κοιλία

English (LSJ)

Ion. κοιλί-η, ἡ, (κοῖλος)

   A cavity of the body, i.e. thorax with abdomen, Hp.Art.46 (including ἡ ἄνω κ., = thorax, ἡ κάτω, = abdomen, acc. to Gal.15.896); τὰ κατὰ κ. νουσήματα diseases of the thoracic cavity, Hp.Aff.6.    2 belly, abdomen, Hdt.2.87, IG42(1).122.32 (Epid.), etc.: specified as ἡ κάτω κ. Ar.Ra.485, Hp.Ulc.3, Pl.Ti.73a, 85e, Arist.Somn.Vig.456a3, PA650a13, etc.; opp. ἡ ἄνω κ., stomach, Pl.Ti.85e, Arist.PAl.c.; κ. alone freq. = stomach, Id.HA 489a2, etc.; of birds, Id.PA674b22; also, paunch or rumen of animals, Id.HA507b5: hence, of gluttons, δουλεύειν τῇ ἑαυτῶν κ. Ep.Rom.16.18, cf. Ep.Phil.3.19.    3 intestines, κ. κείνη Hdt.2.40, cf. 86,92, etc.; of animals, κ. ὑεία pig's tripe, Ar.Eq.356; κοιλίας ἥμισυ SIG1025.51 (Cos, iv/iii B.C.): pl., tripe and puddings, Ar.Eq.160, Pl.1169.    b phrases, κ. σκληρὰν ἔχειν to be costive, Theopomp.Com.62.2; κατὰ κοιλίαν νοσεῖν Com.Adesp.730; τὴν κ. λύειν to relax the bowels, Arist. Pr.863b29, 864b14; αἱ κ. λύονται, ἀναλύονται, ib.947b13, GA728a15; εὔλυτοί [εἰσι] Id.Pr.876b31; ἐὰν ἡ κ. στῇ Id.HA588a7; κ. καταρραγεῖσα Hp.Coac.126; [οἶνος] κοιλίας μαλακτικός, κοιλίας ἐφεκτικά, Mnesith. ap.Ath.1.33b, 2.59c; κ. ἐκλύειν, ὑπάγειν, μαλάσσειν, Dsc.2.72, 163, 171; κ. ῥέουσαι D.S.5.41.    4 excrement, esp.in pl., κ. συνεστηκυῖαι excrements of firm consistency, Hp.Aër.10; opp. κ. ἐφυγραινόμεναι Id.Epid.1.10; κ. ὑγρή Id.Prorrh.1.38; στερεή, σκληρή, Id.Acut.(Sp.) 56, Epid.4.23; οὔρησις καὶ κ. ἀχρόως ibid.    II any cavity in the body, ventricle, chamber, as in the lungs, heart, liver, brain, κ. αἱ τὸ πνεῦμα δεχόμεναι καὶ προπέμπουσαι Id.Art.41; ἡ δὲ καρδία ἔχει μὲν τρεῖς κ. Arist.HA496a4, cf. 513a27.    2 socket of a bone, Hp.Art.61.    3 supposed cavities inside the muscles, Erasistr. ap. Gal.4.375, 707, Antyll. ap.Orib.8.6.30, 7.9.4; cf. νηδύς.    4 womb, Hp.Mul.1.38, al., Ev.Jo.3.4.    III any hollow or cavity, in the earth, Arist.Mete.349b4, 350b23, al.; in the clouds, ib.369b2, al.    IV perh.finger-tip, Aret. SD1.8 (pl.).

German (Pape)

[Seite 1466] ἡ, die Bauchhöhle, der Unterleib, der Bauch mit Allem, was darin ist, der Magen u. die Gedärme; Her. 2, 40. 86; κενῇ τῇ κοιλίᾳ ἐςδραμὼν εἶτα πάλιν ἐκθεῖ πλέᾳ Ar. Equ. 280, vgl. Vesp. 794; ἡ ἄνω καὶ ἡ κάτω, Arist. partt. anim. 2, 3 u. Medic.; so auch Ar. Ran. 485, ἡ καρδία ἐς τὴν κάτω μου κοιλίαν καθείρπ υσεν. – Bei Medic. = der Stuhlgang; dah. κοιλίαν λύειν, abführen, Ath. I, 32 c; κ. ῥέουσα, Durchfall, D. Sic. 5, 41; vgl. Arist. H. A. 8, 21. – Uebh. Höhlung, Vertiefung, Kanal, Hesych.; ἡ καρδία ἔχει τρεῖς κοιλίας, Herzkammern, Arist. H. A. 1, 17.

