Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

construo: Difference between revisions

From LSJ

Οὐ γὰρ ἀργίας ὤνιονὑγίεια καὶ ἀπραξίας, ἅ γε δὴ μέγιστα κακῶν ταῖς νόσοις πρόσεστι, καὶ οὐδὲν διαφέρει τοῦ τὰ ὄμματα τῷ μὴ διαβλέπειν καὶ τὴν φωνὴν τῷ μὴ φθέγγεσθαι φυλάττοντος ὁ τὴν ὑγίειαν ἀχρηστίᾳ καὶ ἡσυχίᾳ σῴζειν οἰόμενος → For health is not to be purchased by idleness and inactivity, which are the greatest evils attendant on sickness, and the man who thinks to conserve his health by uselessness and ease does not differ from him who guards his eyes by not seeing, and his voice by not speaking

Plutarch, Advice about Keeping Well, section 24
m (Text replacement - "(?s)({{Lewis.*?}}\n)({{.*}}\n)({{LaEn.*?}}$)" to "$3 $1$2")
mNo edit summary
Line 10: Line 10:
{{Georges
{{Georges
|georg=cōn-[[struo]], strūxī, strūctum, ere, I) zusammenschichten, A) im allg., [[zusammen]]- od. aufschichten, a) übh.: [[fenum]], Plin.: [[ligna]] concisa [[arte]] ([[mit]] [[Kunst]]), Ov.: dentes in ore constructi, zusammengereiht, in [[Reihen]] geordnet, Cic. – b) aufsammelnd, divitias, Hor.: constructa et coacervata [[pecunia]], Cic.: [[copia]] ornamentorum constructa [[uno]] in [[loco]], Cic. – c) übtr., [[als]] gramm. t. t., [[verbinden]], [[konstruieren]], Prisc. 17, 156 u.a. [[spät]]. Gramm. – B) prägn.: 1) [[Schicht]] [[auf]] [[Schicht]], [[Lage]] [[auf]] [[Lage]] fügend [[zusammensetzen]], [[zusammenfügen]], a) bauend [[zusammen]]- od. aufschichten = [[bauen]], [[aufbauen]], [[erbauen]], [[errichten]] (Ggstz. destruere), favos (v. Bienen), Plin.: navem, [[aedificium]], Cic.: [[rogum]], Plin.: aggeres, Plin.: cubilia [[sibi]] nidosque (v. Tieren), Cic. – [[fabrica]] [[illa]] [[tanti]] operis, quā construi a deo [[atque]] aedificari [[mundum]] facit ([[Plato]]), Cic. – c. [[nidum]] [[luto]] od. turis surculis (v. Vögeln), Plin.: casas [[luto]] pennisque, Plin.: horrea saxeo [[muro]], Suet.: alci [[sepulcrum]] saxo quadrato, Liv.: lignis congestis pyram, Auct. b. Afr. – b) aufhäufend aufschichten, [[auftürmen]], acervum, Hor.: [[tanti]] acervi nummorum [[apud]] istum construuntur, ut etc., Cic. – 2) [[hoch]] [[besetzen]], [[large]] multiplici constructae sunt dape mensae, Catull. 64, 305. – / Vulg. [[Fut]]. [[Akt]]. construiturus, Ven. [[Fort]]. 2, 9, 64 u. 3, 9, 25.
|georg=cōn-[[struo]], strūxī, strūctum, ere, I) zusammenschichten, A) im allg., [[zusammen]]- od. aufschichten, a) übh.: [[fenum]], Plin.: [[ligna]] concisa [[arte]] ([[mit]] [[Kunst]]), Ov.: dentes in ore constructi, zusammengereiht, in [[Reihen]] geordnet, Cic. – b) aufsammelnd, divitias, Hor.: constructa et coacervata [[pecunia]], Cic.: [[copia]] ornamentorum constructa [[uno]] in [[loco]], Cic. – c) übtr., [[als]] gramm. t. t., [[verbinden]], [[konstruieren]], Prisc. 17, 156 u.a. [[spät]]. Gramm. – B) prägn.: 1) [[Schicht]] [[auf]] [[Schicht]], [[Lage]] [[auf]] [[Lage]] fügend [[zusammensetzen]], [[zusammenfügen]], a) bauend [[zusammen]]- od. aufschichten = [[bauen]], [[aufbauen]], [[erbauen]], [[errichten]] (Ggstz. destruere), favos (v. Bienen), Plin.: navem, [[aedificium]], Cic.: [[rogum]], Plin.: aggeres, Plin.: cubilia [[sibi]] nidosque (v. Tieren), Cic. – [[fabrica]] [[illa]] [[tanti]] operis, quā construi a deo [[atque]] aedificari [[mundum]] facit ([[Plato]]), Cic. – c. [[nidum]] [[luto]] od. turis surculis (v. Vögeln), Plin.: casas [[luto]] pennisque, Plin.: horrea saxeo [[muro]], Suet.: alci [[sepulcrum]] saxo quadrato, Liv.: lignis congestis pyram, Auct. b. Afr. – b) aufhäufend aufschichten, [[auftürmen]], acervum, Hor.: [[tanti]] acervi nummorum [[apud]] istum construuntur, ut etc., Cic. – 2) [[hoch]] [[besetzen]], [[large]] multiplici constructae sunt dape mensae, Catull. 64, 305. – / Vulg. [[Fut]]. [[Akt]]. construiturus, Ven. [[Fort]]. 2, 9, 64 u. 3, 9, 25.
