δηλέομαι: Difference between revisions
λέγεις, ἃ δὲ λέγεις ἕνεκα τοῦ λαβεῖν λέγεις → you speak, but you say what you say for the sake of gain (Menander, fr. 776)
(13) |
(13_7_3) |
||
Line 9: | Line 9: | ||
|Beta Code=dhle/omai | |Beta Code=dhle/omai | ||
|Definition=(A), Dor. δᾱλ- <span class="bibl">Theoc.15.48</span>: fut. <b class="b3">-ήσομαι</b>: aor. <b class="b3">ἐδηλησάμην</b>: pf. <b class="b3">δεδήλημαι</b>, prob. in act. sense, <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>175</span> (in pass. sense, <span class="bibl">Hdt.4.198</span>, <span class="bibl">8.100</span>): <span class="sense"> <span class="bld">I</span> mostly of persons, <b class="b2">hurt, do a mischief to</b>, <b class="b3">μήπως [ἵππους] δηλήσεαι</b>, by accident, <span class="bibl">Il.23.428</span>; also on purpose, Ἀχαιοὺς ὑπὲρ ὅρκια δηλήσασθαι <span class="bibl">4.67</span>; <b class="b3">ἠέ σε . . ἄνδρες ἐδηλήσαντο</b> <b class="b2">did</b> thee <b class="b2">a mischief</b>, i.e. <b class="b2">slew</b> thee, <span class="bibl">Od.11.401</span>; <b class="b3">μή με . . δηλήσεται ὀξέϊ χαλκῷ</b> (Ep. subj.) <span class="bibl">22.368</span>; of the sword, <b class="b3">ῥινὸν δηλήσατο χαλκός</b> ib. <span class="bibl">278</span>; ἄλλον δηλήσομαι, ἄλλον ὀνήσω <span class="bibl"><span class="title">h.Merc.</span>541</span>; δ. τινὰ ἔργμασι λυγροῖς <span class="bibl">Mimn.7</span>, = <span class="bibl">Thgn.795</span>: in Ion. Prose, ἵνα μὴ ἔχοιέν σφεας δηλέεσθαι <span class="bibl">Hdt.6.36</span>, cf. <span class="bibl">7.51</span>; πλεῖστόν σφεας ἐδηλέετο ἡ ἐσθής <span class="bibl">Id.9.63</span>; τοὺς . . ποτῷ δαλήσατο Κίρκα <span class="bibl">Theoc.9.36</span>. </span><span class="sense"> <span class="bld">II</span> of things, <b class="b2">damage, spoil</b>, καρπὸν ἐδηλήσαντ' <span class="bibl">Il.1.156</span>; so in Hdt., γῆν δ. πολλά <span class="bibl">4.115</span>; ἅλμην ἐπανθέουσαν, ὥστε καὶ τὰς πυραμίδας δηλέεσθαι <span class="bibl">Id.2.12</span>: freq. in Hom. in the phrase, <b class="b3">ὅρκια δηλήσασθαι</b> <b class="b2">violate</b> a truce, <span class="bibl">Il.3.107</span>, al.; of thieves, <b class="b3">μή τις . . δηλήσεται</b> (Ep. subj.) <b class="b2">should steal them</b>, <span class="bibl">Od.8.444</span>, cf. <span class="bibl">13.124</span>. </span><span class="sense"> <span class="bld">2</span> abs., <b class="b2">to do mischief, be hurtful</b>, ἔνθα κε σὴ βουλὴ δηλήσεται <span class="bibl">Il.14.102</span>: c. acc. cogn., <b class="b3">ἠδ' ὅσα . . ἄνδρες ἐδηλήσαντο</b> all <b class="b2">the mischief</b> they <b class="b2">did</b>, <span class="bibl">Od.10.459</span>. (Ep., Ion., and rarely Dor., Theoc. Il. cc.; cf. <b class="b3">δάλλει, πανδάλητος</b>, and perh. <b class="b3">ἀδαλές</b>.) </span><br /><span class="bld">δηλέομαι</span> (B), only in fut. Pass., <b class="b3">δηληθήσονται· θεωρηθήσονται</b>, Hsch. | |Definition=(A), Dor. δᾱλ- <span class="bibl">Theoc.15.48</span>: fut. <b class="b3">-ήσομαι</b>: aor. <b class="b3">ἐδηλησάμην</b>: pf. <b class="b3">δεδήλημαι</b>, prob. in act. sense, <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>175</span> (in pass. sense, <span class="bibl">Hdt.4.198</span>, <span class="bibl">8.100</span>): <span class="sense"> <span class="bld">I</span> mostly of persons, <b class="b2">hurt, do a mischief to</b>, <b class="b3">μήπως [ἵππους] δηλήσεαι</b>, by accident, <span class="bibl">Il.23.428</span>; also on purpose, Ἀχαιοὺς ὑπὲρ ὅρκια δηλήσασθαι <span class="bibl">4.67</span>; <b class="b3">ἠέ σε . . ἄνδρες ἐδηλήσαντο</b> <b class="b2">did</b> thee <b class="b2">a mischief</b>, i.e. <b class="b2">slew</b> thee, <span class="bibl">Od.11.401</span>; <b class="b3">μή με . . δηλήσεται ὀξέϊ χαλκῷ</b> (Ep. subj.) <span class="bibl">22.368</span>; of the sword, <b class="b3">ῥινὸν δηλήσατο χαλκός</b> ib. <span class="bibl">278</span>; ἄλλον δηλήσομαι, ἄλλον ὀνήσω <span class="bibl"><span class="title">h.Merc.</span>541</span>; δ. τινὰ ἔργμασι λυγροῖς <span class="bibl">Mimn.7</span>, = <span class="bibl">Thgn.795</span>: in Ion. Prose, ἵνα μὴ ἔχοιέν σφεας δηλέεσθαι <span class="bibl">Hdt.6.36</span>, cf. <span class="bibl">7.51</span>; πλεῖστόν σφεας ἐδηλέετο ἡ ἐσθής <span class="bibl">Id.9.63</span>; τοὺς . . ποτῷ δαλήσατο Κίρκα <span class="bibl">Theoc.9.36</span>. </span><span class="sense"> <span class="bld">II</span> of things, <b class="b2">damage, spoil</b>, καρπὸν ἐδηλήσαντ' <span class="bibl">Il.1.156</span>; so in Hdt., γῆν δ. πολλά <span class="bibl">4.115</span>; ἅλμην ἐπανθέουσαν, ὥστε καὶ τὰς πυραμίδας δηλέεσθαι <span class="bibl">Id.2.12</span>: freq. in Hom. in the phrase, <b class="b3">ὅρκια δηλήσασθαι</b> <b class="b2">violate</b> a truce, <span class="bibl">Il.3.107</span>, al.; of thieves, <b class="b3">μή τις . . δηλήσεται</b> (Ep. subj.) <b class="b2">should steal them</b>, <span class="bibl">Od.8.444</span>, cf. <span class="bibl">13.124</span>. </span><span class="sense"> <span class="bld">2</span> abs., <b class="b2">to do mischief, be