sumptus

Latin > English (Lewis & Short)

sumptus: ,, ūs (
I gen. sumpti, Cato, R. R. 22, 3; Lucil., Turp., Caecil., and Varr. ap. Non. 484, 30 sq.; Turp. ib. 132, 16; Plaut. Trin. 2, 1, 21; id. Cas. 2, 7, 2), m. sumo, II. D., expense, cost, charge (class.; used alike in sing. and plur.; cf. impendium): at tibi tanto sumptui esse mihi molestum'st, Plaut. Mil. 3, 1, 78: quor tu his rebus sumptum suggeris, Ter. Ad. 1, 1, 37; 3, 3, 16; 5, 3, 21: sine sumptu tuo, id. Eun. 5, 8, 46: perpetuos sumptus suppeditare, nec solum necessarios, sed etiam liberales, Cic. Off. 2, 12, 42: illud te rogo, sumptu ne parcas, id. Fam. 16, 4, 2: extra modum sumptu et magnificentiā prodire, id. Off. 1, 39, 140; cf.: sumptus epularum, id. Tusc. 5, 34, 97: quid sumptūs in eam rem aut laboris insumpserit, id. Inv. 2, 38, 113: ad incertum casum et eventum certus quotannis labor et certus sumptus impenditur, id. Verr. 2, 3, 98, § 227: sumptum in rem militarem facere, id. Fam. 12, 30, 4: omnino nullus in imperio meo sumptus factus est, id. Att. 6, 2, 4: nulli sumptūs, nulla jactura, id. Cael. 16, 38; cf. id. Att. 5, 21, 5: adventus noster nemini ne minimo quidem fuit sumptui, id. ib. 5, 14, 2: sumptum nusquam melius posse poni, id. Q. Fr. 3, 1, 2, § 3: exiguus sumptus aedilitatis fuit, id. Off. 2, 17, 59: quaestores sumptum, quem oportebat dari, non dederunt, id. Inv. 2, 29, 87: si qui suo sumptu functus esset officio, id. Fam. 3, 8, 3: magnum numerum equitatūs suo sumptu alere, Caes. B. G. 1, 18: publico sumptu, Liv. 40, 38, 6: oppida publico Sumptu decorare, Hor. C. 2, 15, 19: quom tolerare hujus sumptus non queat, Ter. Heaut. 3, 2, 33: ubi videbit tantos sibi sumptus domi Cottidianos fieri, id. ib. 5, 4, 5; 5, 1, 57: unde in eos sumptus pecunia erogaretur, Liv. 1, 20, 5: in his immanibus jacturis infinitisque sumptibus, Cic. Off. 2, 16, 56: minuendi sunt sumptus, id. Leg. 2, 23, 59: sumptus, quos in cultum praetorum socii facere soliti erant, circumcisi aut sublati, Liv. 32, 27, 4: servi qui opere rustico Faciundo facile sumptum exercerent suum, could pay their expenses, i. e. the cost of keeping them, Ter. Heaut. 1, 1, 91: non amplius in singulas cenas sumptus esse facturos, Gell. 2, 24, 2: cenarum, id. 2, 24, 12; 2, 24, 15.
sumptus: a, um, Part. of sumo.

Latin > French (Gaffiot 2016)

(1) sūmptus, a, um, part. de sumo.
(2) sūmptŭs,⁹ ūs, m., coût, dépense, frais : exiguus sumptus ædilitalis fuit Cic. Off. 2, 59, il n’y a eu que de modiques dépenses pour mon édilité ; perpetuos sumptus suppeditare Cic. Off. 2, 42, fournir aux dépenses continuelles, cf. Cic. Att. 11, 13, 4 ; sumptu [dat.] ne parcas Cic. Fam. 16, 4, 2, [je te prie] de ne pas regarder à la dépense ; adventus noster nemini ne minimo quidem fuit sumptui Cic. Att. 5, 14, 2, mon arrivée n’a pas coûté même la moindre chose à personne ; suo sumptu equitatum alere Cæs. G. 1, 18, 5, entretenir de la cavalerie à ses frais ; sumptu publico Cic. Verr. 2, 5, 45, aux frais de l’État ; in militem sumptum facere Cic. Pomp. 39, faire des dépenses pour l’entretien des soldats, cf. Fam. 12, 30, 4 ; Att. 5, 16, 3 ; sumptum nusquam melius posse poni Cic. Q. 3, 1, 3, [j’affirme] qu’on ne peut nulle part employer mieux son argent ; sumptum dare Cic. Inv. 2, 87, fournir à (allouer pour) une dépense. gén. arch. sumpti Cæcil. 180 ; Turpil. Com. 172 ; Cato Agr. 22, 3 || [v. en part.] sūmptī făcĭō, fecī, factum, ĕre, tr., faire la dépense de : restim sumpti fecerim Pl. Cas. 425, je ferais la dépense d’une corde ; quod facit sumpti Pl. Trin. 250, ce qu’il dépense, cf. Lucil. Sat. 1050 ; Varro Men. 52 || souv. dat. sumptu, v. plus haut Cic. Fam. 16, 4, 2.