μύσταξ

English (LSJ)

ᾰκος, ὁ, Dor. and Lacon. for μάσταξ, and always masc., whereas μάσταξ is fem.:—upper lip or moustache, Stratt.65, Eub. 113, Theoc.14.4, LXX 2 Ki.19.24(25); the Spartan Ephors on coming into office issued an edict, κείρεσθαι τὸν μύστακα καὶ προσέχειν τοῖς νόμοις, Arist.Fr.539.

German (Pape)

[Seite 223] ακος, ὁ, dor. = μάσταξ (vgl. auch βύσταξ), die Oberlippe und der daran wachsende Bart, Schnurrbart, les moustaches; Theocr. 14, 4; Plut. Cleom. 9 de S. N. V. 4; auch Strattis bei E. M. 803, 47 u. Eubul. B. A. 108, 28.

French (Bailly abrégé)

ακος (ὁ) :
lèvre supérieure ; moustache.
Étymologie: DELG ? -- Babiniotis cf. μάσταξ ?

Russian (Dvoretsky)

μύσταξ: ᾰκος ὁ дор.-лак. (ср. μάσταξ 1) досл. верхняя губа, перен. усы Arst., Theocr., Plut.

Greek (Liddell-Scott)

μύσταξ: -ᾰκος, ὁ, Δωρ. καὶ Λακων. ἀντὶ μάσταξ ΙΙΙ, καὶ ἀείποτε ἀρσ., ἐν ᾧ τὸ μάσταξ εἶναι θηλ.: - τὸ ἄνω χεῖλος, αἱ ἐπ’ αὐτοῦ τρίχες, τὸ «μουστάκι», Στράττις ἐν Ἀδήλ. 6 (ἔνθα ἴδε Meineke), Θεόκρ. 14. 4· ἐν Σπάρτῃ οἱ ἔφοροι εἰς τὴν ἀρχὴν εἰσιόντες, προεκήρυττον εἰς τοὺς πολίτας: κείρεσθαι τὸν μύστακα καὶ προσέχειν (ἢ πείθεσθαι) τοῖς νόμοις, Ἀριστοφ. Ἀποσπάσ. 496, Πλούτ. 2. 550Β· ἴδε Müller Dor. 3. 7. § 7. - Πρβλ. βύσταξ.

Greek Monolingual

ο (Α μύσταξ και, σπαν. βύσταξ, -ακος)
1. μουστάκι, το πυκνό τρίχωμα στο άνω χείλος τών ανδρών
2. αραιές τρίχες, νημάτια που φυτρώνουν στο πάνω χείλος ζώων, όπως της γάτας, της τίγρης, ή ψαριών, όπως της τρίγλης, του μπαρμπουνιού.
[ΕΤΥΜΟΛ. Η λ. μύσταξ, σχηματισμένη κατά το μάσταξ, ανάγεται στην ΙΕ ρίζα mu- «μουρμουρίζω, μίμηση του ήχου που παράγεται με σφιγμένα τα χείλια» και συνδέεται με τη τ. μύλλον «χείλος». Ο σπανιότερος τ. βύσταξ αποτελεί πιθ. παρεφθαρμένο τ. του μύσταξ.

Greek Monotonic

μύσταξ: -ᾰκος, ὁ, Δωρ. και Λακων. λέξη, το πάνω χείλος, μουστάκι, σε Θεόκρ.· πρβλ. μάσταξ.

Frisk Etymological English

-ακος
Grammatical information: m.
Meaning: upper lip, moustache (Stratt., Eub., Theoc., LXX), Dor. a. Lacon. word (cf. Arist. Fr. 539).
Other forms: μύττακες μυκαί (cod. μύκαι). Σικελοί. Ἴωνες (leg. Λάκ-) πώγωνα H. On βύσταξ s. below.
Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]
Etymology: Acc. to Ehrlich KZ 41, 288 and Güntert Reimwortbildungen 128 transformation of μάσταξ mouth after the rare βύσταξ moustache (Antiph.), which has itself been explained as an innovation, s. s.v. but see below). Frisk proposes a cross of μάσταξ with μύλλον lip (s. v.) "beside other popular words with sound-imitating μῦ"; cf. Chantraine Form. 377 (wit Johansson IF 14, 333). - The variation μ-/β-, and μύττακες, proves Pre-Greek origin; Fur. 218, 304.

Middle Liddell

μύσταξ, ακος,
doric and Lacon. word, the upper lip, the moustache, Theocr.: cf. μάσταξ.

Frisk Etymology German

μύσταξ: -ακος
{mústaks}
Grammar: m.
Meaning: Oberlippe, Schnurrbart (Stratt., Eub., Theok., LXX), dor. u. lakon. Wort (vgl. Arist. Fr. 539); μύττακες· μυκαί (cod. μύκαι). Σικελοί. Ἴωνες (leg. Λάκ-) πώγωνα H.
Etymology: Nach Ehrlich KZ 41, 288 und Güntert Reimwortbildungen 128 Umbildung von μάσταξ Mund nach dem seltenen βύσταξ Schnurrbart (Antiph.), das indessen selbst wahrscheinlich eine Neuschöpfung ist, siehe s.v. Eher Kreuzung von μάσταξ mit μύλλον Lippe (s. d.) nebst anderen familiären Wörtern mit dem schallnachahmenden μῦ; vgl. Chantraine Form. 377 (mit Johansson IF 14, 333).
Page 2,278

Mantoulidis Etymological

-ακος ὁ (=μουστάκι). Ἔχει σχέση μέ τό μάσταξ (=σαγόνι). Ἴσως προέρχεται ἀπό συμφυρμό τῶν μάσταξ -βύσταξ.

