έοικα: Difference between revisions
Χαίρειν ἐπ' αἰσχροῖς οὐδέποτε χρὴ πράγμασιν → Non decet in rebus esse laetum turpibus → In schlimmer Not ist Freude niemals angebracht
m (Text replacement - "ΕΤΥΜΟΛ." to "ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ") |
m (Text replacement - "εῑ" to "εῖ") |
||
| Line 1: | Line 1: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=[[ἔοικα]] (Α)<br /><b>1.</b> [[μοιάζω]], [[φαίνομαι]] όμοιος με κάποιον («Ἀντίνοος δέ [[μάλιστα]] μελαίνῃ κηρὶ ἔοικεν», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[μοιάζω]] με κάποιον σε [[κάτι]] («τά γ' [[ὄπισθε]] Μαχάονι [[πάντα]] ἔοικεν», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>3.</b> [[φαίνομαι]] ότι [[πράττω]] [[κάτι]] («ἀεὶ γὰρ δίφρου ἐπιβησομένοισιν ἐΐκτην», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>4.</b> μού φαίνεται, [[νομίζω]] («[[ἔοικα]] δέ τοι παραείδειν ὥς τε θεῷ», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>5.</b> <b>απρόσ.</b> <i>ἔοικε</i><br />α) <b>φρ.</b> «ὡς ἔοικε» — [[καθώς]] φαίνεται<br />β) (σε [[απάντηση]]) <i>ἔοικε</i><br />[[έτσι]] φαίνεται, φαίνεται πως [[έτσι]] έχει το [[πράγμα]]<br /><b>6.</b> αρμόζει («τὸ μὲν ἀπιέναι άπὸ πολεμίων οὐδενὶ καλῷ ἔοικε», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>7.</b> <b>(μτχ.)</b> <i>ἐοικώς</i>, -<i>υῑα</i>, -<i>ός</i> και [[εἰκώς]], <i>υῑα</i>, -<i>ός</i><br />α) όμοιος με κάποιον<br />β) [[κατάλληλος]]<br />γ) [[εύλογος]]<br />δ) [[πιθανός]]<br />ε) <b>φρ.</b> «ὡς [[εἰκός]]» — [[καθώς]] φαίνεται. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[ἐοικότως]] και [[εἰκότως]] (Α)<br /><b>1.</b> όμοια, ανάλογα με κάποιον ή [[κάτι]]<br /><b>2.</b> εύλογα, όπως αναμενόταν<br /><b>3.</b> δίκαια<br /><b>4.</b> στο [[τέλος]] της προτάσεως για [[έμφαση]] («ἡ δὲ ἡμετέρα ἀρχὴ χαλεπὴ | |mltxt=[[ἔοικα]] (Α)<br /><b>1.</b> [[μοιάζω]], [[φαίνομαι]] όμοιος με κάποιον («Ἀντίνοος δέ [[μάλιστα]] μελαίνῃ κηρὶ ἔοικεν», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[μοιάζω]] με κάποιον σε [[κάτι]] («τά γ' [[ὄπισθε]] Μαχάονι [[πάντα]] ἔοικεν», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>3.</b> [[φαίνομαι]] ότι [[πράττω]] [[κάτι]] («ἀεὶ γὰρ δίφρου ἐπιβησομένοισιν ἐΐκτην», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>4.</b> μού φαίνεται, [[νομίζω]] («[[ἔοικα]] δέ τοι παραείδειν ὥς τε θεῷ», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>5.</b> <b>απρόσ.</b> <i>ἔοικε</i><br />α) <b>φρ.</b> «ὡς ἔοικε» — [[καθώς]] φαίνεται<br />β) (σε [[απάντηση]]) <i>ἔοικε</i><br />[[έτσι]] φαίνεται, φαίνεται πως [[έτσι]] έχει το [[πράγμα]]<br /><b>6.</b> αρμόζει («τὸ μὲν ἀπιέναι άπὸ πολεμίων οὐδενὶ καλῷ ἔοικε», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>7.</b> <b>(μτχ.)</b> <i>ἐοικώς</i>, -<i>υῑα</i>, -<i>ός</i> και [[εἰκώς]], <i>υῑα</i>, -<i>ός</i><br />α) όμοιος με κάποιον<br />β) [[κατάλληλος]]<br />γ) [[εύλογος]]<br />δ) [[πιθανός]]<br />ε) <b>φρ.</b> «ὡς [[εἰκός]]» — [[καθώς]] φαίνεται. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[ἐοικότως]] και [[εἰκότως]] (Α)<br /><b>1.</b> όμοια, ανάλογα με κάποιον ή [[κάτι]]<br /><b>2.</b> εύλογα, όπως αναμενόταν<br /><b>3.</b> δίκαια<br /><b>4.