ἐξοικοδομέω
ἔκστασίς τίς ἐστιν ἐν τῇ γενέσει τὸ παρὰ φύσιν τοῦ κατὰ φύσιν → what is contrary to nature is any developmental aberration from what is in accord with nature (Aristotle, On the Heavens 286a19)
English (LSJ)
A build, Hdt.2.176, 5.62; make a building good, IG 22.463.48: metaph., τέχνην μεγάλην ἐ. Pherecr.94:—Med., Plb.1.48.11:—Pass., ἐξῳκοδόμηταί σοι τὸ τεῖχος is finished, Ar.Av.1124. 2 ἐ. κρημνόν build up a road along it, Plb.3.55.6. II unbuild, lay open, τὰς πύλας D.S.11.21, cf. Plu.Dio50.
German (Pape)
[Seite 885] ausbauen, fertig erbauen; τεῖχος Ar. Av. 1124; οἰκίας Her. 5, 62; Xen. Oec. 20, 29 u. Sp.; πύλας, die verbau'ten Thore öffnen, niederreißen, D. Sic. 11, 21; τὸ περιτείχισμα Plut. Dion. 50; – τὸν κρημνόν, einen Weg darüber bahnen, Pol. 3, 55, 6, der auch im med. ἐξοικοδομήσασθαι τεῖχος sagt, für sich aufführen, 1, 48, 11.
Greek (Liddell-Scott)
ἐξοικοδομέω: οἰκοδομῶ ἐντελῶς, τὸ ἐν Μέμφι ἱρὸν Ἄμασίς ἐστι ὁ ἐξοικοδομήσας Ἠροδ. 2. 176., 5. 62, Ἀριστοφ. Ὄρν. 1124, κλ.· μεταφ., τέχνην μεγάλην ἐξοικοδομήσας Φερεκρ. ἐν «Κραπατάλλοις» 8· ὡσαύτως ἐν τῷ Μέσ. τύπῷ, Πολύβ. 1. 48, 11. 2) ἐξοικοδομεῖν τὸν κρημνόν, οἰκοδομεῖν ὁδὸν παρὰ τὸν κρημνόν, ὁ αὐτὸς 3. 35, 6. ΙΙ. κρημνίζω μέρος ᾠκοδομημένον, ἐκφράσσω, ἀνοίγω, ταύτας (τὰς πύλας) ἐξῳκοδόμησεν, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ ἀνοικοδομῶ, Διόδ. 11. 21, πρβλ. Πλουτ. Δίωνα 50.
French (Bailly abrégé)
-ῶ :
1 achever de construire, acc.;
2 pratiquer une ouverture dans une construction, ouvrir, acc..
Étymologie: ἐξ, οἰκοδομέω.
Greek Monotonic
ἐξοικοδομέω: μέλ. -ήσω, οικοδομώ, χτίζω εντελώς, ολοκληρώνω, αποπερατώνω οικοδόμημα, σε Ηρόδ., Αριστοφ.
Russian (Dvoretsky)
ἐξοικοδομέω: 1) завершать постройкой, выстраивать, сооружать (ἱρόν Her.; οἰκίας Xen.; τεῖχος ἐξῳκοδόμηται Arph.);
2) воен. снабжать укреплениями, укреплять (κρημνόν Polyb.);
3) взламывать, разрушать (τὰς πύλας Diod.; τὸ περιτείχισμα Plut.);
4) med. отстраивать, восстанавливать (τὸ πεπτωκὸς τεῖχος Polyb.).
