χρῆσις
Ἰσχυρότερον δέ γ' οὐδέν ἐστι τοῦ λόγου → Oratione nulla vis superior → Nichts ist gewiss gewaltiger als die Vernunft | Nichts ist gewiss gewalt'ger als der Rede Kraft
English (LSJ)
εως, ἡ, (χράομαι) Iemployment, use made of a thing, ἀνέμων Pi.O.11(10).2; χρημάτων Democr.282; οἰκίας Pl.Erx.394d, cf. SIG987.33 (Chios, iv B. C.); τὴν κατ' ἀξίαν χ. ποιοῦνται ἑκάστῳ (fort. leg. ἑκάστου) Iamb.Protr.5; use, practice, Hp.VM4; in pl., uses, advantages, Pi.N.1.30; αἱ ἐς τὰ πολεμικὰ χ. the uses of war, X.Cyr. 8.5.7; αἱ πολιτικαὶ χ. Arist.Pol.1267a23; opp. κτῆσις, Pl.Mx.238b, Arist.EN1098b32, Cic.Fam.7.29.1; opp. πώλησις, X.Oec.3.9. 2 usefulness, Th.7.5; opp. ἀχρηστία, Pl.R.333d; ἐς χρῆσιν κρατύνεσθαι so as to become useful, Hp.Art.27; ἔχειν χρῆσιν to be useful, D.11.8. 3 intimacy, acquaintance, ἡ οἰκειότης καὶ ἡ χ. [τῆς πόλεως] Isoc. Ep.2.14; ἡ χ. ἡ πρὸς ἀλλήλους Arist.Pol.1280a36; αἱ οἴκοι χρήσεις Isoc.19.11; ἡ τῶν ἀφροδισίων χ. Pl.Lg.841a, Arist.HA581b13, cf. Pol. 1262a34 (pl.), Ep.Rom.1.26; τὰ ἐν χρήσει familiar objects, Plot.4.4.37. 4 Gramm., usage, of words, ἡ ἐξαλλαγὴ τῆς συνήθους χ. D.H.Amm.2.3; ἀναστρέφων τὰς χ. ib.2, cf. A.D.Synt.119.24, al.; ἡ Πλάτωνος χ. Id.Pron.72.18; in concrete sense, example of a word or use, πυκνῶς αἱ χ. παρὰ Αἰολεῦσιν ib.66.3; passage cited, f. l. for κρίσει in D.H.Rh.4.3; indicated by the symbol <*>, Anon.Oxy.1611.56 (iii A. D.); <*> Ἀριστοφάνους (referring to Av.1181) An.Ox.2.452. II (χράω (B) A), oracular response, ἀπὸ κείνου χρήσιος at his bidding, Pi.O.13.76. III (χράω (B) B), lending, loan, Arist.EN 1131a4, Plb.31.23.4, Ps.-Phoc.106.
German (Pape)
[Seite 1375] ἡ, 1) Gebrauch, Benutzung; ὅπλων κτῆσιν καὶ χρῆσιν διδαξόμενοι Plat. Menex. 238 b; ἡ δικαιοσύνη ἐν μὲν χρήσει ἄχρηστος, ἐν δὲ ἀχρηστίᾳ χρήσιμος Rep. I, 333 b; τῆς ἵππου οὐδεμία χρῆσις ἦν, man konnte von der Reiterei keinen Gebrauch machen, Thuc. 7, 5; αἱ ἐς τὰ πολεμικὰ χρήσεις Xen. Cyr. 8, 5,7; ἐν μὲν προσθήκης μέρει ῥοπήν τινα ἔχει καὶ χρῆσιν, Nutzen, Dem. 11, 8; Brauchbarkeit, ἀνέμων πλείστα χρῆσις ἀνθρώποις Pind. Ol. 11, 2, vgl. N. 1, 30. – Der Umgang, neben οἰκειότης, Isocr. ep. 2, 4; αἱ οἴκοι χρήσεις 19, 11, vom Umgange mit einer Frau, der Beischlaf. – Bei den Gramm. Beweisstelle eines Schriftstellers, bes. zur Feststellung des Sprachgebrauchs. – 2) das Orakel, Pind. Ol. 13, 73. – 3) das Leihen, Pol. 32, 9,4.