</b> στο [[τέλος]] της προτάσεως για [[έμφαση]] («ἡ δὲ ἡμετέρα ἀρχὴ χαλεπὴ δοκεῖ [[εἶναι]], [[εἰκότως]]», <b>Θουκ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ</span></b> Ο τ. [[έοικα]], αρχ. παρακμ. άχρηστου ενεστώτα [[είκω]], προερχόμενος από τ. <i>Fε</i>-<i>Fοικ</i>-<i>α</i>, εμφανίζει την ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] της αρχικής ρίζας <i>weik</i>- «[[αληθεύω]], [[ομοιάζω]]» (<b>πρβλ.</b> κυπρ. <i>Fεικόνα</i> <span style="color: red;"><</span> [[εικών]]), με την οποία σχηματίζεται η μτχ. παρακμ. <i>εοικώς</i>, όπως και το απρμφ. παρακμ. <i>εοικέναι</i>. Ο υπερσ. <i>εφκει</i> (<span style="color: red;"><</span> (<i>ε</i>)- <i>Fε</i>-<i>Fοικ</i>-<i>ει</i>) σχηματίζεται από την εκτεταμένη - ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] της ρίζας (<i>Fωκ</i>-), ενώ η συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] (<i>Fικ</i>-) εμφανίζεται στον ομ. τ. του δυϊκού αριθμού <i>έϊκτον</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>Fε</i>-<i>Fικ</i>-<i>τον</i>), στη μτχ. παρακμ. <i>εικώς</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>Fε</i>-<i>Fικ</i>-<i>Fώς</i>), όπως [[επίσης]] και στον «ποιητικό» ενεστώτα <i>εισκω</i> «[[παρομοιάζω]], [[συγκρίνω]]» (<span style="color: red;"><</span> <i>Fε</i>-<i>Fικσκω</i>), ο [[οποίος]] μαρτυρείται στον Όμηρο και στη [[Σαπφώ]], όπου απαντά και τ. [[ίσκω]] «[[καθιστώ]] [[κάτι]] παρόμοια<br />[[μαντεύω]]». Τέλος, οι ιων. τ. [[οίκα]], <i>οίκασι</i>, [[οικώς]] [[είτε]] [[είναι]] προϊόντα υφαιρέσεως από τους αντίστοιχους τ. του [[έοικα]] [[είτε]] [[είναι]] [[απλώς]] μη διπλασιασμένοι τύποι]. | ||
}} | }} | ||
Revision as of 09:35, 13 October 2022
Greek Monolingual
ἔοικα (Α)
1. μοιάζω, φαίνομαι όμοιος με κάποιον («Ἀντίνοος δέ μάλιστα μελαίνῃ κηρὶ ἔοικεν», Ομ. Οδ.)
2. μοιάζω με κάποιον σε κάτι («τά γ' ὄπισθε Μαχάονι πάντα ἔοικεν», Ομ. Ιλ.)
3. φαίνομαι ότι πράττω κάτι («ἀεὶ γὰρ δίφρου ἐπιβησομένοισιν ἐΐκτην», Ομ. Ιλ.)
4. μού φαίνεται, νομίζω («ἔοικα δέ τοι παραείδειν ὥς τε θεῷ», Ομ. Οδ.)
5. απρόσ. ἔοικε
α) φρ. «ὡς ἔοικε» — καθώς φαίνεται
β) (σε απάντηση) ἔοικε
έτσι φαίνεται, φαίνεται πως έτσι έχει το πράγμα
6. αρμόζει («τὸ μὲν ἀπιέναι άπὸ πολεμίων οὐδενὶ καλῷ ἔοικε», Ξεν.)
7. (μτχ.) ἐοικώς, -υῑα, -ός και εἰκώς, υῑα, -ός
α) όμοιος με κάποιον
β) κατάλληλος
γ) εύλογος
δ) πιθανός
ε) φρ. «ὡς εἰκός» — καθώς φαίνεται.
επίρρ...
ἐοικότως και εἰκότως (Α)
1. όμοια, ανάλογα με κάποιον ή κάτι
2. εύλογα, όπως αναμενόταν
3. δίκαια
4. στο τέλος της προτάσεως για έμφαση («ἡ δὲ ἡμετέρα ἀρχὴ χαλεπὴ δοκεῖ εἶναι, εἰκότως», Θουκ.).
[ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ Ο τ. έοικα, αρχ. παρακμ. άχρηστου ενεστώτα είκω, προερχόμενος από τ. Fε-Fοικ-α, εμφανίζει την ετεροιωμένη βαθμίδα της αρχικής ρίζας weik- «αληθεύω, ομοιάζω» (πρβλ. κυπρ. Fεικόνα < εικών), με την οποία σχηματίζεται η μτχ. παρακμ. εοικώς, όπως και το απρμφ. παρακμ. εοικέναι. Ο υπερσ. εφκει (< (ε)- Fε-Fοικ-ει) σχηματίζεται από την εκτεταμένη - ετεροιωμένη βαθμίδα της ρίζας (Fωκ-), ενώ η συνεσταλμένη βαθμίδα (Fικ-) εμφανίζεται στον ομ. τ. του δυϊκού αριθμού έϊκτον (< Fε-Fικ-τον), στη μτχ. παρακμ. εικώς (< Fε-Fικ-Fώς), όπως επίσης και στον «ποιητικό» ενεστώτα εισκω «παρομοιάζω, συγκρίνω» (< Fε-Fικσκω), ο οποίος μαρτυρείται στον Όμηρο και στη Σαπφώ, όπου απαντά και τ. ίσκω «καθιστώ κάτι παρόμοια
μαντεύω». Τέλος, οι ιων. τ. οίκα, οίκασι, οικώς είτε είναι προϊόντα υφαιρέσεως από τους αντίστοιχους τ. του έοικα είτε είναι απλώς μη διπλασιασμένοι τύποι].