}}
{{trml
|trtx====[[build]]===
Afrikaans: bou; Albanian: ndërtoj; Amharic: መገንባት; Arabic: بَنَى‎; Algerian Arabic: بْنى‎; Moroccan Arabic: بْنى‎; South Levantine Arabic: بْنى‎; Armenian: կառուցել, շինել, սարքել, կերտել; Assamese: সাজ, বনা; Azerbaijani: qurmaq; Basque: eraiki; Belarusian: будаваць, пабудаваць; Bengali: নির্মাণ করা; Breton: sevel; Bulgarian: строя, градя; Burmese: ဆောက်; Catalan: construir, edificar; Chechen: хьал да; Cherokee: ᎠᏁᏍᎨᎭ, ᎠᏐᏲᎭ; Chinese Mandarin: 建設/建设, 建造; Classical Nahuatl: chīhua; Cornish: gwruthyl, byldya, derevel, drehevel; Czech: stavět, postavit, budovat, vybudovat; Danish: bygge; Dutch: [[bouwen]]; Esperanto: konstrui; Estonian: ehitama; Ewe: tu; Faroese: byggja; Finnish: rakentaa; French: [[construire]], [[édifier]], [[ériger]], [[bâtir]]; Ge'ez: ሐነጸ; Georgian: აშენება, აგება; German: [[bauen]]; Gothic: 𐍄𐌹𐌼𐍂𐌾𐌰𐌽; Greek: [[χτίζω]]; Ancient Greek: [[οἰκοδομέω]], [[δέμω]], [[μηχανάομαι]], [[πήγνυμι]], [[ποιέω]], [[τεύχω]]; Hebrew: בָּנָה‎; Hindi: तामीर करना, निर्माण करना; Hungarian: épít; Icelandic: byggja; Ido: konstruktar; Indonesian: membangun, mendirikan; Ingrian: rakentaa, stroittaa; Ingush: хьал де; Irish: tóg; Old Irish: con·utaing; Italian: [[costruire]], [[edificare]]; Japanese: 建てる, 築く, 建設する, 構築する; Karachay-Balkar: этерге, кураргъа; Kashubian: bùdowac; Kazakh: салу, құру; Khmer: សង់, កសាង; Kituba: tunga, kutunga; Korean: 만들다, 짓다, 건설하다; Kurdish Central Kurdish: دروستکردن‎; Northern Kurdish: ava kirin; Kyrgyz: куруу, салуу; Ladino: fraguar; Lao: ກໍ່ສ້າງ, ກໍ່, ສ້າງ; Latin: [[munio]], [[aedifico]], [[struo]], [[construo]]; Latvian: celt; Lingala: tónga; Lithuanian: statyti; Low German German Low German: boen; Macedonian: гради; Malay: membina; Malayalam: നിർമ്മിക്കുക; Maltese: bena; Maori: hanga; Marathi: बांधणे; Mongolian Cyrillic: барих, босгох; Nepali: निर्माण गर्नु; Norman: construithe, bâti; Norwegian Bokmål: bygge; Nynorsk: byggja; Occitan: construire; Old English: timbran; Old Norse: byggja; Oromo: ijaaruu; Persian: ساختن‎; Polish: budować, zbudować, wybudować, stawiać, postawić, wznosić, wznieść; Portuguese: [[construir]]; Romanian: clădi, construi; Russian: [[строить]], [[построить]]; Scots: build, big; Scottish Gaelic: tog; Serbo-Croatian Cyrillic: градити, изградити; Roman: gráditi, izgráditi; Shan: ၵေႃႇသၢင်ႈ; Slovak: stavať, postaviť; Slovene: graditi; Sorbian Lower Sorbian: twariś; Sotho: haha; Southern Altai: јазаар, тӧзӧӧр, эдер; Spanish: [[construir]], [[edificar]]; Swahili: kujenga; Swedish: anlägga, bygga, förfärdiga, uppföra, uppresa, upprätta; Sylheti: ꠛꠣꠘꠣꠘꠤ, ꠢꠣꠎꠣ; Tajik: сохтан; Tatar: төзү, ясау; Thai: ก่อ, สร้าง, ก่อสร้าง; Tibetan: བརྒྱབ, བཟོས; Turkish: yapmak, inşa etmek, kurmak; Ukrainian: будувати, збудувати; Urdu: تعمیر کرنا‎; Uyghur: سالماق‎, قىلماق‎; Uzbek: qurmoq, solmoq; Venetian: costruir; Vietnamese: xây, xây dựng; Volapük: bumön; Walloon: basti; Welsh: codi, adeiladu; White Hmong: kho; Yiddish: בויען‎, אויסבויען‎; Zhuang: hwnj, caux
}}
}}

