πεντηκοστύς
Τὸ νικᾶν αὐτὸν αὑτὸν πασῶν νικῶν πρώτη τε καὶ ἀρίστη. Τὸ δὲ ἡττᾶσθαι αὐτὸν ὑφ' ἑαυτοῦ πάντων αἴσχιστόν τε ἅμα καὶ κάκιστον. → Τo conquer yourself is the first and best victory of all, while to be conquered by yourself is of all the most shameful as well as evil
English (LSJ)
ύος, ἡ, body of fifty, as a division of the Spartan army, Th.5.68; κατὰ πεντηκοστῦς (acc. pl.) X.An. 3.4.22.
German (Pape)
[Seite 559] ύος, ἡ, die Zahl funfzig, bes. eine Abtheilung Soldaten, nach Thuc. 5, 68 der vierte Teil des λόχος; vgl. Xen. An. 3, 4, 22.
French (Bailly abrégé)
ύος (ἡ) :
le nombre de cinquante ; particul. compagnie de cinquante hommes (4ᵉ partie du λόχος) à Sparte.
Étymologie: πεντήκοντα.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
πεντηκοστύς -ύος, ἡ [πεντηκοστός] legerafdeling van vijftig man.
Russian (Dvoretsky)
πεντηκοστύς: ύος ἡ (в Спарте) пентекостия, отряд в пятьдесят человек Thuc., Xen.
Wikipedia EL
Πεντηκοστύς ονομάζονταν στην αρχαία Ελλάδα πολεμικό σώμα δυνάμεως 50 ανδρών, το οποίο αποτελούσε υποδιαίρεση της Φάλαγγας.
Αποτελείτο από δύο ενωμοτίες. Αρχηγός τους ήταν ο πεντηκοντάρχης. Δυο πεντηκοστίες αποτελούσαν έναν λόχο. Ανάλογα με την δύναμη των επιμέρους ενωμοτιών η δύναμη της πεντικοστύς κυμαινόταν από 50 ως 72 πολεμιστές. Οι Σπαρτιάτικες πεντηκοστίες είχαν δύναμη 72 ανδρών.
Wikipedia DE
Die Pentekostie (griechisch: πεντηκοστύς (pentekostýs)= „Abteilung von 50 Mann“ bzw. von πεντηκοστός (pentekostós) = „fünfzigster“) war eine Unterabteilung der antiken griechischen Heere in der Phalanx. Sie bestand aus zwei Enomotien. Ihr Anführer hieß Pentekontarch (von griechisch: ἄρχειν = herrschen), in der Literatur auch als Pentekonter zu finden. Zwei Pentekontien bildeten einen Lochos.
In Abhängigkeit von der wechselnden Stärke der Enomotien konnte auch die Stärke der Pentekostie zwischen 50 und 72 Mann liegen. In Sparta hatte die Pentekostie regelmäßig 72 Mann.
Aus dem Marsch entwickelten sich aus der Pentekostie zunächst die Enomotien, die sich anschließend durch Linksaufmarsch zur acht- oder zwölfgliedrigen Phalanx aufstellten. Somit besetzte eine Pentekostie in der Phalanx gewöhnlich sechs Rotten. Ausnahmen von dieser Regel sind vor allem für die thebanischen Heere nachgewiesen. Bei der Schlacht von Delion wurde der rechte Flügel 25 Mann tief aufgestellt, die Pentekostie bildete also nur zwei Rotten. Bei Leuktra ließ Epaminondas die Pentekostien des linken Flügels sogar jeweils in einer einzigen Rotte aufmarschieren.
Greek (Liddell-Scott)
πεντηκοστύς: -ύος, ἡ, τὸ ἀφῃρ. τοῦ ἀριθμ. 50, ὁ ἀριθμὸς πεντήκοντα, μάλιστα ὡς διαίρεσις τοῦ Σπαρτιατικοῦ στρατεύματος, Θουκ. 5. 68· κατὰ πεντηκοστῦς (αἰτιατ. πληθ.) Ξεν. Ἀνάβ. 3. 4, 22· ἴδε λόχος.
Greek Monolingual
-ύος, ἡ, Α
1. σύνολο πενήντα ομοειδών μονάδων
2. υποδιαίρεση, μονάδα του σπαρτιατικού στρατού.
[ΕΤΥΜΟΛ. < πεντήκο-ντα + κατάλ. -στύς (πρβλ. μυριοστύς)].
Greek Monotonic
πεντηκοστύς: -ύος, ἡ (πεντήκοντα), ο αριθμός πενήντα, ιδίως ως υποδιαίρεση του σπαρτιατικού στρατού, σε Θουκ.· κατὰ πεντηκοστῦς (αιτ. πληθ.), σε Ξεν.
Middle Liddell
πεντηκοστύς, ύος, ἡ, πεντήκοντα
a number of fifty, esp. as a division of the Spartan army, Thuc.; κατὰ πεντηκοστῦς (acc. pl.) Xen.