hurtful</b>, ἔνθα κε σὴ βουλὴ δηλήσεται <span class="bibl">Il.14.102</span>: c. acc. cogn., <b class="b3">ἠδ' ὅσα . . ἄνδρες ἐδηλήσαντο</b> all <b class="b2">the mischief</b> they <b class="b2">did</b>, <span class="bibl">Od.10.459</span>. (Ep., Ion., and rarely Dor., Theoc. Il. cc.; cf. <b class="b3">δάλλει, πανδάλητος</b>, and perh. <b class="b3">ἀδαλές</b>.) </span><br /><span class="bld">δηλέομαι</span> (B), only in fut. Pass., <b class="b3">δηληθήσονται· θεωρηθήσονται</b>, Hsch. | ||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0560.png Seite 560]] dep. med., zu Grunde richten, <b class="b2">tödten</b>, vernichten, <b class="b2">zerstören, beschädigen</b>, verletzen, verwunden, plündern, rauben; absolut, = <b class="b2">Schadenanrichten</b>, schaden, schädlich sein; Apoll. Lex. Hom. 58, 7 <b class="b2">δηλήσασθαι·</b> διαφθεῖραι, διακόψαι; 62, 12 <b class="b2">ἐδηλήσαντο·</b> ἐκακοπάθησαν, ἔβλαψαν. Vgl. [[δαίω]], [[δαλός]], [[δήιος]], [[δηιόω]] und das Latein. deleo (??). Bei Homer erscheint [[δηλέομαι]] öfters im aorist. 1. med.; ein Paar Homerische Formen können sowohl für conjunctiv. aorist. 1. med. gelten als für indicativ. futur.; in anderen Formen bei Homer nicht. Uebersicht der Homerischen Formen und Stellen: δηλήσατο Odyss. 22, 278; ἐδηλήσαντο Iliad. 1, 156 Odyss. 10, 459. 11, 401. 408. 24, 111; δηλήσαντο Iliad. 4, 236. 271; δηλήσηται Iliad. 3, 107; δηλήσαιτο Odyss. 13, 124; δηλήσασθαι Iliad. 4, 67. 72; δηλήσεαι, conj. aor. oder ind. fut., Iliad. 23, 428; δηλήσεται, conj. aor. oder ind. fut., Iliad. 14, 102 Odyss. 8, 444. 22, 368. Auch das einzige Homerische composit., [[διαδηλέομαι]], erscheint bei Homer nur im aorist. 1. med., διεδηλήσαντο Odyss. 14, 37. Absolut ist [[δηλέομαι]] gebraucht Iliad. 14, 102 [[ἔνθα]] κε σὴ βουλὴ δηλήσεται, ὄρχαμε λαῶν; mit Griech. accusat. Odyss. 10, 459 [[οἶδα]] ἠμὲν ὅσ' ἐν πόντῳ πάθετ' ἄλγεα, ἠδ' ὅσ' ἀνάρσιοι ἄνδρες ἐδηλήσαντ' ἐπὶ χέρσου; Iliad. 4, 236. 271 πρότεροι ὑπὲρ ὅρκια δηλήσαντο, über den Eid hinaus, d. h. gegen den Eid; vgl. Iliad. 4, 67. 72 ὥς κε Τρῶες Ἀχαιοὺς ἄρξωσι πρότεροι ὑπὲρ ὅρκια δηλήσασθαι und Iliad. 3, 107 μή τις ὑπερβασίῃ Διὸς ὅρκια δηλήσηται; Iliad. 1, 156 [[οὐδέ]] ποτ' ἐν Φθίῃ καρπὸν ἐδηλήσαντο, die Feldfrucht <b class="b2">verwüsten</b>; Odyss. 8, 444 αὐτὸς νῦν ἴδε [[πῶμα]], θοῶς δ' ἐπὶ δεσμὸν ἴηλον, μή [[τίς]] τοι καθ' ὁδὸν δηλήσεται, ὁππότ' ἂν [[αὖτε]] εὕδῃσθα [[ὕπνον]], <b class="b2">stehlen</b>; Iliad. 