πορφύρεος

English (LSJ)

η, ον, Att. πορφῠροῦς, ᾶ, οῦν, Aeol. πορφύριος Sapph.64, Alc.Supp.11.2 (πόρφυρον ἄνθος is corrupt in Sapph.94, and πορφυρ[α] as neut. pl. () is found in Sapph.Supp.20a.9); -ύριος also in IG5(1).1390.179 (Andania, i B.C.):    I in Hom.,    1 of the sea (cf. πορφύρω), heaving, surging, [χαράδραι] ἐς . . ἅλα πορφυρέην μεγάλα στενάχουσι ὁέουσαι Il.16.391; ἀμφὶ δὲ κῦμα στείρῃ πορφύρεον μεγάλ' ἴαχε νηὸς ἰούσης 1.482, Od.2.428; π. κῦμα . . ποταμοῖο ἵστατ' ἀειρόμενον Il.21.326, cf. Od.11.243; θάλασσα Alc.l.c.    2 of blood, gushing, αἵματι δὲ χθὼν δεύετο π. Il.17.361; so, π. θάνατος onrushing death, of death in battle, 5.83, al. (but, π. θάνατος· ὁ μέλας καὶ βαθὺς καὶ ταραχώδης, Hsch.).    3 of the rainbow, Il.17.547; to which a supernatural π. νεφέλη is compared, ib.551; perh. lurid.    II purple, of stuff, cloths, etc., π. φᾶρος Il.8.221; χλαῖνα Od.4.115; πέπλοι Il.24.796; δίπλαξ 3.126, Od.19.242; ῥήγεα Il.24.645; τάπητες 9.200, Od.20.151; σφαῖρα 8.373; χλάμυς Sapph.64; σπάργανα, πτερά, Pi.P.4.114, 183; χλανίς, χιτών, Simon.37.11, B.17.52, cf. A.Pers.317, Hdt.1.50, E.Or.1457 codd. (lyr.), etc.    2 of human complexion, bright-red, rosy, flushing, π. Ἀφροδίτη Anacr.2.3; στόμα Simon.72; παρῇδες Phryn.Trag.13; χείλη IG3.1376.    3 purple-clad, in purple, Luc. Tim.20.    4 neut. pl. πορφυρᾶ purple colour or purple spots, Ael.NA17.33.    5 πορφυροῦν (sc. ἄνθος), τό, Woodfordia floribunda (an Indian shrub), Ctes.Fr.57.21.    6 Adv. -ῶς, στύφειν mordant for purple, PHolm.24.37.

German (Pape)

[Seite 686] zsgzgn πορφυροῦς, ᾶ, οῦν, purpurfarbig (bes. dunkelroth, blauroth, violett); φᾶρος, Il. 8, 221; χλαῖνα, Od. 4, 115. 154; τάπητες, Iliad. 9, 200; πέπλοι, 24, 796; σφαῖρα, Od. 8, 373, u. sonst; auch in manchen Vrbdgn, wo sonst geradezu μέλας steht, z. B. θάνατος, Il. 5, 83. 16, 334. 20, 477, wahrscheinlich hergenommen von dem blutigen Tode der Schlacht; αἱμα, Il. 17, 361; νεφέλη, die schwärzliche, dunkle Wolke, 17, 551, die aber doch ins Röthliche spielt, wie κῦμα, einmal vom Fluß, 21, 326, gew. vom Meere, 1, 482 Od. 2, 428 u. öfter; auch ἅλς, Il. 16, 391; nicht schlechthin die dunkle Woge, das dunkle Meer, sondern, wie οἶνοψ, die vom Ruderschlage od. Winde bewegten, ins Dunkelrothe od. Bräunliche spielenden Wellen des Mittelmeeres; vgl. Voß Virg. Georg. 4, 373 p. 855; auch λίμνη, Eur. Hipp. 744; – Pind. σπάργανα, πτερά, ἔρνεα, P. 4, 114. 183 N. 11, 28; ἀμείβων χρῶτα πορφυρέᾳ βαφῇ, Aesch. Pers. 309; ἀμφὶ πορφυρέων πέπλων, Eur. Gr. 1457 u. öfter; auch in Prosa, χιτῶνα ἔχων πορφυροῦν μεσόλευκον Xen. Cyr. 8, 3, 12, u. Folgde, wie Plut. u. Luc. – Der compar. πορφυρώτερος bei Diosc.

French (Bailly abrégé)

έα, εον;
I. dans Hom. qui se soulève en bouillonnant, qui se colore d’une teinte sombre en parl. des flots de la mer ou d’un fleuve : πορφυρέα ἅλς la mer soulevée (par la tempête ou par les coups de rame) et qui se colore d’une teinte foncée ; p. ext. de couleur sombre, sombre;
II. après Homère et par confusion du sens primit. avec celui de πορφύρα :
1 de couleur pourpre, d’un rouge foncé ; d’un rouge rosé ; τὰ πορφυρᾶ ÉL les étoffes de pourpre ; en parl. de pers. vêtu de pourpre;
2 p. ext. éclatant, brillant.
Étymologie: φύρω avec redoubl. ; v. πορφύρω.