ζημία

English (LSJ)

Dor. ζᾱμία (SIG239Diii5 (Delph., iv B.C.), etc., later σαμία Delph.3(1).342 (ii B.C.), cf. ταμία, ἀττάμιος), ἡ,

   A loss, damage, Epich. 148; opp. κέρδος, Lys.7.12, Pl.Lg.835b, Arist.EN1132b12; ζημίαν or -ίας λαβεῖν to sustain loss, S.Fr.807, D.11.11; ζ. ποιεῖν Ar.Pl.1124; ζ. ἐργάζεσθαι Is.6.20 (unless in signf. 1.2); ζ. φέρειντῇ πόλει Pl.Lg.l.c.; ζ. εἶναι νομίζειν consider as loss, Isoc.3.50, Is.7.23; ζ. πλείονα ὑπομένειν τῆς τιμῆς PFlor.142.8 (iii A.D.).    2 ζ. ἐργάζεσθαι, of a slave, be guilty of a delict, Is.6.20 (v. supr.), Hyp.Ath.22.    II penalty in money, fine, ζημίην ἀποτίνειν Hdt.2.65, cf. PHal.1.195 (iii B.C.); ἐκτίνειν Pl. Lg.774e; ἱρὴν ζ. ὀφείλειν Hdt.3.52; ζ. καταβάλλειν D.24.83, cf. SIG l.c.; μετὰ . . χρημάτων ζημίας Pl.Lg.862d; ζ. ἐπέκειτο στατήρ Th.3.70; ζημίαν ὀφείλειν τάλαντον Plu.Lys.27; τῆς ζ. ἀφεθῆναι Id.Arist.4.    2 generally, penalty, ζ. ἐπιτιθέναι τινί Hdt.1.144; ζ. ἔπεστί τινι Id.2.136; πρόσκειταί τινι X.Vect.4.21; γλώσσῃ ζ. προστρίβεται A.Pr. 331, cf. 384; with the penalty added, θάνατον ζ. ἐπιθέσθαι, προθεῖναι, τάξαι, to make death the penalty, Th.2.24, 3.44, D.20.135; θάνατος ἡ ζ. ἐπίκειται Hdt.2.38, cf. 65; but ἐφ' οἷς . . θάνατος ἡ ζ. Pl.Prt.325b: in pl., θανάτου ζημίαι πρόκεινται Th.3.45 (v.l.): c. gen. criminis, ζ. ἀδικίας penalty for... Pl.Tht.176d, cf. Lg.860e (pl.).    b simply, expense, SIG717.81 (ii/i B.C.), PLond.5.1660.10, 1674.23 (pl., vi A.D.).    III of what is bought too dearly, a bad bargain, a dead loss, X.Mem.2.3.2: usu. with Adj., φανερὰ ζᾱμία Ar.Ach.737; καθαρὰ ζ., λαμπρὰ ζ., Alciphr.3.21,38, cf. Alex.56.6.

German (Pape)

[Seite 1139] ἡ (kretisch δαμία, damnum), – 1) Verlust, Schaden, Ggstz κέρδος, Plat. Legg. VIII, 835 b; Xen. Cyr. 2, 2, 12 (neben βλάβη) Arist. Eth. 5, 4 u. öfter; Ggstz ὠφέλεια, Xen. Mem. 2, 3, 6; ζημίαν ποιεῖν τινι, Nachtheil bringen, Ar. Put. 1124; ζημίαν λαβεῖν, Schaden leiden, Dem. 11, 11. – 2) Strafe, bes. Geldstrafe, χρημάτων ζημίαις κολάζει ν Plat. Legg. VIII, 847 a; ἐκ τίνειν, bezahlen, VI, 774 e; Isocr. 1, 28; ἀποτίνειν Her. 2, 85; so καταβάλλω, ὀφλισκάνω, s. Poll. 8, 147, ἐπιτιθέναι Plat. Legg. II, 662 b. Uebh. Strafe, auch Todesstrafe, Din. 1, 60; θάνατος ζημία ἐπικέεται Her. 2, 38; θάνατον ζημίαν προθεῖσι Thuc. 3, 44; Xen. Mem. 1, 2, 62 u. öfter. – Καθαρὰ ζημία, reiner Taugenichts, Alciphr. 3, 21, vgl. Ar. Ach. 737 u. Alexis Ath. III, 104 e.

