δάπεδο: Difference between revisions
ἧς ἂν ἐπ' ἐλάχιστον ἀρετῆς πέρι ἢ ψόγου ἐν τοῖς ἄρσεσι κλέος ᾖ → of whom there is least talk either for praise or blame, of whom there is least notoriety among the men either for praise or blame
(8) |
|||
| Line 1: | Line 1: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=το (AM [[δάπεδον]])<br /><b>1.</b> ομαλό [[έδαφος]], επίπεδη [[επιφάνεια]]<br /><b>2.</b> το [[πάτωμα]] δωματίου<br /><b>νεοελλ.</b><br />το [[έδαφος]] κλειστών [[κυρίως]] χώρων, στρωμένο με πλάκες ή [[άλλο]] υλικό<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> το [[έδαφος]], το [[χώμα]]<br /><b>2.</b> [[πεδιάδα]]<br /><b>3.</b> <b>στον πληθ.</b> το [[κατάστρωμα]] του πλοίου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. [[δάπεδον]] <span style="color: red;"><</span> ΙΕ <i>dmpedom</i>. Πρόκειται δηλ. για αρχαία σύνθετη λ. της οποίας το α' συνθετικό <i>δα</i>-αποτελεί τη συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] (<i>dm</i>-) της ρίζας <i>dem</i>- του [[δέμω]] «[[χτίζω]], [[κατασκευάζω]]» και το β' συνθετικό [[είναι]] η λ. [[πέδον]]. Ο [[συσχετισμός]] με τα [[δέμω]], [[δόμος]] «[[σπίτι]]» [[είναι]] [[προφανής]], αν ληφθεί υπ' όψη η σημ. του [[δέμω]] ( | |mltxt=το (AM [[δάπεδον]])<br /><b>1.</b> ομαλό [[έδαφος]], επίπεδη [[επιφάνεια]]<br /><b>2.</b> το [[πάτωμα]] δωματίου<br /><b>νεοελλ.</b><br />το [[έδαφος]] κλειστών [[κυρίως]] χώρων, στρωμένο με πλάκες ή [[άλλο]] υλικό<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> το [[έδαφος]], το [[χώμα]]<br /><b>2.</b> [[πεδιάδα]]<br /><b>3.</b> <b>στον πληθ.</b> το [[κατάστρωμα]] του πλοίου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. [[δάπεδον]] <span style="color: red;"><</span> ΙΕ <i>dmpedom</i>. Πρόκειται δηλ. για αρχαία σύνθετη λ. της οποίας το α' συνθετικό <i>δα</i>-αποτελεί τη συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] (<i>dm</i>-) της ρίζας <i>dem</i>- του [[δέμω]] «[[χτίζω]], [[κατασκευάζω]]» και το β' συνθετικό [[είναι]] η λ. [[πέδον]]. Ο [[συσχετισμός]] με τα [[δέμω]], [[δόμος]] «[[σπίτι]]» [[είναι]] [[προφανής]], αν ληφθεί υπ' όψη η σημ. του [[δέμω]] ([[πρβλ]]. λατ. <i>sternere</i> «[[στρώνω]]», <i>struere</i> «[[κατασκευάζω]]»). Δηλ. [[δάπεδον]] [[είναι]] το επίπεδο [[πάτωμα]] [[πάνω]] στο οποίο μπορεί [[κανείς]] να χτίσει. Συνδέεται πιθ. με αρχ. νορβ. <i>topt</i>, σουηδ. <i>tomt</i> «[[μέρος]] για [[χτίσιμο]]». Εκτός του τ. [[δάπεδον]] απαντά και ο τ. [[δάπεδον]], στον οποίο εμφανίζεται από παρετυμολογικό συσχετισμό [[αντί]] του <i>δα</i>- <i>το</i> επιτακτικό [[πρόθυμα]] <i>ζα</i>- ([[πρβλ]]. <i>ζακόρος</i>, [[ζακρυόεις]])]. | ||
}} | }} | ||
Latest revision as of 08:35, 23 August 2021
Greek Monolingual
το (AM δάπεδον)
1. ομαλό έδαφος, επίπεδη επιφάνεια
2. το πάτωμα δωματίου
νεοελλ.
το έδαφος κλειστών κυρίως χώρων, στρωμένο με πλάκες ή άλλο υλικό
αρχ.
1. το έδαφος, το χώμα
2. πεδιάδα
3. στον πληθ. το κατάστρωμα του πλοίου.
[ΕΤΥΜΟΛ. Ο τ. δάπεδον < ΙΕ dmpedom. Πρόκειται δηλ. για αρχαία σύνθετη λ. της οποίας το α' συνθετικό δα-αποτελεί τη συνεσταλμένη βαθμίδα (dm-) της ρίζας dem- του δέμω «χτίζω, κατασκευάζω» και το β' συνθετικό είναι η λ. πέδον. Ο συσχετισμός με τα δέμω, δόμος «σπίτι» είναι προφανής, αν ληφθεί υπ' όψη η σημ. του δέμω (πρβλ. λατ. sternere «στρώνω», struere «κατασκευάζω»). Δηλ. δάπεδον είναι το επίπεδο πάτωμα πάνω στο οποίο μπορεί κανείς να χτίσει. Συνδέεται πιθ. με αρχ. νορβ. topt, σουηδ. tomt «μέρος για χτίσιμο». Εκτός του τ. δάπεδον απαντά και ο τ. δάπεδον, στον οποίο εμφανίζεται από παρετυμολογικό συσχετισμό αντί του δα- το επιτακτικό πρόθυμα ζα- (πρβλ. ζακόρος, ζακρυόεις)].
