κονταίνω

Greek Monolingual

και κοντένω (Μ κονταίνω)
1. (μτβ.) α) κάνω κάτι πιο κοντό, βραχύνω («πρέπει να κοντύνεις το παντελόνι σου, γιατί το πατάς»)
β) λιγοστεύω ή περιορίζω κάτι
2. (αμτβ.) α) γίνομαι πιο κοντός («έπλυνα την μπλούζα και κόντυνε»)
β) λιγοστεύω, μειώνομαι
γ) γίνομαι μικρότερος σε διάρκεια, συντομεύομαι
3. φρ. α) «κονταίνει η αναπνοή μου» — λαχανιάζω, ασθμαίνω
β) «κονταίνει η γλώσσα μου» — σιωπώ, βουβαίνομαι.
[ΕΤΥΜΟΛ. < κοντός (Ι). Ο ενεστ. του ρ. σχηματίστηκε υποχωρητικά από τον αόρ. ε-κόντ-υν-α κατ' αναλογίαν προς τον ενεστ. ρημάτων σε -αίνω (πρβλ. ἐ-μάρ-αν-α: μαρ-αίν-ω) για να αντιδιασταλεί το ενεστωτικό θέμα που δηλώνει ατελές ποιόν ενεργείας προς το αοριστικό που δηλώνει τέλειο ποιόν ενεργείας. Έτσι, ορθτ. θεωρείται η γρφ. κοντ-ένω, δεδομένου ότι δεν συντρέχουν λόγοι ιστορικής ορθογραφίας για τη χρησιμοποίηση -αι-, παρά την επικράτηση της γενικευτικής ορθογραφίας σε -αίνω για λόγους απλοποιήσεως].