κρόσσαι: Difference between revisions
Ζήτει γυναῖκα σύμμαχον τῶν πραγμάτων → Quaere adiuvamen rebus uxorem tuis → Als Partnerin im Leben such dir eine Frau
(nl) |
(2) |
||
Line 30: | Line 30: | ||
{{elnl | {{elnl | ||
|elnltext=κρόσσαι -ῶν, αἱ, alleen plur. uitstekende stenen van muur. trappen van pyramide. | |elnltext=κρόσσαι -ῶν, αἱ, alleen plur. uitstekende stenen van muur. trappen van pyramide. | ||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=Grammatical information: f. pl.<br />Meaning: <b class="b2">stepped copings of parapets</b> (M 258, 444), <b class="b2">courses, steps of the pyramids</b> (Hdt. 2, 125); <b class="b3">πρό-κροσσοι</b> <b class="b2">ranged in rows, ranks</b> (Ξ 35, Hdt.).<br />Compounds: <b class="b3">κροσσοί</b> m. pl. [[tassels]], [[fringe]] (Gal., Poll., H.); <b class="b3">δί-κροσσος</b> <b class="b2">double bordered</b> (Poll., EM) mit <b class="b3">δικρόσσια</b> n. pl. (Peripl. M. Rubr.).<br />Derivatives: Diminut. <b class="b3">κροσσίον</b> (Hdn.); also as plant-name (Ps.-Dsc.); also <b class="b3">κροσσωτός</b> <b class="b2">with fringes</b> (LXX, Lyc., Plu.), <b class="b2">with steps</b> (Lyc. 291?; v. l. <b class="b3">κορσ-</b>).<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: Technical expression of unknown origin. Since Bezzenberger BB 12, 239 and Trautmann Balt.-slav. Wb. 139 <b class="b3">κρόσσαι</b> from <b class="b3">*κροκ-ι̯αι</b> is connected with some Balto-Slavic words for [[bar]], [[rod]], [[rafters]], e.g. Lith. <b class="b2">krãkė</b> [[rod]], [[staff]] (formally = <b class="b3">κρόσσα</b>), <b class="b2">krẽklas</b> [[rafters]], Russ. <b class="b2">krókva</b> [[bar]], [[club]], [[rafters]] (old <b class="b2">u-</b>stem); MHG [[ragen]] <b class="b2">rise up, stand out</b> (Zupitza Die germ. Gutt. 122) can be explained in diff. ways. More forms in Pok. 619, Fraenkel Wb. and Vasmer Wb. s. vv. - Compared with the rare and late <b class="b3">κροσσοί κροσσωτός</b>, which seems derived from it, is attested much earlier and better. It is therefore suggested that <b class="b3">κροσσωτός</b> (and <b class="b3">δίκροσσοι</b> with <b class="b3">δικρόσσια</b>?) were formed to <b class="b3">κρόσσαι</b> (after <b class="b3">θυσανωτός</b>; cf. also <b class="b3">κνισωτός</b> : <b class="b3">κνίση</b> etc.) with transfer from architecture to tailor-work; from there again as backformation the formally difficult <b class="b3">κροσσοί</b>. Or comes the expression originally from weaving, to <b class="b3">κρόξ</b>, <b class="b3">κρόκ-η</b> <b class="b2">woof-thread</b> (s. <b class="b3">κρέκω</b>)? - Fur. 257 connects <b class="b3">κόρση</b> (?). | |||
}} | }} |
Revision as of 02:35, 3 January 2019
English (LSJ)
ῶν, αἱ, prob. =
A stepped copings of parapets, κρόσσας μὲν πύργων ἔρυον καὶ ἔρειπον ἐπάλξεις Il.12.258; κροσσάων ἐπέβαινον ib.444 (expld. by Aristarch. as scaling ladders). 2 courses, steps of the Pyramids, Hdt.2.125.
Greek (Liddell-Scott)
κρόσσαι: -ῶν, αἱ, ἑρμηνεύεται ἐν τοῖς Ἑνετ. Σχολ. καὶ παρ’ Ἡσύχ. ὡς σημαῖνον ἢ κλίμακας πρὸς ἀνάβασιν ἢ τὰς ἐπὶ τῶν τειχῶν ἐπάλξεις· ἡ πρώτη σημασία θὰ ἠδύνατο νὰ ἁρμόζῃ ἐν Ἰλ. Μ. 444 (κροσσάων ἐπέβαινον), ἀλλ’ ἡ δευτέρα εἶναι ἡ μόνη λογικῶς δυνατὴ ἐν Μ. 258 (κρόσσας μὲν πύργων ἔρυον καὶ ἔρειπον ἐπάλξεις)· παρ’ Ἡροδ. 2. 125, ἡ λέξις σημαίνει τὰς σειρὰς τῶν λίθων ἢ τὰς βαθμίδας τῶν πυραμίδων ἀπὸ τῆς βάσεως μέχρι τῆς κορυφῆς· ὁ αὐτὸς ἑρμηνεύει τὸ κρόσσαι διὰ τῶν λέξεων βωμίδες, ἀναβαθμοί. Ἐκ παραβολῆς πρὸς τὸ κροσσοὶ (θύσανοι), καὶ πρόπροσσος, εἶναι φανερὸν ὅτι ἡ λέξ. κρόσσαι πρέπει νὰ σημαίνῃ πράγματα τοποθετημένα κατὰ κανονικὰ διαστήματα οἷα αἱ βαθμίδες· ἴσως δὲ ἐν σχέσει πρὸς τεῖχος ἐσήμαινεν ἀρχικῶς τὰς βαθμίδας, δι’ ὧν τὰ ὀχυρώματα ἐπεξετείνοντο ἐπὶ τῆς κλιτύος λόφου, ὡς δύναταί τις νὰ ἴδῃ τὸ τοιοῦτον εἰς ἀρχαίας ὠχυρωμένας πόλεις.
