Σαβάζιος

English (LSJ)

ὁ, (Σαβός) a Phrygian deity, whose mysteries resembled the τελεταί of Dionysus, Thphr. Char.27.8 (but Σαβάδιον [acc.] ib.16.4, cf. Dessau Inscr.Lat.Sel.2189), Nymphis 11; hence afterwards taken as a name of Dionysus himself, Ar.V.9, Av.875, Lys.388;
A θεῷ Σαβαζίῳ παγκοιράνῳ CIG3791 (Bithynia), cf. IG12(5).27 (Sicinus); Δὶ Σαβαζίῳ BMus.Inscr.1100 (Italy, iii A.D.); Διὶ Σεβαζίῳ (sic) Supp.Epigr.1.302 (Thrace): also Σαόαζος AJA3(1887).363 (Phrygia); τοῦ Διὸς Σαουάζου IGRom.4.889(ibid.); Σαβάδιος, Glossaria
II Adj. Σαβάζιος, Σαβαζία, Σαβάζιον, Bacchic, θύσθλα cj. in Opp.C.1.26; τὰ Σαβάζια Str.10.3.18.

French (Bailly abrégé)

ου (ὁ) :
divinité thraco-phrygienne, assimilée plus tard à Bacchus.
Étymologie:.

Russian (Dvoretsky)

Σᾰβάζιος: ὁ Сабазий (фракийско-фригийский бог, отожд. впосл. с греч. Дионисом) Arph.

Greek (Liddell-Scott)

Σᾰβάζιος: ὁ, (Σαβὸς) Φρυγία θεότης, ἧς τὰ μυστήρια ὡμοίαζον πρὸς τὰς τελετὰς τοῦ Βάκχου· ἐντεῦθεν μετὰ ταῦτα λαμβάνεται ὡς ὄνομα αὐτοῦ τοῦ Βάκχου, Ἀριστοφ. Σφ. 9, Ὄρν. 875, 388· θεῷ Σαβαζίῳ παγκοιράνῳ Συλλ. Ἐπιγρ. 3791, πρβλ. 2447c (Προσθῆκ.) ἴδε Λοβεκ. Ἀγλαόφ. σ. 642, 1046 κἑξ. ΙΙ. Ἐπίθ. Σᾰβάζιος, α, ον, Βακχικός, θύσθλα Ὀππ. Κυν. 1. 26, μυστήρια Κλήμ. Ἀλ. 14· τὰ Σαβάζια Στράβ. 471.

Greek Monolingual

και Σεβάζιος και Σαβάδιος και Σαόαζος, ο, ΝΑ
1. φρυγικής ή θρακικής προέλευσης θεότητα της βλάστησης και της γονιμότητας, της οποίας τα μυστήρια έμοιαζαν με τις τελετές του Βάκχου
2. ο Βάκχος, ο Διόνυσος.
[ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ Λ. φρυγικής προέλευσης].

Greek Monotonic

Σᾰβάζιος: ὁ (Σαβός), φρυγική θεότητα η λατρεία της οποίας θύμιζε αυτή του Διονύσου, ώστε κάποια στιγμή το όνομα Σαβάζιος έγινε προσωνύμιο του Διονύσου, σε Αριστοφ.· τὰ Σαβάζια, οι Διονυσιακές τελετουργίες, τα Βακχικά όργια, σε Στράβ.

Middle Liddell

Σᾰβάζιος, ὁ, [Σαβός]
a Phrygian deity, identified with Bacchus, Ar.:— τὰ Σαβάζια = Bacchic orgies, Strab.

Wikipedia EN

Sabazios (Ancient Greek: Σαβάζιος, romanized: Sabázios, modern pronunciation Savázios; alternatively, Sabadios) is the horseman and sky father god of the Phrygians and Thracians. In Indo-European languages, such as Phrygian, the -zios element in his name derives from dyeus, the common precursor of Latin deus ('god') and Greek Zeus. Though the Greeks interpreted Phrygian Sabazios as both Zeus and Dionysus, representations of him, even into Roman times, show him always on horseback, as a nomadic horseman god, wielding his characteristic staff of power.

Wikipedia EL

Στην ελληνική μυθολογία με το όνομα Σαβάζιος είναι γνωστή μία αρχαία ελληνική θρακική και φρυγική θεότητα. Ο Σαβάζιος ήταν θεός των ιππέων, των νομάδων, της βλαστήσεως και του σιταριού. Ετυμολογικά, το δεύτερο συνθετικό του ονόματος (-ζιος) προέρχεται από την κοινή ινδοευρωπαϊκή ρίζα Dyeus, από όπου και οι λέξεις «Δίας» και «θεός», το λατινικό deus = θεός, κλπ.. Στην κλασική Ελλάδα τον παρομοίαζαν με τον Διόνυσο, αλλά η βάρβαρη και παράξενη λατρεία του δεν είχε πολλούς οπαδούς. Οι πιστοί του χόρευαν κρατώντας ιερά φίδια, ενώ κατά τις νύχτες εόρταζαν τον «μυστικό γάμο» των μυημένων με τον θεό. Το «Λεξικό της Σούδας» γράφει με απόλυτο τρόπο:

«ο Σαβάζιος... ...είναι το ίδιο με τον Διόνυσο. Απέκτησε αυτήν την επίκληση από τις τελετές προς αυτόν. Γιατί οι βάρβαροι αποκαλούν τη βακχική κραυγή «σαβάζειν», οπότε και κάποιοι από τους `Ελληνες ακολούθησαν και απεκάλεσαν την κραυγή «σαβασμός»... ...Επίσης, ονομάζονταν «σαβοί» τα μέρη που είχαν αφιερωθεί στον Διόνυσο και στις βακχιάζουσές του. Ο Δημοσθένης στον «Υπέρ Κτησιφώντος» λόγο του [τους αναφέρει]»

Ο Σαβάζιος παριστάνεται σε απεικονίσεις πάντα πάνω σε άλογο, να φορά φρυγικό ένδυμα και με πλήθος σύμβολα. Η λατρεία του διαδόθηκε και στη Ρώμη, όπου πρωτοεμφανίζεται τον 2ο αιώνα π.Χ., και από εκεί σε ολόκληρη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, όπως εξάλλου και άλλες ανατολικές λατρείες. Κάποτε το όνομα Σαβάζιος συγχέεται από τους Ρωμαίους με το εβραϊκό Σαβαώθ όταν οι συγκρητιστικές και μονοθεϊστικές τάσεις τον παρουσιάζουν ως τον θεό λυτρωτή. Ο Πλούταρχος γράφει στα Συμποσιακά του (ΙV 6) ότι οι Εβραίοι λάτρευαν τον Διόνυσο και ότι η «ημέρα των Σαββάτων» ήταν εορτή του Σαβαζίου.