Revision as of 18:42, 2 February 2024

Latin > English

construo construere, construxi, constructus V TRANS :: heap/pile/load (up); make/build/construct; arrange (in group); amass, collect

Latin > English (Lewis & Short)

con-strŭo: struxi, structum, 3 (
I part. fut. constrŭĭtūra, Ven. Carm. 2, 10 fin.), v. a.
I To heap, bring, or gather together, to heap or pile up (class.): acervos nummorum apud aliquem, Cic. Phil. 2, 38, 97; cf.: omnibus rebus et modis constructā et coacervatā pecuniā, id. Agr. 1, 5, 14; and acervum, Hor. S. 1, 1, 44: divitias, id. ib. 2, 3, 96: carros, to make a barricade, Sisenn. ap. Non. p. 195, 29: has omnes multas magnificasque res, Cic. de Or. 1, 35, 161; cf.: copiam ornamentorum uno in loco, id. ib. § 162: super prela congeriem, Plin. 18, 31, 74, § 318.—
II (Like compono, II.) To make by piling up, to make, fabricate, construct, build (class.; most freq. in Cic.).
   A In gen.: construere atque aedificare mundum, Cic. N. D. 1, 8, 19: ut navem, ut aedificium idem destruit facillime qui construxit, id. Sen. 20, 72; cf. delubra, id. Leg. 2, 8, 19: arces, Sil. 8, 145: sepulcrum saxo quadrato, Liv. 1, 26, 14; cf.: horrea saxeo muro constructa, Suet. Ner. 38; and: pilam saxeam magnis molibus, Verg. A. 9, 712: cubilia sibi nidosque (aves), Cic. N. D. 2, 52, 129; cf. nidos, id. de Or. 2, 6, 23; and: nidum sibi, Ov. M. 15, 397: dentibus in ore constructis manditur cibus, arranged, Cic. N. D. 2, 54, 134: large multiplici constructae sunt dape mensae, furnished, * Cat. 64, 304.—
   B Esp., in gram. lang., to connect grammatically, construct, Prisc. p. 1099 sq. P. et saep.

Latin > French (Gaffiot 2016)

cōnstrŭō,¹² strūxī, strūctum, ĕre, tr.,
1 entasser par couches (avec ordre), ranger : dentes in ore constructi Cic. Nat. 2, 134, les dents rangées dans la bouche ; acervi nummorum apud istum construuntur Cic. Phil. 2, 97, on empile chez lui les écus || garnir : constructæ dape mensæ Catul. 64, 304, tables garnies de mets
2 bâtir, édifier : navem Cic. CM 72, construire un vaisseau || [gramm.] construire : Prisc. Gramm. 17, 156.

Latin > German (Georges)

cōn-struo, strūxī, strūctum, ere, I) zusammenschichten, A) im allg., zusammen- od. aufschichten, a) übh.: fenum, Plin.: ligna concisa arte (mit Kunst), Ov.: dentes in ore constructi, zusammengereiht, in Reihen geordnet, Cic. – b) aufsammelnd, divitias, Hor.: constructa et coacervata pecunia, Cic.: copia ornamentorum constructa uno in loco, Cic. – c) übtr., als gramm. t. t., verbinden, konstruieren, Prisc. 17, 156 u.a. spät. Gramm. – B) prägn.: 1) Schicht auf Schicht, Lage auf Lage fügend zusammensetzen, zusammenfügen, a) bauend zusammen- od. aufschichten = bauen, aufbauen, erbauen, errichten (Ggstz. destruere), favos (v. Bienen), Plin.: navem, aedificium, Cic.: rogum, Plin.: aggeres, Plin.: cubilia sibi nidosque (v. Tieren), Cic. – fabrica illa tanti operis, quā construi a deo atque aedificari mundum facit (Plato), Cic. – c. nidum luto od. turis surculis (v. Vögeln), Plin.: casas luto pennisque, Plin.: horrea saxeo muro, Suet.: alci sepulcrum saxo quadrato, Liv.: lignis congestis pyram, Auct. b. Afr. – b) aufhäufend aufschichten, auftürmen, acervum, Hor.: tanti acervi nummorum apud istum construuntur, ut etc., Cic. – 2) hoch besetzen, large multiplici constructae sunt dape mensae, Catull. 64, 305. – / Vulg. Fut. Akt. construiturus, Ven. Fort. 2, 9, 64 u. 3, 9, 25.