23, 428 ἀλλ' ἄνεχ' ἵππους· στεινωπὸς γὰρ [[ὁδός]], [[τάχα]] δ' εὐρυτέρῃ παρελάσσεις, μή πως ἀμφοτέρους δηλήσεαι ἅρματι κύρσας: Einige verstehen unter ἀμφοτέρους die Pferde des Angeredeten, Andere wohl richtiger die beiden Menschen, den Sprecher und den Angeredeten; Odyss. 22, 278 Αμφιμέδων Τηλέμαχον [[βάλε]] χεῖρ' ἐπὶ καρπῷ [[λίγδην]], ἄκρην δὲ ῥινὸν δηλήσατο [[χαλκός]]; Odyss. 22, 368 μή με δηλήσεται ὀξέι χαλκῷ, damit er mich nicht tödte; Odyss. 11, 401 [[τίς]] νύ σε κὴρ ἐδάμασσε θανάτοιο; – ἦέ σ' ἀνάρσιοι ἄνδρες ἐδηλήσαντ' ἐπὶ χέρσου; – Hom. hymn. Cer. 228 δηλήσεται; Gegensatz [[ὀνίνημι]] Hom. hymn. Merc. 541 ἀνθρώπων δ' ἄλλον δηλήσομαι, ἄλλον ὀνήσω. – Praes. und imperfect. bei Herodt.: δηλέεσθαι 6, 36; δηλῆται 4, 187; ἐδηλέετο 9, 63; – δηλήσασθαι τὴν στρατιήν 7, 51; τὴν γῆν δηλησαμένας πολλά 4, 115; – perfect. δεδήληται in passiver Bdtg 4, 198. 8, 100; activisch und passivisch kann genommen werden das praes. δηλέεσθαι 2, 12. – Perfect. δεδήληται passivisch auch Eur. Hipp. 175. – Das activ. Xen. Oec. 10, 3 beruht wohl auf falscher Lesart. – Dorisch Theocr. 9, 36 τὼς δ' [[οὔτι]] ποτῷ δαλήσατο Κίρκα, vgl. Parthen. 29 οἴνῳ πολλῷ δηλησαμένη αὐτὸν ἤγαγεν εἰς ἐπιθυμίαν κτἑ. | |||
}} | }} |
Revision as of 19:49, 2 August 2017
English (LSJ)
(A), Dor. δᾱλ- Theoc.15.48: fut. -ήσομαι: aor. ἐδηλησάμην: pf. δεδήλημαι, prob. in act. sense, E.Hipp.175 (in pass. sense, Hdt.4.198, 8.100): I mostly of persons, hurt, do a mischief to, μήπως [ἵππους] δηλήσεαι, by accident, Il.23.428; also on purpose, Ἀχαιοὺς ὑπὲρ ὅρκια δηλήσασθαι 4.67; ἠέ σε . . ἄνδρες ἐδηλήσαντο did thee a mischief, i.e. slew thee, Od.11.401; μή με . . δηλήσεται ὀξέϊ χαλκῷ (Ep. subj.) 22.368; of the sword, ῥινὸν δηλήσατο χαλκός ib. 278; ἄλλον δηλήσομαι, ἄλλον ὀνήσω h.Merc.541; δ. τινὰ ἔργμασι λυγροῖς Mimn.7, = Thgn.795: in Ion. Prose, ἵνα μὴ ἔχοιέν σφεας δηλέεσθαι Hdt.6.36, cf. 7.51; πλεῖστόν σφεας ἐδηλέετο ἡ ἐσθής Id.9.63; τοὺς . . ποτῷ δαλήσατο Κίρκα Theoc.9.36. II of things, damage, spoil, καρπὸν ἐδηλήσαντ' Il.1.156; so in Hdt., γῆν δ. πολλά 4.115; ἅλμην ἐπανθέουσαν, ὥστε καὶ τὰς πυραμίδας δηλέεσθαι Id.2.12: freq. in Hom. in the phrase, ὅρκια δηλήσασθαι violate a truce, Il.3.107, al.; of thieves, μή τις . . δηλήσεται (Ep. subj.) should steal them, Od.8.444, cf. 13.124. 2 abs., to do mischief, be hurtful, ἔνθα κε σὴ βουλὴ δηλήσεται Il.14.102: c. acc. cogn., ἠδ' ὅσα . . ἄνδρες ἐδηλήσαντο all the mischief they did, Od.10.459. (Ep., Ion., and rarely Dor., Theoc. Il. cc.; cf. δάλλει, πανδάλητος, and perh. ἀδαλές.)
δηλέομαι (B), only in fut. Pass., δηληθήσονται· θεωρηθήσονται, Hsch.
