3,274,873
edits
δάμαρ: Difference between revisions
m
Text replacement - "Ancient Greek: γαμετή, δάμαρ, ὄαρ;" to "Ancient Greek: ἄκοιτις, ἄλοχος, ἀποσκευή, γαμετή, γαμέτις, γαμήλευμα, γάμος, γύναιον, γυνή, δάμαρ, δέσποινα, δόμορτις, ἐγγυητή, ἑδνῆστις, εὐνά, εὐνάτειρα, εὐνατήρ, εὐνάτρια, εὐνάτωρ, εὐνή, εὐνήτειρα, εὐνητήρ, εὐνήτρια, εὐνήτωρ, εὖνις, νύμφευμα, ξυνάορος, ὄαρ, ὁμευνέτις, ὅμευνος, ὁμόκοιτις, [[παράκοιτ...
(13_6a) |
m (Text replacement - "Ancient Greek: γαμετή, δάμαρ, ὄαρ;" to "Ancient Greek: ἄκοιτις, ἄλοχος, ἀποσκευή, γαμετή, γαμέτις, γαμήλευμα, γάμος, γύναιον, γυνή, δάμαρ, δέσποινα, δόμορτις, ἐγγυητή, ἑδνῆστις, εὐνά, εὐνάτειρα, εὐνατήρ, εὐνάτρια, εὐνάτωρ, εὐνή, εὐνήτειρα, εὐνητήρ, εὐνήτρια, εὐνήτωρ, εὖνις, νύμφευμα, ξυνάορος, ὄαρ, ὁμευνέτις, ὅμευνος, ὁμόκοιτις, [[παράκοιτ...) |
||
| (39 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 1: | Line 1: | ||
{{LSJ1 | {{LSJ1 | ||
|Full diacritics= | |Full diacritics=δᾰ́μᾰρ | ||
|Medium diacritics=δάμαρ | |Medium diacritics=δάμαρ | ||
|Low diacritics=δάμαρ | |Low diacritics=δάμαρ | ||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=damar | |Transliteration C=damar | ||
|Beta Code=da/mar | |Beta Code=da/mar | ||
|Definition=[ᾰ], | |Definition=[ᾰ], δάμαρτος, ἡ, ([[δαμάζω]] ''ΙΙ'') [[wife]], [[spouse]], Il.3.122, Pi.N.4.57, A.Pr.834, etc. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=(δάμᾰρ) δάμαρτος, ἡ<br /><b class="num">• Prosodia:</b> [δᾰ-]<br />[[mujer casada]], [[esposa]], [[mujer legítima]], <i>Il</i>.3.122, 14.503, <i>Od</i>.4.126, 24.125, <i>h.Ap</i>.212, Pi.<i>N</i>.4.57, A.<i>Pr</i>.834, S.<i>OT</i>.930, ἣν ἂν ἐγγυήσῃ ἐπὶ δικαίοις δάμαρτα εἶναι a la que haya prometido conforme a derecho convertir en esposa legítima</i> Sol.<i>Lg</i>.48b, cf. 20, E.<i>Hec</i>.493, Ar.<i>Th</i>.912, Eup.171, <i>Lex</i> en Lys.1.30, Arist.<i>Mir</i>.843<sup>b</sup>30, Call.<i>Fr</i>.285, A.R.3.269, 4.368, Lyc.57, 750, <i>TAM</i> 3.590.4 (Termeso, imper.), <i>AP</i> 7.378 (Apollonid.), Q.S.11.22, <i>AP</i> 14.124 (Metrod.), Nonn.<i>D</i>.8.251, 40.25, 44.174<br /><b class="num">•</b>de la [[hembra]] de un pez, Opp.<i>H</i>.4.175.<br /><b class="num">• Diccionario Micénico:</b> <i>da-ma-te</i> (?).<br /><b class="num">• Etimología:</b> Prob. neutr. en *-<i>r</i>- de la r. en grado ø *<i>d°H<sup>u̯</sup>3m</i>- ‘[[casa]]’, ‘[[familia]]’; cf. het. <i>dammara</i>, ai. <i>dāra</i>-; c. otra vocalización mic. <i>du-ma</i> [[δύμαρ]] < *<i>dH<sup>u̯</sup>3°m</i>-, y en grado pleno *<i>deH<sup>u̯</sup>3</i>- > [[δῶμα]]. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0521.png Seite 521]] αρτος, ἡ, die | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0521.png Seite 521]] αρτος, ἡ, die [[Gattin]], Ehefrau; von [[δαμάω]], Gegensatz [[παρθένος]] [[ἀδμής]] Odyss. 6, 109; Apollon. Lex. Homer. p. 56, 13 δά μ α ρ ἀνδρὸς [[γυνή]], ἀπὸ τοῦ δεδαμάσθαι τῷ ἀνδρί Bei Homer [[δάμαρ]] fünfmal, stets mit dem Ehemann im genitiv.: Odyss. 4, 126 τόν οἱ ἔδωκεν Ἀλκάνδρη Πολύβοιο [[δάμαρ]]; Iliad 14, 503 οὐδὲ γὰρ ἡ Προμάχοιο [[δάμαρ]] Ἀλεγηνορίδαο ἀνδρὶ φίλῳ ἐλθόντι γανύσσεται; Iliad. 3, 122 εἰδομένη γαλόῳ, Ἀντηνορίδαο δάμαρτι; Odyss, 20, 290. 24, 125 Ὀδυσσῆος δὴν οἰχομένοιο δάμαρτα. – Pind. N. 4, 57; oft bei Tragg., z. B. Aesch. Prom. 836; Eur. Hec. 493 u. Sp. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=δάμαρτος (ἡ) :<br />[[femme mariée]], [[épouse]].<br />'''Étymologie:''' R. Δαμ, v. [[δαμάζω]].<br /><i><b>Syn.</b></i> [[γαμετή]], [[εὐνήτρια]], [[παράκοιτις]], [[πάρευνος]], [[ξυνάορος]], [[σύγκοιτος]], [[σύζυγος]], [[ἄκοιτις]], [[ἄλοχος]], [[εὖνις]]², [[εὐνήτειρα]]. | |||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=δάμαρ, δάμαρτος, ἡ [~ δόμος, ἀραρίσκω?] [[echtgenote]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''δάμᾰρ:''' δάμαρτος (δᾰ) ἡ [[супруга]], [[жена]] (Ὀδυσσῆος Hom.; Ἀκάστου Pind.; [[Διός]] Aesch.; Πριάμου Eur.). | |||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''δάμαρ''': [ᾰ], δάμαρτος, ἡ, ([[δαμάω]]) [[σύζυγος]], [[γαμετή]], Ἰλ. Γ. 122, κτλ., Πίνδ. Ν. 4. 92, καὶ Τραγ.· [[κυρίως]] ἡ τιθασευθεῖσα καὶ ὑπὸ ζυγὸν ἀχθεῖσα, ὡς τὸ Λατ. conjux (πρβλ. [[δαμάζω]] ΙΙ), ἐνῷ ἡ [[παρθένος]] ἐλέγετο [[ἀδάμαστος]], [[ἀδμής]]. | |||
}} | |||
{{Autenrieth | |||
|auten=δάμαρτος ([[δάμνημι]]): [[wife]], [[always]] w. gen. of the [[husband]]. Cf. opp. [[παρθένος]] ἄδμης. | |||
}} | |||
{{Slater | |||
|sltr=<b>δᾰμαρ</b> <br /><b>1</b> [[wife]] δάμαρτος Ἱππολύτας Ἀκάστου (N. 4.57) ξανθῷ Μενέλᾳ δάμαρτα κομίσαι θοαῖς ἂν ναυσὶ Helen (N. 7.28) | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=[[δάμαρ]] (δάμαρτος), η (Α)<br />η [[σύζυγος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. [[δάμαρ]] (-<i>αρτος</i>) (<span style="color: red;"><</span> <i>dm</i>-) συνδέεται με τη λ. [[δόμος]] «[[σπίτι]]» (<span style="color: red;"><</span> <i>dom</i>-), [[αλλά]] διχάζονται οι απόψεις για το τελικό -<i>αρ</i><br />άλλοι θεωρούν τον τ. [[δάμαρ]] ως αρχ. ουδέτερο παρεκτεταμένο τ. με -<i>γ</i>- και [[επίθημα]] -<i>t</i>- ([[πρβλ]]. [[μέλι]]-<i>μέλιτος</i>), που με [[μεταβολή]] γένους έγινε θηλυκό, [[ήτοι]] <i>δαμ</i>-<i>αρ</i>-<i>τ</i>- <span style="color: red;"><</span> d<i>m</i>-<i>r</i>-<i>t</i>-. Κατ' άλλους, πρόκειται για σύνθετη λ. με β' συνθετικό τη [[ρίζα]] -<i>αρ</i>- ([[αραρίσκω]]) «[[συνάπτω]], [[ταιριάζω]]» και [[επίθημα]] -<i>t</i>-: <i>δαμ</i>-<i>αρ</i>-<i>τ</i>- <span style="color: red;"><</span> <i>dam</i>-<i>ar</i>-<i>t</i>. Η λ. [[δάμαρ]], που απαντά στον Όμηρο και σε άλλους ποιητές, ενώ [[σπανίως]] απαντά στους Αττικούς, δηλώνει τη νόμιμη σύζυγο ([[πρβλ]]. χετ. <i>dammara</i>, αρχ. ινδ. <i>d</i><i>ā</i><i>r</i><i>ā</i> «παντρεμένη [[γυναίκα]]») και στον Όμ. συνοδεύεται [[πάντα]] από το όνομα του συζύγου ([[πρβλ]]. «Αντηνορίδαο δάμαρτι»)]. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''δάμαρ:''' [ᾰ], δάμαρτος, ἡ ([[δαμάζω]]), [[γυναίκα]], [[σύζυγος]], [[συμβία]], [[σύντροφος]], σε Ομήρ. Ιλ., Τραγ. | |||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=-αρτος<br />Grammatical information: f.<br />Meaning: [[wife]] (Il.; on the meaning Gernet Mélanges Boisacq 1, 393ff.);<br />Other forms: <b class="b3">δόμορτις γυνή</b> H. (Aeol.).<br />Dialectal forms: Myc. [[damate]], [[dumate]] dat.sg. /[[damartei]]/ or /[[dumartei]]/?<br />Derivatives: No deriv.<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]X [probably]<br />Etymology: Unknown. Since Schulze KZ 28, 281f. (= Kl. Schr. 364) from the word for [[house]] (s. [[δάπεδον]], [[δεσπότης]] and [[δόμος]]) and the root <b class="b3">ἀρ-</b> in [[ἀραρίσκω]] with a dental suffixe; thus <b class="b3">δόμορ-τ-ις</b> (Schwyzer 451 m. A. 3). - Others assume in [[δάμαρ]] an old neuter in <b class="b3">-ρ</b> (cf. NHG [[Frauenzimmer]]); s. Benveniste Origines 30, Lejeune Traité de phon. 34 A. 3. Ruijgh, Lingua 51 (1980) 90 connects [[ταμία]]. A Pre-Greek word seems more probable. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=[[δαμάζω]]<br />a [[wife]], [[spouse]], Il., Trag. | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''δάμαρ''': -αρτος<br />{dámar}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Gattin]], [[Ehefrau]] (poet. seit Il.; zur Bed. Gernet Mélanges Boisacq 1, 393ff.); [[δόμορτις]]· [[γυνή]] H. (äol.).<br />'''Derivative''': Ohne Ableitung.