Greek (Liddell-Scott)
χρῆσις: -εως, ἡ, (χράομαι) ὡς καὶ νῦν, μεταχείρισις, ἡ χρησιμοποίησις, ἀνέμων Πινδ. Ο. 10 (11). 2· μεταχείρισις, ἄσκησις, Ἱππ. περὶ Ἀρχ. Ἰητρ. 9· ἐν τῷ πληθ., χρήσεις, πλεονεκτήματα, ὁ αὐτ. ἐν Ν. 1. 43· αἱ ἐς τὰ πολεμικὰ χρήσεις Ξεν. Κύρ. 8. 5, 7· αἱ πολιτικαὶ χρήσεις Ἀριστ. Πολιτικ. 2. 7, 15· - ἀντίθετον τῷ κτῆσις, Πλάτ. Μενέξ. 238Β, Ἀριστ. Ἠθικ. Νικ. 1. 8, 9, κ. ἀλλαχ.· τῷ πώλησις, Ξεν. Οἰκ. 3, 9· πρβλ. χράομαι ἐν τέλ. 2) δύναμις ἢ μέσα πρὸς χρῆσιν, χρησιμότης, Θουκ. 7. 5· ἀντίθετον τῷ ἀχρηστία, Πλάτ. Πολ. 333D· ἐς χρῆσιν κρατύνεσθαι, ὥστε νὰ γείνῃ τις χρήσιμος, ὠφέλιμος, Ἱππ. π. Ἄρθρ. 796· ἔχω χρῆσιν, εἶμαι χρήσιμος, ὠφέλιμος, Δημ. 154. 18. 3) στενὴ σχέσις, συνήθεια, Λατιν. usus, Ἰσοκρ. 409C· ἡ χρ. ἡ πρὸς ἀλλήλους Ἀριστ. Πολιτ. 2. 9, 6· αἱ οἴκοι χρήσεις, δηλ. σαρκικὴ συνουσία μετὰ γυναικός, Ἰσοκρ. 386C· ἡ χρ. τῶν ἀφροδισίων Πλάτ. Νόμ. 841Α, Ἀριστ. περὶ τὰ Ζ. Ἱστ. 7. 1, 8· αἱ πρὸς τὸν ἄνδρα χρ., ἐπὶ γυναικῶν, αὐτόθι 10. 4, 3, πρβλ. Πολ. 2. 4, 2, Ἐπιστ. πρὸς Ρωμ. α΄ , 26. 4) παρὰ τοῖς γραμματικ., χωρίον τὸ ὁποῖον μνημονεύεται ὡς παράδειγμα ἔγκυρον ἰδιαιτέρας τινὸς χρήσεως τῶν λέξεων, Διον. Ἁλ. Τέχνη Ρητορ. 4 (ἕτεροι γράφουσι ῥήσει), πρβλ. Hemst. εἰς Ἀριστοφ. Πλ. σ. 226. - συνήθης τρόπος συντάξεως, ἐπὶ τῶν λέξεων, ἡ ἐξαλλαγὴ τῆς συνήθους χρήσεως Διον. Ἁλ. πρὸς Ἀμμών. 2. 3. ΙΙ. (χράω (Γ). Α), ἀπόκρισις μαντείου, χρησμός, ἀπὸ κείνου χρήσιος, κατὰ τὸν χρησμὸν ἐκείνου, Πινδ. Ο. 13. 108. ΙΙΙ. (χράω (Γ). Β), τὸ δανείζειν, δάνειον, Ἀριστ. Ἠθικ. Νικ. 5. 2, 13, Πολύβ. 32. 9, 4, πρβλ. Ψευδοκωκυλ. 100.
French (Bailly abrégé)
εως (ἡ) :
1 action de se servir de, usage, emploi ; particul. commerce habituel, relations ; commerce intime, relations intimes;
2 utilité.
Étymologie: χράομαι.