-θεν: Difference between revisions
τὸ ἀγαθὸν αἱρετόν· τὸ δ' αἱρετὸν ἀρεστόν· τὸ δ' ἀρεστὸν ἐπαινετόν· τὸ δ' ἐπαινετὸν καλόν → what is good is chosen, what is chosen is approved, what is approved is admired, what is admired is beautiful
mNo edit summary |
mNo edit summary |
||
| Line 1: | Line 1: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=-θεν ( | |mltxt=(AM [[-θε]] και [[-θεν]])<br />[[κατάληξη]] τοπικών επιρρ. που δηλώνει την από τόπου [[κίνηση]] («[[δώθε]]», «[[κείθε]]», «[[πάροιθε]]», «[[άνωθεν]]»)<br /><b>αρχ.</b><br />[[κατάληξη]] της γενικής ή αφαιρετικής εν. ουσ. ή επιθ. ή αντωνυμιών που δηλώνει την από τόπου [[κίνηση]], την [[προέλευση]] ή την [[καταγωγή]] («[[σέθεν]]», «[[θεόθεν]]», «[[Διόθεν]]», «[[Ιλιόθεν]]»).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ</span></b> Ανάγεται σε ΙΕ [[επίθημα]] -<i>dhe</i> που διακρίνεται [[επίσης]] στα λατ. <i>un</i>-<i>de</i> «[[πόθεν]];», <i>in</i>-<i>de</i> «εκείθεν», στο αρχ. ινδ. <i>ku</i>-<i>ha</i> «πού;» και στο αβεστ. <i>ku</i>-<i>dᾱ</i> «πού;» Το [[επίθημα]] -<i>θε</i> απαντά πολλές φορές παρεκτεταμένο σε -<i>θεν</i> για ευφωνικούς λόγους και [[είναι]] κατάλοιπο καταλήξεως δηλωτικής της γενικής ή της αφαιρετικής πτώσεως, οι οποίες [[συχνά]] συνετάσσοντο και με τις προθέσεις <i>από</i> και <i>εξ</i> (πρβλ. <i>εμέ</i>-<i>θεν</i>, <i>σέ</i>-<i>θεν</i>, [[Ιλιόθεν]], <i>από Τροίη</i>-<i>θεν</i>, <i>εξ ουρανό</i>-<i>θεν</i>). Εξελίχθηκε σε επιρρηματική κατάλ. δηλωτική της από τόπου κινήσεως (<i>άνω</i>-<i>θεν</i>, <i>οίκο</i>-<i>θεν</i>) [[αλλά]] και της [[χρονικής]] συνέχειας από ένα [[σημείο]] αφετηρίας και [[εξής]] (πρβλ. <i>αν</i>-<i>εκα</i>-<i>θεν</i>) και [[έτσι]] διατηρείται [[μέχρι]] [[σήμερα]] (πρβλ. <i>πού</i>-<i>θε</i>. <i>δώ</i>-<i>θε</i>. <i>κεί</i>-<i>θε</i>). Είναι συγγενές με τα επιθήματα -<i>θι</i> και -<i>θα</i>, που έχουν [[σημασία]] τοπική]. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> old termin. of the gen., as in [[ἐμέθεν]], [[σέθεν]], [[Διόθεν]], [[θεόθεν]]; [[sometimes]] [[after]] Preps., ἀπὸ [[Τροίηθεν]] Od.; ἐξ [[οὐρανόθεν]] Il.<br /><b class="num">II.</b> as insep. Particle, denoting [[motion]] from a [[place]], opp. to -δε, as in [[ἄλλοθεν]], [[οἴκοθεν]], from [[another]] [[place]], from [[home]]. | |mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> old termin. of the gen., as in [[ἐμέθεν]], [[σέθεν]], [[Διόθεν]], [[θεόθεν]]; [[sometimes]] [[after]] Preps., ἀπὸ [[Τροίηθεν]] Od.; ἐξ [[οὐρανόθεν]] Il.<br /><b class="num">II.</b> as insep. Particle, denoting [[motion]] from a [[place]], opp. to -δε, as in [[ἄλλοθεν]], [[οἴκοθεν]], from [[another]] [[place]], from [[home]]. | ||
}} | }} | ||
Revision as of 23:16, 31 December 2020
Greek Monolingual
(AM -θε και -θεν)
κατάληξη τοπικών επιρρ. που δηλώνει την από τόπου κίνηση («δώθε», «κείθε», «πάροιθε», «άνωθεν»)
αρχ.
κατάληξη της γενικής ή αφαιρετικής εν. ουσ. ή επιθ. ή αντωνυμιών που δηλώνει την από τόπου κίνηση, την προέλευση ή την καταγωγή («σέθεν», «θεόθεν», «Διόθεν», «Ιλιόθεν»).
[ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ Ανάγεται σε ΙΕ επίθημα -dhe που διακρίνεται επίσης στα λατ. un-de «πόθεν;», in-de «εκείθεν», στο αρχ. ινδ. ku-ha «πού;» και στο αβεστ. ku-dᾱ «πού;» Το επίθημα -θε απαντά πολλές φορές παρεκτεταμένο σε -θεν για ευφωνικούς λόγους και είναι κατάλοιπο καταλήξεως δηλωτικής της γενικής ή της αφαιρετικής πτώσεως, οι οποίες συχνά συνετάσσοντο και με τις προθέσεις από και εξ (πρβλ. εμέ-θεν, σέ-θεν, Ιλιόθεν, από Τροίη-θεν, εξ ουρανό-θεν). Εξελίχθηκε σε επιρρηματική κατάλ. δηλωτική της από τόπου κινήσεως (άνω-θεν, οίκο-θεν) αλλά και της χρονικής συνέχειας από ένα σημείο αφετηρίας και εξής (πρβλ. αν-εκα-θεν) και έτσι διατηρείται μέχρι σήμερα (πρβλ. πού-θε. δώ-θε. κεί-θε). Είναι συγγενές με τα επιθήματα -θι και -θα, που έχουν σημασία τοπική].
Middle Liddell
I. old termin. of the gen., as in ἐμέθεν, σέθεν, Διόθεν, θεόθεν; sometimes after Preps., ἀπὸ Τροίηθεν Od.; ἐξ οὐρανόθεν Il.
II. as insep. Particle, denoting motion from a place, opp. to -δε, as in ἄλλοθεν, οἴκοθεν, from another place, from home.
