Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

edoceo

From LSJ
Revision as of 09:22, 15 August 2017 by Spiros (talk | contribs) (3_5)

Οὐ γὰρ ἀργίας ὤνιονὑγίεια καὶ ἀπραξίας, ἅ γε δὴ μέγιστα κακῶν ταῖς νόσοις πρόσεστι, καὶ οὐδὲν διαφέρει τοῦ τὰ ὄμματα τῷ μὴ διαβλέπειν καὶ τὴν φωνὴν τῷ μὴ φθέγγεσθαι φυλάττοντος ὁ τὴν ὑγίειαν ἀχρηστίᾳ καὶ ἡσυχίᾳ σῴζειν οἰόμενος → For health is not to be purchased by idleness and inactivity, which are the greatest evils attendant on sickness, and the man who thinks to conserve his health by uselessness and ease does not differ from him who guards his eyes by not seeing, and his voice by not speaking

Plutarch, Advice about Keeping Well, section 24

Latin > English (Lewis & Short)

ē-dŏcĕo: cŭi, ctum, 2, v. a.,
I to teach thoroughly; to instruct, inform, apprise one of any thing (class.; for syn. cf.: doceo, perdoceo, erudio, praecipio, instituo). —With acc. pers. and rei: eadem haec intus edocebo, quae ego scio, Stratippoclem, Plaut. Ep. 5, 1, 56; so id. Trin. 2, 2, 91; Sall. C. 16, 1; Liv. 1, 20; Plin. Pan. 26 al.; cf. in the pass.: Cicero per legatos cuncta edoctus, Sall. C. 45, 1; Liv. 25, 40; Tac. A. 13, 47; Luc. 1, 587; and with acc. pers. and inf.: Etruscam Edocuit gentem casus aperire futuros, Ov. M. 15, 559; cf. in the pass.: edoctus tandem deos esse, Liv. 29, 18.— With acc. pers. and rel. clause: quos ille edocuerat, quae dici vellet, Caes. B. G. 7, 38, 4; so id. B. C. 3, 108, 2; cf. in the pass.: ante edocti, quae interrogati pronuntiarent, id. B. G. 7, 20, 10; Liv. 32, 26: eadem fere quae Volturcius de paratis incendiis senatum edocet (Kritz. docet), Sall. C. 48, 4: ab Evandro edocti, Liv. 32, 26; cf.: tot cladibus edocti, id. 30, 37; and: in qua (disciplina) edoctus esset, id. 24, 4: aliquid, Plaut. Truc. 1, 1, 3: omnia ordine, Liv. 24, 24.— With interrog. clause: quid fieri velit, edocet, Caes. B. G. 3, 18, 2; 7, 19, 4; Liv. 37, 25; cf. Ter. Ph. 3, 3, 7; and with obj. acc. and inf., Verg. A. 8, 13: ut edoceas, ut res se habet, Plaut. Trin. 3, 3, 20.—With acc. pers. and subj. clause: Phanium edocebo, Ne quid vereatur Phormionem, Ter. Ph. 5, 2, 17.—
II Transf., of abstract subjects: fama Punici belli satis edocuerat, viam tantum Alpes esse, Liv. 27, 39: edocuit tamen ratio ... ut videremus, etc., * Cic. Tusc. 3, 33, 80.—Hence, * ēdŏcenter, adv., instructively: scriptum est, Gell. 16, 8, 3.

Latin > French (Gaffiot 2016)

ēdŏcĕō,¹¹ ŭī, ctum, ēre, tr., enseigner à fond, instruire (montrer) entièrement : a) [avec 2 acc.] rem aliquem : Pl. Trin. 372 ; Sall. C. 16, 1 ; Liv. 1, 20, apprendre une chose à qqn ; b) [avec interr. ind.] : eos edocuerat quæ... vellet Cæs. G. 7, 38, 4, il les avait instruits de ce qu’il voulait..., cf. 3, 18, 2 ; edocti quæ... pronuntiarent Cæs. G. 7, 20, 10, instruits de ce qu’ils devaient déclarer ; c) [avec ut subj.] edocuit ratio ut videremus... Cic. Tusc. 3, 80, la raison (le raisonnement) nous a appris à voir... d) [avec prop. inf.] enseigner que, montrer que : Virg. En. 8, 13 ; Liv. 27, 39.

Latin > German (Georges)

ē-doceo, docuī, doctum, ēre, jmd. etwas gründltch lehren, über etwas genau belehren, in etwas genau unterweisen, -unterrichten, jmdm. über etw. genaue Auskunft geben, Nachweisung geben (erteilen), etw. genau angeben, -zeigen, deutlich und begreiflich machen u. dgl., zunächst mündlich, dann auch schriftlich u. durch Boten, gew. mit dopp. Acc., quem Minerva omnes artes edocuit, Sall. fr.: iuventutem mala facinora, Sall. – mit Acc. der Pers.u. folg. indir. Fragesatz, quos ille edocuerat, quae dici vellet, Caes.: ed. ut res se habeat, Plaut.: id unde edoce, Ter. – m. Acc. der Pers.u. folg. Infin., Etruscam edocuit gentem casus aperire futuros, Ov.: u. wechselnd m. Acc. der Sache, superbiam, crudelitatem, deos neglegere, omnia venalia habere edocuit, Sall. – m. folg. Acc. u. Infin., Verg. Aen. 8, 13. – mit bl. Acc. der Pers., multos edocuisse, förmlichen Unterricht erteilt haben, Suet.: der Sache, acta, Sall.: praecepta parentis, Verg.: omnia ordine, Liv. – absol. im Passiv, ab Euandro edocti, Liv.: mit in u. Abl., disciplina, in qua edoctus esset, Liv. - Häufig im Partic. Perf. Pass. m. folg. Acc., edoctus artes belli, Liv.: ed. patrias artes, Tac.: ed. cuncta, von allem genau unterrichtet, Sall.: m. de u. Abl., Seleucus edoctus de origine sua, Iustin. – Übtr. v. abstr. Subjj., m. folg. ut u. Konj., edocuit ratio, ut videremus, quicquid esset in aegritudine mali, id non esse naturale, Cic. – m. folg. Acc. u. Infin., id magis veri simile esse usus reapse experiundo edocet, Pacuv. fr.: fama Punici belli satis edocuerat viam tantum Alpes esse, Liv.