Greek (Liddell-Scott)

κοιλία: Ἰων. -ίη, ἡ, (κοῖλος) ὡς καὶ νῦν ἡ «κοιλιά», Λατιν. venter, abdomen, Ἡρόδ. 2. 87, Ἱππ., κτλ.· αὕτη διακρίνεται ἐνίοτε ὡς ἡ κάτω κ. Ἀριστοφ. Βάτρ. 485, Πλάτ. Τίμ. 73Α, 85Ε, Ἀριστ., κτλ.· ἡ ἄνω κ., δηλ. ὁ στόμαχος καὶ ἡ περὶ αὐτὸν χώρα, ventriculus, ὁ αὐτ. π. Ζ. Μορ. 2. 3, 8, κ. ἀλλ.· ἀλλὰ κοιλία μόνον κεῖται ἐνίοτε ἀντὶ τοῦ στομάχου ὡς καὶ ἐπὶ τῶν διαφόρων μερῶν τοῦ ὅλου πεπτικοῦ συστήματος, ἴδε Bonitz Πίνακ. εἰς Ἀριστ. σελ. 396 κἑξ.· ― ὡσαύτως ἐπὶ τῆς μεγάλης κοιλίας τῶν μηρυκαστικῶν, ἐπὶ τοῦ προλόβου τῶν πτηνῶν, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 2. 17, 9, π. Ζ. Μορ. 3. 14, 8. 2) τὰ ἔγκατα ἤ ἐντόσθια, Ἡρόδ. 2. 40, 86, 92· καλούμενας κοιλία κεινὴ (δηλ. κενὴ) ἐν 2. 40, ἔνθα ἴδε τὸν Schweigh.· ― ἐπὶ ζῴων, κ. ὑεία, «πατσὰ ἐκ κοιλίας χοίρου» (πρβλ. τὸ τοῦ Ὁρατίου vulva), Ἀριστοφ. Ἱππ. 356· ὡσαύτως κατὰ πληθ., «πατσᾶς», κοιλία ἐφθή, αὐτόθι 160, Πλ. 1169· πρβλ. κοιλιοπώλης. β) φράσεις: κοιλίαν σκληρὰν ἔχειν, ἐπὶ δυσκοιλίων, Θεόπομπ. Κωμ. ἐν «Φινεῖ» 1· κατὰ κοιλίαν νοσεῖν Κωμ. Ἀνών. 267· τὴν κ. λύειν, κινεῖν, Ἀριστ. Προβλ. 1. 40 καὶ 43· αἱ κ. λύονται, ἀναλύονται αὐτόθι 27, 1, π. Ζ. Γεν. 1. 20, 4· εὔλυτοί εἰσι Προβλ. 4. 3· ἡ κ. ἵσταται π. τὰ Ζ. Ἱστ. 7. 12, 1· οἶνος κοιλίας μαλακτικὸς Ἀθήν. 33Β· ἐφεκτικὸς τῆς κ. ὁ αὐτ. 59Β. 3) ὡσαύτως τὰ περιττώματα, ἡ κόπρος, ἰδίως ἐν τῷ πληθ., κοιλίαι συνεστηκυῖαι, κόπρος σκληρά, Ἱππ. π. Ἀέρ. 287· ἐν ἀντιθ. πρὸς τὸ κ. ἐφυγραινόμεναι, ὁ αὐτ. ἐν Ἐπιδημ. 1. 948· οὕτω, κ. ὑγρὴ ὁ αὐτ. 70C· στερεή, σκληρὴ ὁ αὐτ. 406. 7., 1129Β· κ. καταρρήγνυται, κτλ., ὁ αὐτ.· οὔρησις καὶ κ. ἄχροος ὁ αὐτ. 1129C. ΙΙ. πᾶν κοίλωμα ἐν τῷ σώματι, κοιλότης, ὡς ἐν τοῖς πνεύμοσι, τῷ ἥπατι, τῷ ἐγκεφάλῳ κ. αἱ δεχόμεναι καὶ προπέμπουσαι τὸ πνεῦμα Ἱππ. π. Ἄρθρ. 807· ἡ δὲ καρδία ἔχει τρεῖς μὲν κοιλίας Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 1. 17. 1., 3. 3, 9, κτλ. 2) τὸ κοίλωμα, Ἱππ. π. Ἄρθρ. 827. 3) ὡς τὸ γαστήρ, τὸ μέσον σαρκῶδες μέρος τῶν μυῶν, Γαλην. 5. 366F. ΙΙΙ. καθόλου πᾶν κοίλωμα, πᾶσα κοιλότης ἐν τῇ γῇ, Ἀριστ. Μετεωρ. 1. 13, 23 καὶ 26, κ.ἀλλ.· ἐν ταῖς νεφέλαις, αὐτόθι 2. 9, 7, κ.ἀλλ.

French (Bailly abrégé)

ας (ἡ) :
propr. cavité, creux ; particul.
I. cavité du ventre ; d’où
1 ventre : ἡ κάτω κοιλία, le bas ventre, l’abdomen ; ἡ ἄνω κοιλία, ou abs. ἡ κοιλία, l’estomac proprement dit ; particul. estomac des ruminants, jabot des oiseaux;
2 les intestins;
3 p. suite selles, déjections du bas-ventre;
II. cavités dans diverses parties du corps, particul.
1 boîte crânienne;
2 cavité des poumons;
3 ventricule du cœur;
4 cavité où s’emboîte un os;
5 partie charnue d’un muscle;
6 partie intérieure et charnue des doigts;
7 pl. parties creuses du corps d’un animal mort, carcasse;
III. cavité, creux en gén.
Étymologie: κοῖλος.