Translations

moustache

Abkhaz: аԥаҵа; Adyghe: пакӏэхэр; Afrikaans: snor; Albanian: mustaqe; Arabic: شَارِب‎; Egyptian Arabic: شنب‎; Hijazi Arabic: شَنَب‎; Moroccan Arabic: شلغوم‎; Aragonese: mostaixa; Aramaic: ܦܣܡܐ‎; Armenian: բեղ; Aromanian: mustatsã; Asturian: bigote; Avar: михъал; Azerbaijani: bığ; Banjarese: sasingut; Bashkir: мыйыҡ; Basque: bibote; Bau Bidayuh: sumiet; Belarusian: вусы; Bengali: গোঁফ; Breton: mourroù; Brunei Malay: sumit, kumis; Bulgarian: мустак; Burmese: ကျင်စွယ်; Buryat: һахал; Catalan: bigoti, mostatxo; Central Melanau: sumih, gumei; Chechen: мекхаш, мекхаш; Chinese Cantonese: 鬚, 须; Mandarin: 鬍子, 胡子, 髭, 八字鬍; Cornish: minvlew; Czech: knír; Danish: overskæg; Dhivehi: މަތިމަސް‎; Dutch: snor; Esperanto: lipharoj, liphararo; Estonian: vurrud, vuntsid; Faroese: yvirskegg; Finnish: viikset, viiksi-; French: moustache, bacchante, charmeuses; Galician: bigote, bigode, mostacho, grañón; Georgian: ულვაში, ულვაშები; German: Schnurrbart, Oberlippenbart, Schnauzbart, Schnauzer, Schnäuzer; Greek: μουστάκι; Ancient Greek: μύσταξ, ὑπήνη; Guaraní: vigóte; Gujarati: મુછ; Haitian Creole: moustach; Hebrew: שָׂפָם‎; Hindi: मूँछ, मूछ; Hungarian: bajusz; Hunsrik: Schnorres; Icelandic: yfirvaraskegg, yfirskegg, motta; Ido: mustacho, labiobarbo; Indonesian: kumis; Irish: croiméal; Isthmus Zapotec: guicha ruaa; Italian: baffi, mostaccio; Japanese: 口ひげ, 口髭; Javanese: brengos; Kabardian: пащӏэ; Kazakh: мұрт; Khmer: ពុកមាត់; Korean: 콧수염, 수염(鬚髥); Kurdish Northern Kurdish: simbêl; Kyrgyz: мурут; Lak: ссирссилтту; Lao: ມັດສຸ; Latin: mystax, mustaceus, subium; Latvian: ūsas; Laz: ბუჲუღი; Lezgi: спел; Lithuanian: ūsai; Lombard: barbis; Macedonian: мустаќ, мустаќи; Malay: misai, kumis; Malayalam: മീശ; Maltese: mustaċċi; Maori: hurungutu; Marathi: मिशी; Mon: သော်ပါင်; Mongolian Cyrillic: живэр сахал; Navajo: dághá; Nepali: जुँगा, जुंगा; Norwegian Bokmål: bart, barter, mustasje; Nynorsk: bart, bartar, mustasje; Occitan: mostacha; Old English: cenep; Oriya: ମୁଛ; Ossetian: рихитӕ; Ottoman Turkish: بیق‎, سبله‎; Mon: ဒါဋ္ဌိကာ; Pashto: برېت‎; Persian: بروت‎, سبیل‎; Punjabi: ਮੁੱਛ; Plautdietsch: Schnurboat; Polish: wąsy; Pontic Greek: μουστάκιν; Portuguese: bigode; Romanian: mustață; Russian: ус, усы; Sindhi: مُڇ‎; Sanskrit: श्मश्रु; Sardinian Campidanese: mustatzus; Logudorese: mustatzus; Scots: mouser, moutash; Scottish Gaelic: mustais, stais, balt, feusag-bheòil, ròibeag, réibean, ròibean, caisean-feusaig; Serbo-Croatian Cyrillic: бр̑к, бр̏кови, на̀уснице; Roman: bȓk, bȑkovi, nàusnice; Sicilian: mustazzu, mustazzi, baffi; Slovak: fúzy, fúz; Slovene: brki; Somali: shaarbo; Spanish: bigote, mostacho; Swahili: masharubu; Swedish: mustasch; Tagalog: misay, bigote; Tajik: мӯйлаб, бурут; Tamil: மீசை; Tatar: мыек; Telugu: మీసం; Thai: มัสสุ, ทาฐิกะ, หนวด; Tibetan: ཁ་སྤུ, སྨ་ར, འ་ར; Turkish: bıyık; Turkmen: murt; Tuvan: сал; Udi: быгъ, бигъ; Ukrainian: вуса, вуси; Urdu: مونچھ‎; Uyghur: بۇرۇت‎; Uzbek: moʻylab, burut; Venetian: bafo; Veps: habinod; Vietnamese: râu mép, ria mép, ria; Volapük: mustag; Walloon: moustatche; Welsh: trawswch, mwstas; White Hmong: hwj-txwv; Yiddish: וואָנצעס‎; Zazaki: zımbêli