διῶρυξ

English (LSJ)

διώρῠχος (sts. in Pap., BGU543.7 (i B. C.), etc.; later Gr. more freq. διώρῠγος PPetr.3p.60 (iii B. C.), Tab.Heracl.1.59, PTeb.72.72 (ii B. C.), J.Vit.31, etc.), ἡ (ὁ, PRyl.154.18):—trench, conduit, canal, Hdt.1.75, Hp.Aër.15, Th.1.109, etc.; κρυπτὴ διῶρυξ = an underground passage, Hdt.3.146; = fossa, Plu.Fab.1 (pl.).

Spanish (DGE)

-υχος, ἡ
• Alolema(s): διόρ- Hsch.ε 2702
• Morfología: [masc. SEG 35.1483A.8, B.7 (Termas de Hímera II/I a.C.), PRyl.154.18 (I d.C.); decl. sobre διώρυγος TEracl.1.59 (IV a.C.), PPetr.3.28re.(e).20 (III a.C.), PTeb.72.72 (II a.C.), IGDS 202 (Termas de Himera II/I a.C.), SEG ll.cc.]
1 canal, conducto de agua en obras hidraúlicas artificiales, Hdt.1.75, Th.1.109, en zonas pantanosas, Hp.Aër.15, TEracl.l.c., Hsch.l.c., ἐκ ποταμοῦ πρὸς ποταμὸν διώρυχες εἰς διάπλουν Lib.Or.11.201, esp. para el riego en regiones y zonas desérticas, Plb.9.43.2, LXX Ie.38.9, PPetr.l.c., PTeb.l.c., POxy.3462.2 (I a.C.), Mela 3.80, PRyl.l.c., PBeatty Panop.2.223 (III d.C.), PWash.Univ.7.6 (V/VI d.C.), para conducción de agua y alcantarillado en instalaciones urbanas δ. γναφικός SEG ll.cc., IGDS l.c., asociado a un culto de Asclepio Ἀσκληπιῷ Ἐπιδαυρίῳ ... διώρυγα κατοικοῦντι IApameia 5.6 (II d.C.), cf. Διορυγείτης
•canal portuario τὸ τῆς διώρυχος στόμα Pl.Criti.117e.
2 pasadizo subterráneo κρυπτὴ δ. ἐκ τῆς ἀκροπόλιος φέρουσα ἐπὶ θάλασσαν Hdt.3.146
•táct. mina en el asedio de ciudades, Polyaen.4.18.1.
3 trinchera, foso para la caza, Plu.Fab.1.

French (Bailly abrégé)

υχος (ἡ) :
fossé (tranchée, canal, mine, etc.) : διῶρυξ κρυπτή HDT conduit souterrain.
Étymologie: διορύσσω.

German (Pape)

υγος (od. nach den Attizisten besser -υχος, wie sich bei Her., Plat., Thuc. in den besseren mss. findet; die erste Form bei Pol. und andere Spätere; vgl. Lobeck zu Phryn. p. 2301, ἡ, der Graben, Kanal, Mine; ὀρύσσειν, Her. 1.75; Thuc. 1.109; διώρυχες εὐθεῖαι τετμημέναι Plat. Critia. 118d, und A.

Russian (Dvoretsky)

διῶρυξ: ῠχος и ῠγος ἡ ров, канал Her., Thuc., Xen., Plat., Arst., Plut.: δ. κρυπτή Her. потайной подземный ход.

Greek Monolingual

η (AM διῶρυξ, ο, η)
μεγάλο τεχνητό αυλάκι συνήθως πλωτό για την παροχέτευση υδάτων ή την αποκατάσταση της συγκοινωνίας μεταξύ θαλασσών ή ποταμών, κανάλι
αρχ.
«κρυπτὴ διῶρυξ» — υπόγεια διάβαση.

Greek (Liddell-Scott)

διῶρυξ: -ῠχος (καὶ παρὰ μεταγεν. -ῠγος, ἴδε Λοβ. Φρύν. 230), ἡ·- αὖλαξ, χάνδαξ, τάφρος, Ἡρόδ. 1. 75, Ἱππ. Ἀέρ. 290, Θουκ. 1. 109, κτλ.·κρυπτὴ δ., ὑπόγειος ὀχετός, Ἡρόδ. 3. 146. - Πρβλ. καὶ Κόντ. ἐν Ἀθηνᾶς τ. Β΄, σ. 321. 323.

