λαιός: Difference between revisions
ξυνῆλθεν ἀτταγᾶς τε καὶ νουμήνιος → birds of a feather flock together, the francolin and the new-moon bird get together
(13_4) |
m (Text replacement - " Vermutung" to " Vermutung") |
||
(35 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=laios | |Transliteration C=laios | ||
|Beta Code=laio/s | |Beta Code=laio/s | ||
|Definition=(A), ὁ, a kind of thrush, prob. the < | |Definition=(A), ὁ, a kind of [[thrush]], prob. the<br><span class="bld">A</span> [[blue thrush]], [[Petrocichla cyanus]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''617a15, Ant.Lib.19.3.<br /><br />(B), ά, όν,<br><span class="bld">A</span> [[left]], <b class="b3">λαιᾷ μὲν ἴτυν προβάλεσθε</b> (''[[sc.]]'' [[χειρί]]) Tyrt.15.3; <b class="b3">λαιᾶς χειρός</b> [[on the left]] hand, [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''714; πρὸς λαιᾷ χερί E.''HF''159; [[λαιοῖσι]] [[on the left]], Parm.17; ἐπὶ λαιὰ κεκλιμένον Arat.160, cf. Heliod. ap.Stob.4.36.8; <b class="b3">οἱ τὸ λ. ἔχοντες</b> (''[[sc.]]'' [[μέρος]]) [[Diodorus Siculus|D.S.]]13.99; <b class="b3">ἐς λαιὰν ἐσιόντων χῆρα</b> (Dor.) ''IG''14.1721.3; τῇ λαιᾷ τοῦ δεξιοῦ λαβόμενος κέρως Philostr.Jun.''Im.''4. (Poet., but not in Hom., who uses [[ἀριστερός]]: also in later Prose, <b class="b3">τὰ διδόμενα τῇ δεξιᾷ δέχεσθαι τῇ λαιᾷ χειρί</b> Prov. ap.Plb.38.10.9, cf. Jul.''Or.''2.57d, etc.) (Orig. [[λαιϝός]], cf. Lat. [[laevus]], Slav. [[lèvǔ]]: in [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]] we have [[λαίβα]], i.e. [[λαίϝα]], = [[ἀσπίς]], because borne on the left arm; cf. [[λαῖφα]], [[λαῖτα]], [[λαφός]].) | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0007.png Seite 7]] laevus, links, λαιᾶς δὲ χειρός, linker Hand, Aesch. Prom. 716; λαιᾷ χερί, Eur. Herc. Fur. 159; [[κέρας]], Suppl. 705; sp. D. In Prosa erst bei Sp., wie Hdn. 4, 2, 5. Vgl. [[ἀριστερός]] u. [[εὐώνυμος]]. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0007.png Seite 7]] laevus, links, λαιᾶς δὲ χειρός, linker Hand, Aesch. Prom. 716; λαιᾷ χερί, Eur. Herc. Fur. 159; [[κέρας]], Suppl. 705; sp. D. In Prosa erst bei Sp., wie Hdn. 4, 2, 5. Vgl. [[ἀριστερός]] u. [[εὐώνυμος]]. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=<span class="bld">1</span>ά, όν :<br />[[gauche]], [[situé à gauche]].<br />'''Étymologie:''' p. λαιϜός, cf. <i>lat.</i> laevus.<br /><span class="bld">2</span>οῦ (ὁ) :<br />grive <i>oiseau, ou</i> sorte de merle vivant dans les pierres.<br />'''Étymologie:''' [[λᾶας]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''λαιός:''' (= ἀριστερὁς и [[εὐώνυμος]]) левый ([[χείρ]] Aesch.; κερας Eur.).<br /><b class="num">I</b> ὁ Arst. [[varia lectio|v.l.]] = [[λάϊος]]. | |||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''λαιός''': ὁ, [[εἶδος]] κίχλης, [[ἴσως]] ἡ Turdus torquatus, Ἀριστ. π. Ζ. Ἱστ. 9. 19, Ἀντ. Λιβερ. 19. | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=<b>(I)</b><br />[[λαιός]], ὁ (Α)<br />το [[πουλί]] [[πετροκότσυφας]] («τούτων [[ὅμοιος]] τῷ μέλανι κοττύφῳ ἐστὶ [[λαιός]]», <b>Αριστοτ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. συνδέεται πιθ. με τη λ. [[λᾶας]] «[[λίθος]]», [[πετροκόσσυφος]].<br /> <b>(II)</b><br />[[λαιός]], -ά, -όν (Α)<br />[[αριστερός]], [[ζερβός]] («τὰ. διδόμενα τῇ δεξιᾷ δέχεσθαι τῇ λαιᾷ χειρί» — όσα δίνεις με το δεξί να τά παίρνεις με το αριστερό [[χέρι]], <b>Πολ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. <i>lai</i>-<i>fos</i> ανάγεται στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>lai</i>-<i>wo</i>- «[[αριστερός]]» και συνδέεται με λατ. [[laevus]] «[[αριστερός]]», αρχ. σλαβ. <i>l</i><i>ě</i><i>vŭ</i>, ρωσ. <i>levyj</i>]. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''λαιός:''' -ά, -όν, Λατ. [[laevus]], [[αριστερός]], <i>λαῖας χειρός</i>, στο αριστερό [[χέρι]], σε Αισχύλ.· <i>πρὸς λαιᾷ χερί</i>, σε Ευρ. | |||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=1.<br />Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[left]], <b class="b3">ἡ λαιά</b> <b class="b2">the left (hand)</b> (Tyrt., A.);<br />Derivatives: Diminut. (context unknown) <b class="b3">λαίδιον ἀριστερόν</b>, [[εὑώνυμον]] H.<br />Origin: IE [Indo-European] [652] <b class="b2">*leh₂iu̯o-</b> [[left]]<br />Etymology: Old word for [[left]], identical with Lat. [[laevus]], Slav., e. g. OCS <b class="b2">lěvъ</b>, Russ. <b class="b2">lévyj</b>; IE. <b class="b2">*lai̯u̯os = *leh₂i-uo-?</b>; on the phonetics Schwyzer 266 a. 314, on the <b class="b2">u̯o-</b>suffix ibd. 472 and Chantraine Form. 122f. Substantivized is [[λαίβα]] (= [[λαίϜα]]) [[ἀσπίς]], [[πέλτη]] H.; prop. "what is worn in the left"(?). Here also Illyr. PN [[Laevicus]], [[Levo]] (Krahe Spr. d. Illyr. 1, 55). - Hypothesis on a basic meaning [[crooked]] and further suggestions for connections, all quite hypothetic or arbitrary, in WP. 2, 378 f., W.-Hofmann s. [[laevus]]; also Huisman KZ 71, 104 (to [[λαιμός]], [[λαῖτμα]]; IE. <b class="b2">*lei-</b> [[towards below]], [[askew]], but this is phonetically impossible). On spread and use of [[λαιός]], [[σκαιός]], [[ἀριστερός]] Chantraine <b class="b3">Μνήμης χάριν</b> 1, 61 ff. - Fur. 339 compares <b class="b3">λαφός ὁ ἀριστερᾳ̃ χειρὶ χρώμενος Η</b>.; but Lat. laevus can hardly be separated from the word.<br />2.<br />Grammatical information: m.<br />Meaning: [[a kind of thrush]], [[`Petrocichla (cyanus]], [[saxatilis)]].<br />Origin: GR [a formation built with Greek elements]X [probably]<br />Etymology: Perh. from [[λᾶας]] [[stone]], cf. NGr. <b class="b3">πετρο-κόσσυφος</b> [[thrush]]; see Thompson Birds s. v. - | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=[[λαιός]], ή, όν<br />Lat. [[laevus]], [[left]], λαιᾶς χειρός on the [[left]] [[hand]], Aesch.; πρὸς λαιᾷ χερί Eur. | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''λαιός''': 1.