Greek (Liddell-Scott)

ζημία: Δωρ. ζᾱμία, ἡ, βλάβη, Λατ. damnum, Ἐπίχ. 150 Ahr.˙ ἀντίθ. κέρδος, Λυσ. 109. 23, Πλάτ. Νόμ. 835B, Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 5. 4, 5 κἑξ.˙ ζημίαν λαβεῖν, νὰ ὑποστῇ ζημίαν, βλάβην, Σοφ. Ἀποσπ. 884, Δημ. 155. 12˙ ζ. ποιῶ τινι, προξενῶ εἴς τινα ἀπώλειαν, Ἀριστοφ. Πλάτ. 1124˙ ζ. ἐργάζεσθαι Ἰσαῖ. 58. 19˙ ζ. φέρειν τῇ πόλει Πλάτ. Νόμ. ἔνθ’ ἀνωτ.˙ ζ. νομίζειν, ἡγεῖσθαι Ἰσοκρ. 37B, Ἰσαῖ. 65. 39. ΙΙ. ποινὴ χρηματική, πρόστιμον, ζημίην ἀποτίνειν Ἡρόδ. 2. 65˙ ἐκτεῖσαι Πλάτ. Νόμ. 774E˙ ὀφείλειν Ἡρόδ. 3. 52˙ καταβάλλειν Δημ. 727. 4˙ μετὰ … χρημάτων ζημίας, μὲ πρόστιμον χρηματικόν, Πλάτ. Νόμ. 862D˙ ἀλλ’ ὡσαύτως, ζημία ἐπίκειται στατήρ, πρόστιμον ἑνὸς στατῆρος..., Θουκ. 3. 70˙ ζημίαν ὀφείλειν τάλαντον Πλούτ. Λυσ. 27˙ τῆς ζημίας ἀφεθῆναι ὁ αὐτ. Ἀριστείδ. 4˙ πρβλ. ἀποχρήματος. 2) καθόλου, τιμωρία, ποινή, ζ. ἐπιτιθέναι τινὶ Ἡρόδ. 1. 144˙ ζ. ἔπεστί τινι Ἡρόδ. 2. 136˙ πρόσκειταί τινι Ξεν. Πόρ. 4, 21˙ γλώσσῃ ζημία προστρίβεται Αἰσχύλ. Πρ. 329, πρβλ. 382˙ προστιθεμένης τῆς ποινῆς, θάνατον ζημίαν ἐπιτίθεσθαι, προτιθέναι, τάττειν, ὁρίζειν τὸν θάνατον ὡς ποινήν, Θουκ. 2. 24., 3. 44, Δημ. 498. 7˙ θάνατος ἡ ζ. ἐπικέεται Ἡρόδ. 2. 38, πρβλ. 65˙ ἀλλά, ἐφ’ οἷς... θάνατος ἡ ζ. Πλάτ. Πρωτ. 325D˙ θανάτου ζ. πρόσκειται Θουκ. 3. 45˙ - ὡσαύτως μετὰ γεν. τοῦ ἐγκλήματος, ζ. ἀδικίας, τιμωρία διὰ..., Πλάτ. Θεαιτ. 176D, πρβλ. Νόμ. 860E. ΙΙΙ. λέξις ὑβριστικὴ ἢ ὀνειδιστική, ἀλλ’ ἀείποτε μετ’ ἐπιθ., ὡς φανερὰ ζᾱμία, καθαρὰ βλάβη, ἀπώλεια ἀληθής, ἄνθρωπος οὐτιδανός, Ἀριστοφ. Ἀχ. 737˙ καθαρὰ ζ., λαμπρὰ ζ., Ἀλκίφρων 3. 21, 38, πρβλ. Ἀλέξ. Δορκ. 1. 6. (Φαίνεται ὅτι σχετίζεται πρὸς τὸ δαμάω, Κρητ. δαμία, Σανσκρ. yam (coercere), ἴδε Ζ ζ ΙΙ. 3˙ ἴσως δὲ καὶ πρὸς τὸ Λατ. dam-num, πρβλ. Ζ ζ ΙΙ. 2).