θολερός
English (LSJ)
ά, όν, (θολός)
A muddy, foul, turbid, opp. καθαρός or λαμπρός, prop. of troubled water, Hdt.4.53, Hp.Aër.8, Th.2.102; θ. καὶ πηλώδης Pl.Phd.113b: metaph., λαμπρὸν δὲ θολερῷ δῶμα συμμείξας E. Supp.222; θ. οὖρα Hp.Epid.1.7; ἀήρ Pl.Ti.58d (Sup. -ώτατος) ; αἷμα Arist.Somn.Vig.458a14 (Sup.); χυμοί Thphr.CP6.3.4 (Comp.); νεφέλαι AP9.277 (Antiphil.): χρώς Ael.NA14.9; πλίνθος Theoc.16.62; δύσμορφον ἡ ὗς καὶ θολερόν Plu.2.670a. 2 θ. πνεῦμα dub. l. in Hp. Prorrh.1.39 (v. θαλερός). II metaph., troubled by passion or madness, θολεροὶ λόγοι troubled words of passion (compared to a torrent), A.Pr.885 (anap.); θολερῷ χειμῶνι νοσήσας with turbid storm of madness, S.Aj.206 (anap.); θολερῷ κυνόδοντι with passionate tooth, Nic.Th.130 codd. (θαλερῷ cj. Schneider). Adv. -ρῶς dub. in Com.Adesp.865.
German (Pape)
[Seite 1214] (θολός), kothig, schlammig, schmutzig; zunächst von verunreinigtem, trübem Wasser, τὸ ῥεῦμα, Thuc. 2, 102; θολ. καὶ πηλώδης ποταμός Plat. Phaed. 113 a; ὕδατος θολερὰν καὶ βαθεῖαν ἀνάπνευσιν Tim. 92; τὸ θολερόν, dem καθαρὸν ὕδωρ entggstzt, Ath. VII, 298 b. Auch θολερώτατος ἀήρ, trübe, neblig, Plat. Tim. 58 d, wie νεφέλαι Antiphil. 31 (IX, 277); οὖρον Hippocr. Uebh. unrein, schmutzig, προσώπου χρῶτα Ael. H. A. 14, 9; sprichwörtl. ὕδατι νίζεινθολερὰν πλίνθον Theocr. 16, 62; τὸ θολερὸν περὶ τὴν δίαιταν τοῦ θρέμματος, die Unreinlichkeit, Plut. Symp. 4, 5, 2. – Uebtr., λαμπρὸν δὲ θολερῷ δῶμα συμμίξας τὸ σὸν ἥλκωσας οἴκους Eur. Suppl. 222; beunruhigt, verwirrt, λόγοι, durch Leidenschaft getrübte, verwirrte Reden, Aesch. Prom. 887; Αἴας θολερῷ κεῖται χειμῶνι νοσήσας Soph. Ai. 205, in Sinnesverwirrung erkrankt.
Greek (Liddell-Scott)
θολερός: -ά, -όν, (θολός) πλήρης ἰλύος, λασπώδης, πυκνός, τεταραγμένος, ἀντίθετον τῷ καθαρὸς ἢ λαμπρός, κυρίως ἐπὶ τεταραγμένου ὕδατος, Ἡρόδ. 4. 53, Ἱππ. π. Ἀέρ. 285, Θουκ. 2. 102· θ. καὶ πηλώδης Πλάτ. Φαίδ. 113Α· οὕτω, μεταφ., λαμπρὸν δὲ θολερῷ σῶμα συμμίξας Εὐρ. Ἱκέτ. 222· ὡσαύτως, θολ. αὕρα Ἱππ. Ἐπιδημ. 1. 945· ἀὴρ Πλάτ. Τιμ. 58D ἐν τῷ Ὑπερθ. -ώτατος)· αἷμα Ἀριστ. π. Ὕπν. 3. 27· νεφέλαι Ἀνθ. ΙΙ. 9. 277· χρὼς Αἰλ. π. Ζ. 14. 9· λίθος Θεόκρ. 16. 62· Συγκρ. -ώτερος, Θεόφρ. π. Φυτ. Αἰτ. 6. 3, 4· - τὸ θολερόν, θολερότης, Πλούτ. 2. 670Α. ΙΙ. μεταφ., ὡς τὸ Λατ. turbidus, τεταραγμένος ἕνεκα πάθους ἢ μανίας, συγκεχυμένος, θολεροὶ λόγοι, τεταραγμένοι λόγοι πάθους, ὀργῆς, Αἰσχύλ. Πρ. 885· θολερῷ χειμῶνι νοσήσας, μὲ τεταραγμένην θύελλαν μανίας, Σοφ. Αἴ. 206· ὀργίλος, ἐξωργισμένος, Νικ. Θηρ. 131. - Ἐπίρρ. -ρῶς, Κωμ. Ἀνών. 131b.
French (Bailly abrégé)
ά, όν :
1 bourbeux ; trouble;
2 p. ext. sale;
3 fig. troublé, égaré (par la passion ou la folie).
Étymologie: θολός.
