ἠθοποιός: Difference between revisions
Λόγος διοικεῖ τὸν βροτῶν βίον μόνος → Mortalium res sola regit oratio → Der Menschen Leben ordnet Redekunst allein
(1ab) |
m (Text replacement - "<i>η [[" to "η [[") |
||
Line 20: | Line 20: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=-ό (AM [[ἠθοποιός]], -όν)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>το αρσ. και θηλ. ως ουσ.</b> <i>ο</i>, | |mltxt=-ό (AM [[ἠθοποιός]], -όν)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>το αρσ. και θηλ. ως ουσ.</b> <i>ο</i>, η [[ηθοποιός]]<br />αυτός που έχει ως [[επάγγελμα]] το να υποδύεται στο [[θέατρο]] ή στον κινηματογράφο πρόσωπα δραμάτων ή κωμωδιών, μελοδραμάτων κ.λπ., εκφράζοντας τα διανοήματα, τα συναισθήματα και τον χαρακτήρα τους με τον λόγο ή με τη μιμική, ο [[θεατρικός]] [[υποκριτής]], ο [[θεατρίνος]]<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> αυτός που στην καθημερινή ζωή αρέσκεται σε θεατρινισμούς, ο [[θεατρίνος]] της ζωής<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για πράγματα ή ενέργειες) αυτός που διαπλάσσει, που μορφώνει το [[ήθος]], τον χαρακτήρα, [[ηθοπλαστικός]]<br /><b>2.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>τo ἠθοποιόν</i><br />η [[ηθοποιία]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[ήθος]] <span style="color: red;">+</span> -[[ποιος]] (<span style="color: red;"><</span> [[ποιώ]]), <b>[[πρβλ]].</b> <i>βροχο</i>-[[ποιός]], <i>κακο</i>-[[ποιός]]. Στη νέα ελλ. η [[σημασία]] της λ. «[[εκείνος]] που διαπλάθει το [[ήθος]]» εξελίχθηκε στη σημ. «[[εκείνος]] που αναπαριστά το [[ήθος]]» και [[έτσι]] το [[ηθοποιός]] αντικατέστησε το αρχ. [[υποκριτής]], που με τη [[σειρά]] του έλαβε στη νέα ελλ. [[άλλη]] σημ. Η λ. μαρτυρείται από το 1871 στο <i>Λεξικόν Ελληνογαλλικόν</i> του Άγγ. Σ. Βλάχου]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm |
Revision as of 11:30, 14 January 2019
English (LSJ)
όν,
A forming character, ἠ. τὸ θερμόν Arist.Pr.955a32; μέλη S.E.M.6.36; παιδεύσεις Plu.Them. 2; τὸ ἠ.,= foreg. 1, Id.2.660c.
German (Pape)
[Seite 1157] die Sitten, den Charakter bildend; παίδευσις Plut. Themist. 2; μαθήματα Dion. 9; die Sitten, den Charakter eines Andern darstellend, nachbildend, Rhett.
Greek (Liddell-Scott)
ἠθοποιός: -όν, μορφώνων, διαπλάττων χαρακτῆρα, μέλη Σέξτ. Ἐμπ. Μ. 6. 36· παίδευσις Πλούτ. Θεμιστ. 2· τὴν γεωργίαν μᾶλλον ὡς ἠθοποιὸν ἢ πλουτοποιὸν ἀγαπήσας ὁ αὐτ. Νόμ. 10 κλ.· - τὸ ἠθ. = ἠθοποιία, ὁ αὐτ. 2. 660Β.
French (Bailly abrégé)
ός, όν :
qui forme le caractère.
Étymologie: ἦθος, ποιέω.
Greek Monolingual
-ό (AM ἠθοποιός, -όν)
νεοελλ.
1. το αρσ. και θηλ. ως ουσ. ο, η ηθοποιός
αυτός που έχει ως επάγγελμα το να υποδύεται στο θέατρο ή στον κινηματογράφο πρόσωπα δραμάτων ή κωμωδιών, μελοδραμάτων κ.λπ., εκφράζοντας τα διανοήματα, τα συναισθήματα και τον χαρακτήρα τους με τον λόγο ή με τη μιμική, ο θεατρικός υποκριτής, ο θεατρίνος
2. μτφ. αυτός που στην καθημερινή ζωή αρέσκεται σε θεατρινισμούς, ο θεατρίνος της ζωής
αρχ.
1. (για πράγματα ή ενέργειες) αυτός που διαπλάσσει, που μορφώνει το ήθος, τον χαρακτήρα, ηθοπλαστικός
2. το ουδ. ως ουσ. τo ἠθοποιόν
η ηθοποιία.
[ΕΤΥΜΟΛ. < ήθος + -ποιος (< ποιώ), πρβλ. βροχο-ποιός, κακο-ποιός. Στη νέα ελλ. η σημασία της λ. «εκείνος που διαπλάθει το ήθος» εξελίχθηκε στη σημ. «εκείνος που αναπαριστά το ήθος» και έτσι το ηθοποιός αντικατέστησε το αρχ. υποκριτής, που με τη σειρά του έλαβε στη νέα ελλ. άλλη σημ. Η λ. μαρτυρείται από το 1871 στο Λεξικόν Ελληνογαλλικόν του Άγγ. Σ. Βλάχου].
Greek Monotonic
ἠθοποιός: -όν (ποιέω), αυτός που διαμορφώνει χαρακτήρα, σε Πλούτ.
Russian (Dvoretsky)
ἠθοποιός: воспитывающий нравы, влияющий на душевный облик (τὸ θερμὸν χαὶ ψυχρόν Arst.; παίδευσις Plut.; μέλη Sext.).