πρωτεύω: Difference between revisions
Τίς, ξένος ὦ ναυηγέ; Λεόντιχος ἐνθάδε νεκρὸν εὗρέ σ᾿ ἐπ᾿ αἰγιαλοῦ, χῶσε δὲ τῷδε τάφῳ, δακρύσας ἐπίκηρον ἑὸν βίον· οὐδὲ γὰρ αὐτὸς ἥσυχος, αἰθυίῃ δ᾿ ἶσα θαλασσοπορεῖ. → Who art thou, shipwrecked stranger? Leontichus found thee here dead on the beach, and buried thee in this tomb, weeping for his own uncertain life; for he also rests not, but travels over the sea like a gull.
(6_1) |
(Bailly1_4) |
||
| Line 15: | Line 15: | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''πρωτεύω''': (πρῶτος)· - [[ῥῆμα]] τοῦ πεζοῦ λόγου, ὡς καὶ νῦν, εἶμαι πρῶτος, [[προέχω]], Ἀνδοκ. 34. 24, Πλάτ. Νόμ. 692D, Ἀριστ. Ἠθικ. Νικ. 4. 3, 27· οἱ πρωτεύοντες, οἱ πρῶτοι ἄνδρες πόλεώς τινος, οἱ προὔχοντες, Ἰσοκρ. 95D, πρβλ. Ἡρῳδιαν. 8. 7, 3· ὁ πρωτεύων, ὡς τιμητικὸν ἐπίθετ., Συλλ. Ἐπιγρ. 8627, - 31, - 51. ΙΙ. [[μετὰ]] προσδιορισμοῦ, εἶμαι ὁ πρῶτος ἔν τινι πράγματι, καρτερίᾳ Ξεν. Ἀγησ. 10. 1· βδελυρίᾳ Αἰσχίν. 27. 18· γένει Ἰσαῖ. 37. 25· ἐν ἕδρᾳ Ξεν. Κύρ. 8. 4, 5· περὶ κακίαν Αἰσχίν. 49. 29· φιλίᾳ πρ. παρὰ τῷ Κύρῳ Ξεν. Κύρ. 8. 2, 28, πρβλ. Ἰσοκρ. 39Β, 149C. 2) [[μετὰ]] γεν. προσ., εἶμαι πρῶτος ἐκ ἢ [[μεταξύ]]…, ἀνώτερός τινος, Ἑλλήνων Ἰσοκρ. 141Β· τῶν ῥητόρων Αἰσχίν. 24. 27, πρβλ. Ξεν. Ἀγησ. 1. 3· πρ. τῆς Ἀρτέμιδος ταῖς κυνηγεσίαις Διόδ. 4. 81· πρ. Ἑλλάδος εἰς ἀρετὴν Ἑλλ. Ἐπιγράμμ. 489· -[[ὡσαύτως]], πρ. ἐν τοῖς Ἕλλησι Ἰσοκρ. 164Β· ἐν τᾦ δήμῳ Δημ. 436. 15. - Ἴδε Κόντου Παντοῖα Φιλολογικὰ ἐν Ἀθηνᾶς τ. ΙΖ΄, σ. 315. | |lstext='''πρωτεύω''': (πρῶτος)· - [[ῥῆμα]] τοῦ πεζοῦ λόγου, ὡς καὶ νῦν, εἶμαι πρῶτος, [[προέχω]], Ἀνδοκ. 34. 24, Πλάτ. Νόμ. 692D, Ἀριστ. Ἠθικ. Νικ. 4. 3, 27· οἱ πρωτεύοντες, οἱ πρῶτοι ἄνδρες πόλεώς τινος, οἱ προὔχοντες, Ἰσοκρ. 95D, πρβλ. Ἡρῳδιαν. 8. 7, 3· ὁ πρωτεύων, ὡς τιμητικὸν ἐπίθετ., Συλλ. Ἐπιγρ. 8627, - 31, - 51. ΙΙ. [[μετὰ]] προσδιορισμοῦ, εἶμαι ὁ πρῶτος ἔν τινι πράγματι, καρτερίᾳ Ξεν. Ἀγησ. 10. 1· βδελυρίᾳ Αἰσχίν. 27. 18· γένει Ἰσαῖ. 37. 25· ἐν ἕδρᾳ Ξεν. Κύρ. 8. 4, 5· περὶ κακίαν Αἰσχίν. 49. 29· φιλίᾳ πρ. παρὰ τῷ Κύρῳ Ξεν. Κύρ. 8. 2, 28, πρβλ. Ἰσοκρ. 39Β, 149C. 2) [[μετὰ]] γεν. προσ., εἶμαι πρῶτος ἐκ ἢ [[μεταξύ]]…, ἀνώτερός τινος, Ἑλλήνων Ἰσοκρ. 141Β· τῶν ῥητόρων Αἰσχίν. 24. 27, πρβλ. Ξεν. Ἀγησ. 1. 3· πρ. τῆς Ἀρτέμιδος ταῖς κυνηγεσίαις Διόδ. 4. 81· πρ. Ἑλλάδος εἰς ἀρετὴν Ἑλλ. Ἐπιγράμμ. 489· -[[ὡσαύτως]], πρ. ἐν τοῖς Ἕλλησι Ἰσοκρ. 164Β· ἐν τᾦ δήμῳ Δημ. 436. 15. - Ἴδε Κόντου Παντοῖα Φιλολογικὰ ἐν Ἀθηνᾶς τ. ΙΖ΄, σ. 315. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=être le premier, tenir le premier rang : φιλίᾳ [[παρά]] τινι XÉN occuper la première place dans l’amitié de qqn ; <i>avec un gén. de pers.</i> : τινός, l’emporter sur qqn ; τινὸς [[περί]] [[τι]] l’emporter sur qqn en qch.<br />'''Étymologie:''' [[πρῶτος]]. | |||