French (Bailly abrégé)
ῶν (αἱ) :
pierres saillantes ou corbeaux formant comme un escalier le long d’une construction.
Étymologie: apparenté avec κόρση ; cf. κάρα.
English (Autenrieth)
(cf. κόρση, κάρη): πύργων, walls or breasting of the towers, between foundations and battlements, Il. 12.258, 444.
Greek Monolingual
κρόσσαι, αἱ (Α)
1. οι επάλξεις τών τειχών και τών πύργων («κρόσσας μὲν πύργων ἔρυον, καὶ ἔρειπον ἐπάλξεις», Ομ. Ιλ.)
2. βαθμίδες, σκαλοπάτια («ἐποιήθη δὲ ὧδε αὕτη ἡ πυραμίς, ἀναβαθμῶν τρόπον, τὰς μετεξέτεροι κρόσσας, οἱ δὲ βωμίδας ὀνομάζουσι», Ηρόδ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. Ο τ. κρόσσαι προέρχεται πιθ. από κροκ-yα (< krok-, ετεροιωμένη βαθμίδα της ΙΕ ρίζας krek- «προεξέχω» και «προεξέχον δοκάρι») και συνδέεται με λιθουαν. krake «ράβδος», krẽklas «πλάγιες δοκοί που στηρίζουν τη στέγη», ρωσ. krόkwa].
Greek Monotonic
κρόσσαι: -ῶν, αἱ, σκάλες για ανάβαση στα τείχη, για σκαρφάλωμα στις επάλξεις, σε Ομήρ. Ιλ.· λέγεται για τις βαθμίδες με τις οποίες οι πυραμίδες κατέληγαν στην κορυφή, σε Ηρόδ.
Russian (Dvoretsky)
κρόσσαι: ῶν αἱ
1) зубцы крепостных стен (κ. πύργων Hom.);
2) ступени, уступы: ἐποιήθη ἡ πυραμὶς ἀναβαθμῶν τρόπον, τὰς μετεξέτεροι κρόσσας ὀνομάζουσι Her. (Хеопова) пирамида была сделана ступенями, которые иные называют уступами.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
κρόσσαι -ῶν, αἱ, alleen plur. uitstekende stenen van muur. trappen van pyramide.
Frisk Etymological English
Grammatical information: f. pl.
Meaning: stepped copings of parapets (M 258, 444), courses, steps of the pyramids (Hdt. 2, 125); πρό-κροσσοι ranged in rows, ranks (Ξ 35, Hdt.).
Compounds: κροσσοί m. pl. tassels, fringe (Gal., Poll., H.); δί-κροσσος double bordered (Poll., EM) mit δικρόσσια n. pl. (Peripl. M. Rubr.).
Derivatives: Diminut. κροσσίον (Hdn.); also as plant-name (Ps.-Dsc.); also κροσσωτός with fringes (LXX, Lyc., Plu.), with steps (Lyc. 291?; v. l. κορσ-).
Origin: XX [etym. unknown]
Etymology: Technical expression of unknown origin. Since Bezzenberger BB 12, 239 and Trautmann Balt.-slav. Wb. 139 κρόσσαι from *κροκ-ι̯αι is connected with some Balto-Slavic words for bar, rod, rafters, e.g. Lith. krãkė rod, staff (formally = κρόσσα), krẽklas rafters, Russ. krókva bar, club, rafters (old u-stem); MHG ragen rise up, stand out (Zupitza Die germ. Gutt. 122) can be explained in diff. ways. More forms in Pok. 619, Fraenkel Wb. and Vasmer Wb. s. vv. - Compared with the rare and late κροσσοί κροσσωτός, which seems derived from it, is attested much earlier and better. It is therefore suggested that κροσσωτός (and δίκροσσοι with δικρόσσια?) were formed to κρόσσαι (after θυσανωτός; cf. also κνισωτός : κνίση etc.) with transfer from architecture to tailor-work; from there again as backformation the formally difficult κροσσοί. Or comes the expression originally from weaving, to κρόξ, κρόκ-η woof-thread (s. κρέκω)? - Fur. 257 connects κόρση (?).