ιάπτω: Difference between revisions
Εὐκαταφρόνητός ἐστι σιγηρὸς τρόπος → A way of life disposed to silence is contemptible → Taciturna facile ingenia contemni solent → Gemein ist ein Charakter, über den man schweigt
m (Text replacement - "ἡμᾱς" to "ἡμᾶς") |
m (Text replacement - "εῑ" to "εῖ") |
||
| Line 1: | Line 1: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=[[ἰάπτω]] (Α)<br /><b>1.</b> [[ρίχνω]] [[εναντίον]], [[εκσφενδονίζω]] («τόξοις ἰάπτειν μητέτ' εἰς ἡμᾶς βέλη», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>2.</b> [[πλήττω]], [[χτυπώ]] («[[πρόσθε]] πυλᾱν κεφαλὰν ἰάψειν» — [[μπροστά]] στις πύλες θα χτυπήσει το [[κεφάλι]] του, <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>3.</b> (για όπλο) [[τραυματίζω]], [[διατρυπώ]]<br /><b>4.</b> [[βλάπτω]], [[ζημιώνω]] («ὡς ἂν μὴ κλαίουσα κατὰ [[χρόα]] καλὸν ἰάπτη» — για να μην ασχημίζει με το [[κλάμα]] της το [[ωραίο]] [[δέρμα]] της, <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>5.</b> [[εκστομίζω]] λόγο [[εναντίον]] ή [[υπέρ]] κάποιου, [[υμνολογώ]] ή [[προσβάλλω]] κάποιον με [[λόγια]] (α. «αἶνον ἐπ' άνδρὶ θείῳ... ἰάπτων», <b>Αισχύλ.</b><br />β. «πικρὸν [[πρόσφθεγμα]] δεσποτῶν | |mltxt=[[ἰάπτω]] (Α)<br /><b>1.</b> [[ρίχνω]] [[εναντίον]], [[εκσφενδονίζω]] («τόξοις ἰάπτειν μητέτ' εἰς ἡμᾶς βέλη», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>2.</b> [[πλήττω]], [[χτυπώ]] («[[πρόσθε]] πυλᾱν κεφαλὰν ἰάψειν» — [[μπροστά]] στις πύλες θα χτυπήσει το [[κεφάλι]] του, <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>3.</b> (για όπλο) [[τραυματίζω]], [[διατρυπώ]]<br /><b>4.</b> [[βλάπτω]], [[ζημιώνω]] («ὡς ἂν μὴ κλαίουσα κατὰ [[χρόα]] καλὸν ἰάπτη» — για να μην ασχημίζει με το [[κλάμα]] της το [[ωραίο]] [[δέρμα]] της, <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>5.</b> [[εκστομίζω]] λόγο [[εναντίον]] ή [[υπέρ]] κάποιου, [[υμνολογώ]] ή [[προσβάλλω]] κάποιον με [[λόγια]] (α. «αἶνον ἐπ' άνδρὶ θείῳ... ἰάπτων», <b>Αισχύλ.</b><br />β. «πικρὸν [[πρόσφθεγμα]] δεσποτῶν ἐρεῖ λόγοις ἰάπτων», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>6.</b> [[σπεύδω]] με [[ορμή]], [[τρέχω]] («ἰάπτει δ' Ἀσίδος δι' αἴας», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> (για χορό) «ἰάπτειν ὀρχήματα» — να κάνει [[κάποιος]] την [[έναρξη]] του χορού.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Άγνωστης ετυμολ. Αρχ. ενεστ. με αναδιπλασιασμό (i-) που διατηρείται σ' όλους τους χρόνους. Το ρ. συνδέεται [[μάλλον]] εσφαλμένα με τα [[ίπτομαι]], <i>ίψασθαι</i> «[[πιέζω]]» και με τη [[γλώσσα]] του Ησυχίου: <i>ιάσσειν</i><br /><i>θυμούσθαι</i><br /><i>δάκνειν</i>. Το [[ιάπτω]] εμφανίζει δύο διαφορετικές σημασίες: «[[ρίχνω]], [[εκσφενδονίζω]] - [[χτυπώ]], [[τραυματίζω]]» ([[πρβλ]]. [[βάλλω]])]. | ||
}} | }} | ||
Latest revision as of 09:35, 13 October 2022
Greek Monolingual
ἰάπτω (Α)
1. ρίχνω εναντίον, εκσφενδονίζω («τόξοις ἰάπτειν μητέτ' εἰς ἡμᾶς βέλη», Αισχύλ.)
2. πλήττω, χτυπώ («πρόσθε πυλᾱν κεφαλὰν ἰάψειν» — μπροστά στις πύλες θα χτυπήσει το κεφάλι του, Αισχύλ.)
3. (για όπλο) τραυματίζω, διατρυπώ
4. βλάπτω, ζημιώνω («ὡς ἂν μὴ κλαίουσα κατὰ χρόα καλὸν ἰάπτη» — για να μην ασχημίζει με το κλάμα της το ωραίο δέρμα της, Ομ. Οδ.)
5. εκστομίζω λόγο εναντίον ή υπέρ κάποιου, υμνολογώ ή προσβάλλω κάποιον με λόγια (α. «αἶνον ἐπ' άνδρὶ θείῳ... ἰάπτων», Αισχύλ.
β. «πικρὸν πρόσφθεγμα δεσποτῶν ἐρεῖ λόγοις ἰάπτων», Σοφ.)
6. σπεύδω με ορμή, τρέχω («ἰάπτει δ' Ἀσίδος δι' αἴας», Αισχύλ.)
7. φρ. (για χορό) «ἰάπτειν ὀρχήματα» — να κάνει κάποιος την έναρξη του χορού.
[ΕΤΥΜΟΛ. Άγνωστης ετυμολ. Αρχ. ενεστ. με αναδιπλασιασμό (i-) που διατηρείται σ' όλους τους χρόνους. Το ρ. συνδέεται μάλλον εσφαλμένα με τα ίπτομαι, ίψασθαι «πιέζω» και με τη γλώσσα του Ησυχίου: ιάσσειν
θυμούσθαι
δάκνειν. Το ιάπτω εμφανίζει δύο διαφορετικές σημασίες: «ρίχνω, εκσφενδονίζω - χτυπώ, τραυματίζω» (πρβλ. βάλλω)].
