶκον ἐσέχων ὁ ἥλιος entrando el sol en la habitación por la salida de humos</i> Hdt.8.137.<br /><b class="num">2</b> fig., gener. de accidentes geog., esp. de los golfos [[entrar]], [[extenderse]] hacia la tierra firme, frec. c. compl. del lugar desde, c. ἐκ: κόλπον ... ἐκ τῆς βορηίης θαλάσσης ἐσέχοντα (cj., ἐσχέοντα codd.) ἐπ' Αἰθιοπίης Hdt.2.11, (κόλπος) εἰσέχων μᾶλλον πρὸς ἀνίσχοντα ἥλιον Str.12.4.3, τεσσάρων κόλπων εἰσεχόντων ἀπὸ τῆς ἔξω θαλάττης Plu.<i>Alex</i>.44, cf. Aristid.<i>Or</i>.1.119, Arr.<i>Ind</i>.43.2, Paus.3.14.2, c. gen. ἡ Σύρτις κόλπος θαλάττης εἰσέχων ἐπὶ πολὺ τῆς χώρας D.Chr.5.8<br /><b class="num">•</b>c. compl. interno εἰσέχων ἐπιπολὺ τῆς ἠπείρου Them.10.137a, abs. κατασκέψασθαι ... ὅστις κόλπος ἐσέχοι Arr.<i>Ind</i>.32.11<br /><b class="num">•</b>de otros accidentes geog.<br /><b class="num">•</b>del Tauro οὐδὲν οὔτε προέχει πρὸς ἕω τῆς Ἰνδικῆς μᾶλλον οὐτ' εἰσέχει Str.11.11.7<br /><b class="num">•</b>c. ac. de extensión ἐν ... αὐλῶνι ... εἰσεχούσῃ τοσοῦτον (<i>sc</i>. στάδιον) Philostr.<i>Im</i>.2.6<br /><b class="num">•</b>c. otros compl. [[adentrarse]], [[quedar hundido]] στέρνα ἐσέχοντα pecho hundido</i> Philostr.<i>Gym</i>.35<br /><b class="num">•</b>fig. de espacios menores, como en una casa [[abrirse]], [[dar a]] ἦν θάλαμος ἐσέχων ἐς τὸν ἀνδρεῶνα Hdt.3.78.<br /><b class="num">3</b> fig. esp. en pintura, óptica, de la contraposición de planos, op. a ἐξέχω, προέχω, [[εἰσέχω]] [[sobresalir]], [[pasar a primer plano]] τὰ μὲν δοκεῖ προὔχει, τὰ δὲ εἰσέχειν Clem.<i>Strom</i>.6.65.1, οἷον ἐν ζωγράφων πίναξιν ... τὸ μὲν αὐτῶν (sc. parte de la tierra cultivada) εἰσέχει, τὸ δὲ ἐξέχει Lib.<i>Or</i>.11.210, cf. Alex.Aphr.<i>de An</i>.146.13<br /><b class="num">•</b>part. neutr. sust. τὸ εἰσέχον el fondo</i> op. τὸ ἐξέχον Philostr.<i>VA</i> 2.20. | |||
}} | }} |
Revision as of 12:06, 21 August 2017
English (LSJ)
used intr. by Hdt.,
A stretch into, κόλπος ἐκ τῆς βορηΐης θαλάσσης ἐσέχων ἐπὶ Αἰθιοπίης a bay running in from the north sea towards Ethiopia, Hdt.2.11 ; ἡ μεγίστη τῶν διωρύχων ἐσέχει ἐς ποταμόν Id.1.193 ; ἦν θάλαμος ἐσέχων ἐς τὸν ἀνδρεῶνα the chamber opened into the men's apartment, Id.3.78 ; ἐς τὸν οἶκον ἐσέχων ὁ ἥλιος the sun shining into the house, Id.8.137 : abs., ἐκ τοῦ Νείλου διώρυχες ἐσέχουσι (sc. ἐς τὴν γῆν) Id.2.138. II in pictures, τὸ ἐσέχον is the retiring part, the shade, opp. ἐξέχον (the high lights), Philostr. VA 2.20. b στέρνα ἐσέχοντα hollow chests, Id.Gym.35.
German (Pape)
[Seite 743] (s. ἔχω), hineinreichen, sich hineinerstrecken, ἐς ποταμόν, ἐς θάλασσαν, Her. 1, 193. 2, 158 u. öfter; κόλπος ἐκ τῆς βορηΐης θαλάσσης ἐςέχων ἐπὶ Αἰθιοπίης, der sich nach Aethiopien hineinerstreckt, 2, 12; Plut. Alex. 44. Aehnlich θάλαμος ἐςέχων ἐς τὸν ἀνδρεῶνα, hat einen Ausgang dahin, Her. 3, 78; ἐς τὸν οἶκον ἐςέχων ὁ ἥλιος, die in das Haus hineinscheinende Sonne, 8, 137. – In Gemälden ist τὸ εἰσέχον der Schatten, Philostr. v. Apoll. 2, 20.