Translations

build

Afrikaans: bou; Albanian: ndërtoj; Amharic: መገንባት; Arabic: بَنَى‎; Algerian Arabic: بْنى‎; Moroccan Arabic: بْنى‎; South Levantine Arabic: بْنى‎; Armenian: կառուցել, շինել, սարքել, կերտել; Assamese: সাজ, বনা; Azerbaijani: qurmaq; Basque: eraiki; Belarusian: будаваць, пабудаваць; Bengali: নির্মাণ করা; Breton: sevel; Bulgarian: строя, градя; Burmese: ဆောက်; Catalan: construir, edificar; Chechen: хьал да; Cherokee: ᎠᏁᏍᎨᎭ, ᎠᏐᏲᎭ; Chinese Mandarin: 建設/建设, 建造; Classical Nahuatl: chīhua; Cornish: gwruthyl, byldya, derevel, drehevel; Czech: stavět, postavit, budovat, vybudovat; Danish: bygge; Dutch: bouwen; Esperanto: konstrui; Estonian: ehitama; Ewe: tu; Faroese: byggja; Finnish: rakentaa; French: construire, édifier, ériger, bâtir; Ge'ez: ሐነጸ; Georgian: აშენება, აგება; German: bauen; Gothic: 𐍄𐌹𐌼𐍂𐌾𐌰𐌽; Greek: χτίζω; Ancient Greek: οἰκοδομέω, δέμω, μηχανάομαι, πήγνυμι, ποιέω, τεύχω; Hebrew: בָּנָה‎; Hindi: तामीर करना, निर्माण करना; Hungarian: épít; Icelandic: byggja; Ido: konstruktar; Indonesian: membangun, mendirikan; Ingrian: rakentaa, stroittaa; Ingush: хьал де; Irish: tóg; Old Irish: con·utaing; Italian: costruire, edificare; Japanese: 建てる, 築く, 建設する, 構築する; Karachay-Balkar: этерге, кураргъа; Kashubian: bùdowac; Kazakh: салу, құру; Khmer: សង់, កសាង; Kituba: tunga, kutunga; Korean: 만들다, 짓다, 건설하다; Kurdish Central Kurdish: دروستکردن‎; Northern Kurdish: ava kirin; Kyrgyz: куруу, салуу; Ladino: fraguar; Lao: ກໍ່ສ້າງ, ກໍ່, ສ້າງ; Latin: munio, aedifico, struo, construo; Latvian: celt; Lingala: tónga; Lithuanian: statyti; Low German German Low German: boen; Macedonian: гради; Malay: membina; Malayalam: നിർമ്മിക്കുക; Maltese: bena; Maori: hanga; Marathi: बांधणे; Mongolian Cyrillic: барих, босгох; Nepali: निर्माण गर्नु; Norman: construithe, bâti; Norwegian Bokmål: bygge; Nynorsk: byggja; Occitan: construire; Old English: timbran; Old Norse: byggja; Oromo: ijaaruu; Persian: ساختن‎; Polish: budować, zbudować, wybudować, stawiać, postawić, wznosić, wznieść; Portuguese: construir; Romanian: clădi, construi; Russian: строить, построить; Scots: build, big; Scottish Gaelic: tog; Serbo-Croatian Cyrillic: градити, изградити; Roman: gráditi, izgráditi; Shan: ၵေႃႇသၢင်ႈ; Slovak: stavať, postaviť; Slovene: graditi; Sorbian Lower Sorbian: twariś; Sotho: haha; Southern Altai: јазаар, тӧзӧӧр, эдер; Spanish: construir, edificar; Swahili: kujenga; Swedish: anlägga, bygga, förfärdiga, uppföra, uppresa, upprätta; Sylheti: ꠛꠣꠘꠣꠘꠤ, ꠢꠣꠎꠣ; Tajik: сохтан; Tatar: төзү, ясау; Thai: ก่อ, สร้าง, ก่อสร้าง; Tibetan: བརྒྱབ, བཟོས; Turkish: yapmak, inşa etmek, kurmak; Ukrainian: будувати, збудувати; Urdu: تعمیر کرنا‎; Uyghur: سالماق‎, قىلماق‎; Uzbek: qurmoq, solmoq; Venetian: costruir; Vietnamese: xây, xây dựng; Volapük: bumön; Walloon: basti; Welsh: codi, adeiladu; White Hmong: kho; Yiddish: בויען‎, אויסבויען‎; Zhuang: hwnj, caux