<br />{laiós}<br />'''Forms''': ἡ [[λαιά]] [[die Linke]] (poet. seit Tyrt., A., sp. Prosa);<br />'''Meaning''': [[link]],<br />'''Derivative''': Deminutivum (aus unbekanntem Zusammenhang) λαίδιον· ἀριστερόν, εὐώνυμον H.<br />'''Etymology''': Altes Wort für [[link]], mit lat. ''laevus'', slav., z. B. aksl. ''levъ'', russ. ''lévyj'' identisch; idg. *''lai̯u̯os''; zum Lautlichen Schwyzer 266 u. 314, zum ''u̯o''- Suffix ebd. 472 und Chantraine Form. 122f. Eine Substantivierung ist [[λαίβα]] (= λαίϝα)· [[ἀσπίς]], [[πέλτη]] H.; eig. "die in der Linken getragene". Hierher noch illyr. PN wie ''Laevicus'', ''Levo'' (Krahe Spr. d. Illyr. 1, 55). — [[Vermutung]]en über eine Grundbedeutung [[gekrümmt]] und weitere Anknüpfungsversuche, alle ganz hypothetisch oder willkürlich, bei WP. 2, 378 f., W.-Hofmann s. ''laevus''; dazu noch Huisman KZ 71, 104 (zu [[λαιμός]], [[λαῖτμα]]; idg. ''lei''- [[nach unten]], [[schief]]). Über Verbreitung und Gebrauch von [[λαιός]], [[σκαιός]], [[ἀριστερός]] Chantraine Μνήμης [[χάριν]] 1, 61 ff.<br />'''Page''' 2,73<br />2.<br />{laiós}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': N. einer Drosselart, ‘Petrocichla (cyanus, saxatilis)’.<br />'''Etymology''': Wohl von [[λᾶας]] [[Stein]], vgl. ngr. [[πετροκόσσυφος]] [[Drossel]]; dazu Thompson Birds s. v.<br />'''Page''' 2,74 | |||
}} | }} |
Latest revision as of 15:35, 16 April 2024
English (LSJ)
(A), ὁ, a kind of thrush, prob. the
A blue thrush, Petrocichla cyanus, Arist.HA617a15, Ant.Lib.19.3.
(B), ά, όν,
A left, λαιᾷ μὲν ἴτυν προβάλεσθε (sc. χειρί) Tyrt.15.3; λαιᾶς χειρός on the left hand, A.Pr.714; πρὸς λαιᾷ χερί E.HF159; λαιοῖσι on the left, Parm.17; ἐπὶ λαιὰ κεκλιμένον Arat.160, cf. Heliod. ap.Stob.4.36.8; οἱ τὸ λ. ἔχοντες (sc. μέρος) D.S.13.99; ἐς λαιὰν ἐσιόντων χῆρα (Dor.) IG14.1721.3; τῇ λαιᾷ τοῦ δεξιοῦ λαβόμενος κέρως Philostr.Jun.Im.4. (Poet., but not in Hom., who uses ἀριστερός: also in later Prose, τὰ διδόμενα τῇ δεξιᾷ δέχεσθαι τῇ λαιᾷ χειρί Prov. ap.Plb.38.10.9, cf. Jul.Or.2.57d, etc.) (Orig. λαιϝός, cf. Lat. laevus, Slav. lèvǔ: in Hsch. we have λαίβα, i.e. λαίϝα, = ἀσπίς, because borne on the left arm; cf. λαῖφα, λαῖτα, λαφός.)
German (Pape)
[Seite 7] laevus, links, λαιᾶς δὲ χειρός, linker Hand, Aesch. Prom. 716; λαιᾷ χερί, Eur. Herc. Fur. 159; κέρας, Suppl. 705; sp. D. In Prosa erst bei Sp., wie Hdn. 4, 2, 5. Vgl. ἀριστερός u. εὐώνυμος.
French (Bailly abrégé)
1ά, όν :
gauche, situé à gauche.
Étymologie: p. λαιϜός, cf. lat. laevus.
2οῦ (ὁ) :
grive oiseau, ou sorte de merle vivant dans les pierres.
Étymologie: λᾶας.
Russian (Dvoretsky)
λαιός: (= ἀριστερὁς и εὐώνυμος) левый (χείρ Aesch.; κερας Eur.).
I ὁ Arst. v.l. = λάϊος.
Greek (Liddell-Scott)
λαιός: ὁ, εἶδος κίχλης, ἴσως ἡ Turdus torquatus, Ἀριστ. π. Ζ. Ἱστ. 9. 19, Ἀντ. Λιβερ. 19.
Greek Monolingual
(I)
λαιός, ὁ (Α)
το πουλί πετροκότσυφας («τούτων ὅμοιος τῷ μέλανι κοττύφῳ ἐστὶ λαιός», Αριστοτ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. Η λ. συνδέεται πιθ. με τη λ. λᾶας «λίθος», πετροκόσσυφος.