German (Pape)
[Seite 560] dep. med., zu Grunde richten, tödten, vernichten, zerstören, beschädigen, verletzen, verwunden, plündern, rauben; absolut, = Schadenanrichten, schaden, schädlich sein; Apoll. Lex. Hom. 58, 7 δηλήσασθαι· διαφθεῖραι, διακόψαι; 62, 12 ἐδηλήσαντο· ἐκακοπάθησαν, ἔβλαψαν. Vgl. δαίω, δαλός, δήιος, δηιόω und das Latein. deleo (??). Bei Homer erscheint δηλέομαι öfters im aorist. 1. med.; ein Paar Homerische Formen können sowohl für conjunctiv. aorist. 1. med. gelten als für indicativ. futur.; in anderen Formen bei Homer nicht. Uebersicht der Homerischen Formen und Stellen: δηλήσατο Odyss. 22, 278; ἐδηλήσαντο Iliad. 1, 156 Odyss. 10, 459. 11, 401. 408. 24, 111; δηλήσαντο Iliad. 4, 236. 271; δηλήσηται Iliad. 3, 107; δηλήσαιτο Odyss. 13, 124; δηλήσασθαι Iliad. 4, 67. 72; δηλήσεαι, conj. aor. oder ind. fut., Iliad. 23, 428; δηλήσεται, conj. aor. oder ind. fut., Iliad. 14, 102 Odyss. 8, 444. 22, 368. Auch das einzige Homerische composit., διαδηλέομαι, erscheint bei Homer nur im aorist. 1. med., διεδηλήσαντο Odyss. 14, 37. Absolut ist δηλέομαι gebraucht Iliad. 14, 102 ἔνθα κε σὴ βουλὴ δηλήσεται, ὄρχαμε λαῶν; mit Griech. accusat. Odyss. 10, 459 οἶδα ἠμὲν ὅσ' ἐν πόντῳ πάθετ' ἄλγεα, ἠδ' ὅσ' ἀνάρσιοι ἄνδρες ἐδηλήσαντ' ἐπὶ χέρσου; Iliad. 4, 236. 271 πρότεροι ὑπὲρ ὅρκια δηλήσαντο, über den Eid hinaus, d. h. gegen den Eid; vgl. Iliad. 4, 67. 72 ὥς κε Τρῶες Ἀχαιοὺς ἄρξωσι πρότεροι ὑπὲρ ὅρκια δηλήσασθαι und Iliad. 3, 107 μή τις ὑπερβασίῃ Διὸς ὅρκια δηλήσηται; Iliad. 1, 156 οὐδέ ποτ' ἐν Φθίῃ καρπὸν ἐδηλήσαντο, die Feldfrucht verwüsten; Odyss. 8, 444 αὐτὸς νῦν ἴδε πῶμα, θοῶς δ' ἐπὶ δεσμὸν ἴηλον, μή τίς τοι καθ' ὁδὸν δηλήσεται, ὁππότ' ἂν αὖτε εὕδῃσθα ὕπνον, stehlen; Iliad. 23, 428 ἀλλ' ἄνεχ' ἵππους· στεινωπὸς γὰρ ὁδός, τάχα δ' εὐρυτέρῃ παρελάσσεις, μή πως ἀμφοτέρους δηλήσεαι ἅρματι κύρσας: Einige verstehen unter ἀμφοτέρους die Pferde des Angeredeten, Andere wohl richtiger die beiden Menschen, den Sprecher und den Angeredeten; Odyss. 22, 278 Αμφιμέδων Τηλέμαχον βάλε χεῖρ' ἐπὶ καρπῷ λίγδην, ἄκρην δὲ ῥινὸν δηλήσατο χαλκός; Odyss. 22, 368 μή με δηλήσεται ὀξέι χαλκῷ, damit er mich nicht tödte; Odyss. 11, 401 τίς νύ σε κὴρ ἐδάμασσε θανάτοιο; – ἦέ σ' ἀνάρσιοι ἄνδρες ἐδηλήσαντ' ἐπὶ χέρσου; – Hom. hymn. Cer. 228 δηλήσεται; Gegensatz ὀνίνημι Hom. hymn. Merc. 541 ἀνθρώπων δ' ἄλλον δηλήσομαι, ἄλλον ὀνήσω. – Praes. und imperfect. bei Herodt.: δηλέεσθαι 6, 36; δηλῆται 4, 187; ἐδηλέετο 9, 63; – δηλήσασθαι τὴν στρατιήν 7, 51; τὴν γῆν δηλησαμένας πολλά 4, 115; – perfect. δεδήληται in passiver Bdtg 4, 198. 8, 100; activisch und passivisch kann genommen werden das praes. δηλέεσθαι 2, 12. – Perfect. δεδήληται passivisch auch Eur. Hipp. 175. – Das activ. Xen. Oec. 10, 3 beruht wohl auf falscher Lesart. – Dorisch Theocr. 9, 36 τὼς δ' οὔτι ποτῷ δαλήσατο Κίρκα, vgl. Parthen. 29 οἴνῳ πολλῷ δηλησαμένη αὐτὸν ἤγαγεν εἰς ἐπιθυμίαν κτἑ.