praecello

Latin > English

praecello praecellare, praecellavi, praecellatus V :: surpass; excell
praecello praecello praecellere, -, - V :: excel; surpass

Latin > English (Lewis & Short)

prae-cello: ĕre (collat. form, acc. to the 2d conj.;
I pres. praecellet, Plaut. Ps. 2, 3, 13; perh. originally written praecellit), v. a. and n., to rise above others.
I Act., to surpass, excel any one (post-Aug.; syn. antecello): praecellere aliquam fecunditate, Tac. A. 2, 43; Dig. 50, 2, 6.—
II Neutr.
   A To distinguish one's self, to excel (syn. excello): ut quisque fortunā utitur, Ita praecellet, Plaut. Ps. 2, 3, 14: praecellere mobilitate, Lucr. 2, 161: odore et suavitate, Plin. 15, 21, 23, § 85: dignitate inter aliquos, Dig. 2, 14, 8: praecellere per insignem nobilitatem et eloquentiam, Tac. A. 3, 24.—
   B Alicui.
   1    To be superior to, to excel: mortalibus, Sil. 15, 74.—
   2    To preside or rule over (Tacitean): genti, Tac. A. 12, 15.—Hence, prae-cellens, entis, P. a., surpassing, excellent, eminent, distinguished (class.).
   1    Of persons: vir et animo et virtute praecellens, Cic. Balb. 10, 25.—Sup.: vir omnibus rebus praecellentissimus, Cic. Verr. 2, 4, 44, § 97.—
   2    Of things: uniones magnitudine praecellentes, Plin. 9, 35, 56, § 113: formā praecellente, id. 7, 53, 54, § 184: vir ingenii praecellentis, Gell. 19, 8, 3.—Comp.: arbor pomo et suavitate praecellentior, Plin. 12, 6, 12, § 24.

Latin > French (Gaffiot 2016)

præcellō,¹² ĕre,
1 intr., exceller, être supérieur : Lucr. 2, 161 ; Liv. 5, 27, 1 ; Tac. Ann. 3, 24 || [av. dat.] genti Tac. Ann. 12, 15, être à la tête d’une nation (commander à)
2 tr., surpasser : Tac. Ann. 2, 43 ; Papin. Dig. 50, 2, 6.

Latin > German (Georges)

prae-cello, ere (prae u. *cello), hervorragen, bildl., a) absol. = sich hervortun, sich auszeichnen, ut quisque fortunā utitur, ita praecellet, Plaut.: arte, Suet.: opibus vetustis et gravitate morum, Tac.: per eloquentiam, Tac: dignitate inter alqos, ICt.: absol., num praecellit vinum? Vulg. 3. Esdr. 3, 24: id, quod in eo praecellit, Augustin. de civ. dei 8, 4 extr.: quae (ales) ex omni avitio longe praecellit, Apul. de deo Socr. prol. p. 4, 14 Th. – b) m. Acc. od. m. Dat. = überragen, übertreffen, m. Acc., eos, Vulg. Roman. 3, 9: cuncta, Augustin. de civ. dei 8, 4 extr.: alqam fecunditate, Tac. ann. 2, 43: ceteros honoris ordine, Papin. dig. 50, 2, 6. § 5: fide ceteros, Vulg. Esther 13, 3. – m. Dat., mortalibus, Sil. 15, 74. – Vgl. praecellens. – / Inf. Perf. praecelluisse, Oros. 7, 2, 6.