Greek Monotonic

διῶρυξ: -ῠχος, ἡ (διορύσσω), αυλάκι, χαντάκι, τάφρους, αγωγός, κανάλι, σε Ηρόδ., Θουκ.· κρυπτὴ δ., υπόγειος οχετός, αγωγός, σε Ηρόδ.

Middle Liddell

n διορύσσω
a trench, conduit, canal, Hdt., Thuc.; κρυπτὴ δ. an underground passage, Hdt.

Mantoulidis Etymological

(=αὐλάκι, τάφρος). Ἀπό τό διορύσσω. Γιά περισσότερα παράγωγα δές στό ρῆμα ὀρύσσω.

Lexicon Thucydideum

fossa, ditch, trench, 1.109.4, 4.109.3, [Vat. Vatican manuscript διώρυγα].

Translations

canal

Albanian: kanal; Amharic: ቦይ; Arabic: قَنَاة‎; Armenian: ջրանցք; Assamese: খাল, নলা; Asturian: canal; Azerbaijani Roman: arx, kanal; Abjad: آرخ‎; Basque: ubide; Belarusian: канал; Bengali: খাল; Breton: kanol; Bulgarian: канал; Burmese: မြောင်း, တူးမြောင်း; Catalan: canal; Chagatai: اريق‎, آريغ‎; Chinese Cantonese: 運河／运河; Mandarin: 運河／运河; Min Nan: 運河／运河; Coptic Akhmimic: ⲓⲟⲟⲣⲉ; Bohairic: ⲓⲟⲣ; Fayyumic: ⲓⲁⲁⲗ; Oxyrhynchite: ⲓⲁⲣ; Sahidic: ⲉⲓⲟⲟⲣ; Czech: kanál, průplav; Danish: kanal; Dutch: kanaal, vaart, gracht; Esperanto: kanalo; Estonian: kanal; Finnish: kanava; French: canal; Galician: canal, canle; Georgian: არხი; German: Kanal; Greek: κανάλι; Ancient Greek: ὀχετός, διῶρυξ; Hebrew: תְּעָלָה‎, יְאוֹר‎; Hindi: नहर, नाला; Hungarian: csatorna; Icelandic: skurður, síki; Indonesian: kanal, terusan; Ingrian: kanava; Irish: canáil; Italian: canale; Japanese: 運河, 水路; Kazakh: канал; Khmer: ប្រឡាយ, ព្រែកជីក; Korean: 운하; Kurdish Central Kurdish: کەناڵ‎, جۆگە‎; Northern Kurdish: co, cihok, cobar; Kyrgyz: канал; Lao: ຄອງ, ຕະຄອງ, ລຳຄອງ; Latin: fossa; Latvian: kanāls; Lithuanian: kanalas; Low German Dutch Low Saxon: daip, knoal, wetering; Macedonian: канал; Malay: terusan; Maltese: kanal; Maori: wai tawaka; Mongolian: суваг; Norman: canal; Norwegian Bokmål: kanal; Nynorsk: kanal; Oromo: bo'oo; Ottoman Turkish: ارغ‎, آرق‎‎‎; Pennsylvania German: Kanaal; Persian: کانال‎, آب‌راه‎, مادی‎; Polish: kanał; Portuguese: canal; Punjabi: ਨਹਿਰ; Romanian: canal; Russian: канал; Sanskrit: खल्ल, कुल्या; Scottish Gaelic: canàl, sruth-chlais; Serbo-Croatian Cyrillic: канал; Roman: kanal; Slovak: kanál, prieplav; Slovene: kanal, prekop; Sorbian Lower Sorbian: kanal; Spanish: canal; Swahili: mfereji; Swedish: kanal; Tajik: канал; Tamil: கால்வாய்; Telugu: కాలువ; Thai: คลอง, ลำน้ำ; Tocharian B: newiya; Turkish: ark, kanal; Turkmen: kanal; Ukrainian: канал; Urdu: نہر‎; Uyghur: قانال‎; Uzbek: kanal; Venetian: val, vałe; Vietnamese: kênh, kênh đào; Welsh: camlas; Yiddish: קאַנאַל‎, דורכגאָס‎