municeps

Latin > English (Lewis & Short)

mūnĭ-ceps: ĭpis (
I gen. plur., municipium for municipum, Tab. Heracl. ap. Mazoch. line 71), comm. munia-capio,
v. infra, an inhabitant of a municipium or free town, a burgher, citizen (class.): municeps, qui in municipio liber natus est. Item, qui ex alio genere hominum munus functus est. Item qui in municipio a servitute se liberavit a municipe. Item municipes erant, qui ex aliis civitatibus Romam venissent, quious non licebat magistratum capere, sed tantum muneris partem, ut fuerunt Cumani, Acerrani, Atellani, qui et cives Romani erant, et in legione merebant, sed dignitates non capiebant, Paul. ex Fest. p. 131 Müll. (v. infra): municipes sunt cives Romani ex municipiis, legibus suis et suo jure utentes: muneris tantum cum populo Romano honorarii participes: a quo munere capessendo appellati videntur, nullis aliis necessitatibus, neque ullā populi Romani lege astricti, nisi, inquam, populus eorum fundus factus est. Primos autem municipes sine suffragii jure Caerites esse factos, accepimus: concessumque illis, ut civitatis Romanae honorem quidem caperent, sed negotiis tamen atque oneribus vacarent, pro sacris bello Gallico receptis custoditisque, Gell. 16, 13, 6: municeps Cosanus, a citizen of (the municipium of) Cosa, Cic. Verr. 2, 5, 62, § 161.—
II Transf.
   A A fellow-citizen, fellowcountryman: municeps noster, our fellowcountryman, Cic. Brut. 70, 246: amavit Glyceram municipem suam, his fellow-countrywoman, Plin. 35, 11, 40, § 125: di municipes, a term applied in contempt to those deities who were confined to particular localities: videmus gentiles deos colere municipes, ut Eleusinios Cererem, Phrygas Matrem, Epidaurios Aesculapium, Min. Fel. Oct. 6.—Poet., of fishes: vendere municipes siluros, Juv. 4, 33.—Of inanim. things: municipes Jovis advexisse lagenas, bottles, the countrymen of Jove, i. e. Cretan bottles, Juv. 14, 271.—
   B A freedman in a municipium, Dig. 50, 1, 1; so ib. 23 and 27.

Latin > French (Gaffiot 2016)

mūnĭceps,¹⁰ ĭpis, m. f. (munia, capio), citoyen d’une ville municipale : Cic. Verr. 2, 5, 161 ; P. Fest. 131 ; Gell. 16, 13, 6 || compatriote, concitoyen : Cic. Br. 246 ; Plin. 35, 125 || citoyen libre dans une ville municipale : Dig. 50, 1, 1.

Latin > German (Georges)

mūniceps, cipis, Genet. Plur. gew. cipum, c. (munia u. capio), I) der Bürger eines Munizipiums, der Munizipalbürger, municeps Cosanus, Bürger aus Kosa, Cic.: municeps eius municipii, Hermog. dig. – II) prägn., mit jmd. aus demselben Mumzipium stammend, der Mitbürger, der Landsmann, als fem. die Mitbürgerin, Landsmännin, m. meus, Cic.: m. noster, Sen.: amavit Glyceram municipem suam, Plin. – übtr., lagoenae municipes Iovis, Flaschen, die Landsleute Jupiters sind, d.i. kretische, Iuven.: vendere municipes siluros, Iuven. – / arch. gedehnte Nbf. Nom. Sing. municipes, Corp. inscr. Lat. 2, 1964. col. 5. lin. 67.