Greek (Liddell-Scott)
εἰσέχω: μέλλ. -ξω, ἐν χρήσει ἀμεταβ. παρ’ Ἡροδ., ἐκτείνομαι πρός, κόλπος ἐκ τῆς βορηΐης θαλάσσης ἐσέχων ἐπὶ Αἰθιοπίης, κόλπος εἰσχωρῶν ἐκ τῆς βορείου θαλάσσης πρὸς τὴν Αἰθιοπίαν, Ἡρόδ. 2. 11· ἡ διῶρυξ ἐσέχει ἐς ποταμὸν ὁ αὐτ. 1. 193· ἦν θάλαμος ἐσέχων ἐς τὸν ἀνδρεῶνα, θάλαμος ἔχων ἔξοδον εἰς τὸν ἀνδρῶνα, ὁ αὐτ. 3. 78· ἐς τὸν οἶκον ἐσέχων ὁ ἥλιος, εἰσερχόμενος εἰς τὴν οἰκίαν, λάμπων εἰς αὐτήν, ὁ αὐτ. 8. 137· - ἀπολ., ἐκ τοῦ Νείλου διώρυχες ἐσέχουσι (ἐνν. εἰς τὴν γῆν) ὁ αὐτ. 2. 138. ΙΙ. ἐπὶ εἰκὸνων, τὸ ἐσέχον εἶναι τὸ ἐν τῇ σκιᾷ μέρος, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ ἐξέχον, τὸ ἐν τῷ φωτί, Φιλόστρ. 72.
French (Bailly abrégé)
f. εἰσέξω, etc.
1 se porter dans ou sur : ἐς θάλασσαν HDT, ἐς ποταμόν HDT tomber dans la mer, dans un fleuve en parl. de canaux ; ἐς τὸν οἶκον HDT entrer dans la maison (par la cheminée) en parl. du soleil ; ἐς τὸν ἀνδρεῶνα HDT donner (càd avoir issue) sur l’appartement des hommes;
2 s’étendre jusqu’à : ἐπ’ Αἰθιοπίης HDT jusqu’à l’Éthiopie en parl. d’un golfe.
Étymologie: εἰς, ἔχω.
Spanish (DGE)
• Alolema(s): jón., hist. ἐσ-
1 gener. de canales afluir, confluir (διῶρυξ) ἐσέχει ἐς ἄλλον ποταμὸν ἐκ τοῦ Εὐφρήτεω Hdt.1.193, ἄχρι τῆς ἐσόδου τοῦ ἱροῦ ἑκατέρη (sc. διῶρυξ) ἐσέχει Hdt.2.138, διῶρυξ ... ἐσέχει δὲ ἐς τὴν Ἐρυθρὴν θάλασσαν Hdt.2.158, cf. Aristid.Or.36.86
•de los rayos del sol κατὰ τὴν καπνοδόκην ἐς τὸν οἶκον ἐσέχων ὁ ἥλιος entrando el sol en la habitación por la salida de humos Hdt.8.137.
2 fig., gener. de accidentes geog., esp. de los golfos entrar, extenderse hacia la tierra firme, frec. c. compl. del lugar desde, c. ἐκ: κόλπον ... ἐκ τῆς βορηίης θαλάσσης ἐσέχοντα (cj., ἐσχέοντα codd.) ἐπ' Αἰθιοπίης Hdt.2.11, (κόλπος) εἰσέχων μᾶλλον πρὸς ἀνίσχοντα ἥλιον Str.12.4.3, τεσσάρων κόλπων εἰσεχόντων ἀπὸ τῆς ἔξω θαλάττης Plu.Alex.44, cf. Aristid.Or.1.119, Arr.Ind.43.2, Paus.3.14.2, c. gen. ἡ Σύρτις κόλπος θαλάττης εἰσέχων ἐπὶ πολὺ τῆς χώρας D.Chr.5.8
•c. compl. interno εἰσέχων ἐπιπολὺ τῆς ἠπείρου Them.10.137a, abs. κατασκέψασθαι ... ὅστις κόλπος ἐσέχοι Arr.Ind.32.11
•de otros accidentes geog.
•del Tauro οὐδὲν οὔτε προέχει πρὸς ἕω τῆς Ἰνδικῆς μᾶλλον οὐτ' εἰσέχει Str.11.11.7
•c. ac. de extensión ἐν ... αὐλῶνι ... εἰσεχούσῃ τοσοῦτον (sc. στάδιον) Philostr.Im.2.6
•c. otros compl. adentrarse, quedar hundido στέρνα ἐσέχοντα pecho hundido Philostr.Gym.35
•fig. de espacios menores, como en una casa abrirse, dar a ἦν θάλαμος ἐσέχων ἐς τὸν ἀνδρεῶνα Hdt.3.78.
3 fig. esp. en pintura, óptica, de la contraposición de planos, op. a ἐξέχω, προέχω, εἰσέχω sobresalir, pasar a primer plano τὰ μὲν δοκεῖ προὔχει, τὰ δὲ εἰσέχειν Clem.Strom.6.65.1, οἷον ἐν ζωγράφων πίναξιν ... τὸ μὲν αὐτῶν (sc. parte de la tierra cultivada) εἰσέχει, τὸ δὲ ἐξέχει Lib.Or.11.210, cf. Alex.Aphr.de An.146.13
•part. neutr. sust. τὸ εἰσέχον el fondo op. τὸ ἐξέχον Philostr.VA 2.20.