}} | }} | ||
Revision as of 19:25, 9 August 2017
English (LSJ)
(πρῶτος)
A to be the first, hold first place, And.4.41 (s.v.l.), Pl.Lg.692d, Arist.EN1124b23; οἱ πρωτεύοντες the primates or chief men in a city, Hdn.8.7.2, cf. Isoc.5.68; hold position of πρῶτος (q.v.), MAMA4.151 (Apollonia); π. τοῦ ἔθνους OGI563.6 (Cadyanda). II with a modal word added, to be first in a thing, καρτερίᾳ X.Ages.10.1; βδελυρίᾳ Aeschin.1.192; γένει Is.1.21; ἐν ἕδρᾳ X.Cyr.8.4.5; περὶ κακίαν Aeschin.2.159; φιλίᾳ π. παρὰ τῷ Κύρῳ X.Cyr.8.2.28, cf. Isoc.3.60; ἐν τούτοις (sc. ἐπιτηδεύμασιν) Id.7.48. 2 c. gen. pers., to be first of or among, Ἑλλήνων ib.6; τῶν ῥητόρων Aeschin.1.171, cf. X.Ages.1.3; π. Ἑλλάδος εἰς ἀρετήν Epigr.Gr.489: also π. ἐν τοῖς Ἕλλησι Isoc.8.24; ἐν τῷ δήμῳ D.19.297. III = προτερέω, excel, π. τῆς Ἀρτέμιδος ταῖς κυνηγεσίαις D.S.4.81.
German (Pape)
[Seite 804] der erste sein, den ersten Rang einnehmen; ἡ πρωτεύουσα πόλις ἐν τοῖς τότε χρόνοις, Plat. Legg. III, 692 d; πρωτεύειν φιλίᾳ παρά τινι, Xen. Cyr. 8, 2, 28, u. öfter; Andoc. 4, 41; γένει, Is. 1, 21; περί τι, Aesch. 2, 159; παρά τινι, Isocr. 3, 60; ἐν τῷ δήμῳ, Dem. 19, 297; u. Sp., οἱ πρωτεύοντες, Luc. de salt. 79; πάντων κάλλει, vor Allen den Vorzug an Schönheit haben, Alle an Schönheit übertreffen; πρεσβείας ἔπεμπον ἀπὸ τῶν πρωτευόντων παρ' αὐτοῖς ἀνδρῶν, Hdn. 8, 7, 3.
Greek (Liddell-Scott)
πρωτεύω: (πρῶτος)· - ῥῆμα τοῦ πεζοῦ λόγου, ὡς καὶ νῦν, εἶμαι πρῶτος, προέχω, Ἀνδοκ. 34. 24, Πλάτ. Νόμ. 692D, Ἀριστ. Ἠθικ. Νικ. 4. 3, 27· οἱ πρωτεύοντες, οἱ πρῶτοι ἄνδρες πόλεώς τινος, οἱ προὔχοντες, Ἰσοκρ. 95D, πρβλ. Ἡρῳδιαν. 8. 7, 3· ὁ πρωτεύων, ὡς τιμητικὸν ἐπίθετ., Συλλ. Ἐπιγρ. 8627, - 31, - 51. ΙΙ. μετὰ προσδιορισμοῦ, εἶμαι ὁ πρῶτος ἔν τινι πράγματι, καρτερίᾳ Ξεν. Ἀγησ. 10. 1· βδελυρίᾳ Αἰσχίν. 27. 18· γένει Ἰσαῖ. 37. 25· ἐν ἕδρᾳ Ξεν. Κύρ. 8. 4, 5· περὶ κακίαν Αἰσχίν. 49. 29· φιλίᾳ πρ. παρὰ τῷ Κύρῳ Ξεν. Κύρ. 8. 2, 28, πρβλ. Ἰσοκρ. 39Β, 149C. 2) μετὰ γεν. προσ., εἶμαι πρῶτος ἐκ ἢ μεταξύ…, ἀνώτερός τινος, Ἑλλήνων Ἰσοκρ. 141Β· τῶν ῥητόρων Αἰσχίν. 24. 27, πρβλ. Ξεν. Ἀγησ. 1. 3· πρ. τῆς Ἀρτέμιδος ταῖς κυνηγεσίαις Διόδ. 4. 81· πρ. Ἑλλάδος εἰς ἀρετὴν Ἑλλ. Ἐπιγράμμ. 489· -ὡσαύτως, πρ. ἐν τοῖς Ἕλλησι Ἰσοκρ. 164Β· ἐν τᾦ δήμῳ Δημ. 436. 15. - Ἴδε Κόντου Παντοῖα Φιλολογικὰ ἐν Ἀθηνᾶς τ. ΙΖ΄, σ. 315.
French (Bailly abrégé)
être le premier, tenir le premier rang : φιλίᾳ παρά τινι XÉN occuper la première place dans l’amitié de qqn ; avec un gén. de pers. : τινός, l’emporter sur qqn ; τινὸς περί τι l’emporter sur qqn en qch.
Étymologie: πρῶτος.