(II)
λαιός, -ά, -όν (Α)
αριστερός, ζερβός («τὰ. διδόμενα τῇ δεξιᾷ δέχεσθαι τῇ λαιᾷ χειρί» — όσα δίνεις με το δεξί να τά παίρνεις με το αριστερό χέρι, Πολ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. Ο τ. lai-fos ανάγεται στην ΙΕ ρίζα lai-wo- «αριστερός» και συνδέεται με λατ. laevus «αριστερός», αρχ. σλαβ. lěvŭ, ρωσ. levyj].
Greek Monotonic
λαιός: -ά, -όν, Λατ. laevus, αριστερός, λαῖας χειρός, στο αριστερό χέρι, σε Αισχύλ.· πρὸς λαιᾷ χερί, σε Ευρ.
Frisk Etymological English
1.
Grammatical information: adj.
Meaning: left, ἡ λαιά the left (hand) (Tyrt., A.);
Derivatives: Diminut. (context unknown) λαίδιον ἀριστερόν, εὑώνυμον H.
Origin: IE [Indo-European] [652] *leh₂iu̯o- left
Etymology: Old word for left, identical with Lat. laevus, Slav., e. g. OCS lěvъ, Russ. lévyj; IE. *lai̯u̯os = *leh₂i-uo-?; on the phonetics Schwyzer 266 a. 314, on the u̯o-suffix ibd. 472 and Chantraine Form. 122f. Substantivized is λαίβα (= λαίϜα) ἀσπίς, πέλτη H.; prop. "what is worn in the left"(?). Here also Illyr. PN Laevicus, Levo (Krahe Spr. d. Illyr. 1, 55). - Hypothesis on a basic meaning crooked and further suggestions for connections, all quite hypothetic or arbitrary, in WP. 2, 378 f., W.-Hofmann s. laevus; also Huisman KZ 71, 104 (to λαιμός, λαῖτμα; IE. *lei- towards below, askew, but this is phonetically impossible). On spread and use of λαιός, σκαιός, ἀριστερός Chantraine Μνήμης χάριν 1, 61 ff. - Fur. 339 compares λαφός ὁ ἀριστερᾳ̃ χειρὶ χρώμενος Η.; but Lat. laevus can hardly be separated from the word.
2.
Grammatical information: m.
Meaning: a kind of thrush, `Petrocichla (cyanus, saxatilis).
Origin: GR [a formation built with Greek elements]X [probably]
Etymology: Perh. from λᾶας stone, cf. NGr. πετρο-κόσσυφος thrush; see Thompson Birds s. v. -
Middle Liddell
λαιός, ή, όν
Lat. laevus, left, λαιᾶς χειρός on the left hand, Aesch.; πρὸς λαιᾷ χερί Eur.
Frisk Etymology German
λαιός: 1.
{laiós}
Forms: ἡ λαιά die Linke (poet. seit Tyrt., A., sp. Prosa);
Meaning: link,
Derivative: Deminutivum (aus unbekanntem Zusammenhang) λαίδιον· ἀριστερόν, εὐώνυμον H.
Etymology: Altes Wort für link, mit lat. laevus, slav., z. B. aksl. levъ, russ. lévyj identisch; idg. *lai̯u̯os; zum Lautlichen Schwyzer 266 u. 314, zum u̯o- Suffix ebd. 472 und Chantraine Form. 122f. Eine Substantivierung ist λαίβα (= λαίϝα)· ἀσπίς, πέλτη H.; eig. "die in der Linken getragene". Hierher noch illyr. PN wie Laevicus, Levo (Krahe Spr. d. Illyr. 1, 55). — Vermutungen über eine Grundbedeutung gekrümmt und weitere Anknüpfungsversuche, alle ganz hypothetisch oder willkürlich, bei WP. 2, 378 f., W.-Hofmann s. laevus; dazu noch Huisman KZ 71, 104 (zu λαιμός, λαῖτμα; idg. lei- nach unten, schief). Über Verbreitung und Gebrauch von λαιός, σκαιός, ἀριστερός Chantraine Μνήμης χάριν 1, 61 ff.
Page 2,73
2.
{laiós}
Grammar: m.
Meaning: N. einer Drosselart, ‘Petrocichla (cyanus, saxatilis)’.
Etymology: Wohl von λᾶας Stein, vgl. ngr. πετροκόσσυφος Drossel; dazu Thompson Birds s. v.
Page 2,74