<br />'''Etymology''': Nicht sicher erklärt. Nach Schulze KZ 28, 281f. (= Kl. Schr. 364) eine Zusammenbildung des Wortes für [[Haus]] (s. [[δάπεδον]], [[δεσπότης]] und [[δόμος]]) und der Wz. ἀρ- in [[ἀραρίσκω]] usw. mittels eines Dentalsuffixes; daraus δόμορτ-ις mit einem verdeutlichenden ι-Suffix (Schwyzer 451 m. A. 3). — Andere sehen in [[δάμαρ]] ein altes Neutrum auf -ρ (vgl. nhd. ''Frauenzimmer''); s. zuletzt Benveniste Origines 30, Lejeune Traité de phon. 34 A. 3 (ältere Lit. bei Bq).<br />'''Page''' 1,345-346 | |||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx====[[wife]]=== | |||
Abkhaz: аҳәса, аԥҳәыс; Afrikaans: vrou; Ainu: マチ; Akkadian: 𒁮; Albanian: grua; Alviri-Vidari: زینه; Ambonese Malay: maitua; Amharic: ሚስት; Arabic: زَوْجَة, اِمْرَأَة; Egyptian Arabic: زَوْجَة, مرات; Hijazi Arabic: زُوجَة; Armenian: կին; Aromanian: ãnveastã, sutsãlji, nicuchirã; Assamese: ঘৈণী, পত্নী; Asturian: muyer, esposa; Avar: лъади second; Azerbaijani: arvad, zövcə, əyal; Bashkir: ҡатын; Basque: emazte; Bats: ფსტუ; Belarusian: жонка; Bengali: বিবি, বেগম, বউ, আহলিয়া, আওরত, জরু, স্ত্রী, পত্নী; Betawi: bini; Breton: gwreg; Bulgarian: жена, съпруга; Burmese: မယား, ဇနီး; Buryat: һамган; Catalan: dona, muller; Chechen: зуда; Chickasaw: imihoo; Chinese Cantonese: 妻子, 老婆, 太太; Dungan: чижын, чи, пәе; Hakka: 餔娘, 太太, 老姐; Mandarin: 妻子, 老婆, 愛人, 爱人, 太太; Min Nan: 某, 某囝, 家後, 牽手, 牽的, 太太, 查某人; Teochew: 某, 老婆; Chukchi: ӈэвъэн; Coptic Bohairic: ⲥϩⲓⲙⲉ; Sahidic: ϩⲓⲙⲉ; Cornish: gwreg; Crimean Tatar: apaqay, apay; Czech: manželka, žena, choť; Dalmatian: mojer, molier, mulir; Danish: hustru, kone, frue; Dutch: [[vrouw]], [[echtgenote]]; Eastern Cham: ꨨꨕꨳꨪꩇ; Erzya: ни; Esperanto: edzino; Estonian: naine; Evenki: аси; Faliscan: uxo; Faroese: kona, vív; Finnish: vaimo, aviovaimo; French: [[femme]], [[épouse]]; Friulian: femine, muîr, cristiane; Galician: esposa, muller, dona; Georgian: ცოლი; German: [[Ehefrau]], [[Frau]], [[Eheweib]], [[Weib]], [[Gemahlin]], [[Gattin]]; Gothic: 𐌵𐌴𐌽𐍃; Greek: [[σύζυγος]], [[γυναίκα]], [[συμβία]]; Ancient Greek: [[ἄκοιτις]], [[ἄλοχος]], [[ἀποσκευή]], [[γαμετή]], [[γαμέτις]], [[γαμήλευμα]], [[γάμος]], [[γύναιον]], [[γυνή]], [[δάμαρ]], [[δέσποινα]], [[δόμορτις]], [[ἐγγυητή]], [[ἑδνῆστις]], [[εὐνά]], [[εὐνάτειρα]], [[εὐνατήρ]], [[εὐνάτρια]], [[εὐνάτωρ]], [[εὐνή]], [[εὐνήτειρα]], [[εὐνητήρ]], [[εὐνήτρια]], [[εὐνήτωρ]], [[εὖνις]], [[νύμφευμα]], [[ξυνάορος]], [[ὄαρ]], [[ὁμευνέτις]], [[ὅμευνος]], [[ὁμόκοιτις]], [[παράκοιτις]], [[πλᾶτις]], [[σύζυγος]], [[σύζυξ]], [[σύλλεκτρος]], [[συμβία]], [[συνάορος]], [[συνευνέτις]], [[σύνευνος]], [[συνήορος]]; Greenlandic: nuliaq; Guaraní: embireko; Gujarati: પત્ની; Hausa: matar aure; Hawaiian: wahine; Hebrew: אִשָּׁה, בַּת זוּג; Higaonon: asawa; Hindi: पत्नी, बीवी, गृहणी, भार्या, वल्लभा, वधू, स्त्री, गृहिणी, जाया, जनि, जन, जौजा, जोरू, घरवाली; Hungarian: asszony, feleség; Icelandic: eiginkona, kona; Ido: spozino; Indonesian: istri; Ingush: цӏен-нана, сесаг; Interlingua: sponsa, sposa, uxor; Irish: bean, bean chéile; Old Irish: ben, séitig; Istriot: muier; Italian: [[sposa]], [[moglie]]; Japanese: 妻, 家内, ワイフ, 奥さん, 奥様, 夫人, ご夫人; Javanese: rabi, bojo wadon, garwa putri; Kaingang: mré nĩ fi; Kamba: kiveti; Kannada: ಪತ್ನಿ; Karachay-Balkar: юй бийче, юйдеги, къатын; Kashmiri: آشَنؠ, آشێنؠ, کۄلَے, خانہٕ دارێنؠ, رٔنؠ, زَنان, گَرواجیٚنؠ; Kazakh: әйел, жар, қатын; Khmer: ប្រពន្ធ, ភរិយា, ឃរណី; Kikuyu: mũka 1, mũtumia Korean: 아내, 집사람, 안해, 마누라, 와이프, 부인(夫人); Krio: wef; Kurdish Central Kurdish: ژن, خێزان; Northern Kurdish: jin, kebanî, xanim; Kyrgyz: аял, катын; Ladin gherdëina: fëna; badiot: fomena; fascian: fémena; Lao: ເມຍ, ພັນລະຍາ, ບໍລິຈາ, ປັດຕະນິ, ປະລິຈາລິກາ, ຊານິກາ, ຊາຍາ; Latgalian: sīva; Latin: [[uxor]], [[nupta]], [[femina]], [[mulier]], [[marita]], [[coniunx]]; Latvian: sieva, dzīvesbiedre, dzīvesbiedrene; Laz: ჩილი; Lithuanian: pati, žmona; Lolopo: maerssor; Lombard: miee; Louisiana Creole French: fenm, épouz; Low German: Ehfro, Fro, Ehfru, Fru; Luganda: mukyala wange; Luhya: omkhasi; Lycian: 𐊍𐊀𐊅𐊀; Lü: ᦵᦙ; Macedonian: жена, сопруга; Malagasy: andefimandry, tokantrano; Malay: isteri, bini; Malayalam: ഭാര്യ, പത്നി; Maltese: mara; Manchu: ᠰᠠᡵᡤᠠᠨ; Manx: ben-phoost; Maori: hoa wahine, wahine, hoa rangatira; Maranao: lilang; Marathi: नवरी; Mbyá Guaraní: embireko, a'yxy; Megleno-Romanian: niveastă; Mingrelian: ოსური, ჩილი; Mongolian Cyrillic: гэргий, эхнэр; Mwani: muka; Nanai: аси; Navajo: hweʼesdzáán; Neapolitan: mugliera; Nepali: पत्नी; Norman: faume, bouônnefemme; Northern Ohlone: háw̄a; Norwegian Bokmål: hustru, kone, frue; Nynorsk: hustru, kone, frue; Occitan: femna; Ojibwe: niwiidigemaagan; Old Church Slavonic Cyrillic: жена; Glagolitic: ⰶⰵⱀⰰ; Old East Slavic: жена; Old English: wīf, mæġþ, cwēn; Old French: fame, fam; Oriya: ସ୍ତ୍ରୀ; Oromo: niitii; Ossetian: бинойнаг, ус; Pa'o Karen: မာ; Pashto: ښځه, زوجه, ورتينه; Persian: زن, زوجه; Plautdietsch: Wief; Polish: żona, małżonka; Portuguese: [[esposa]], [[mulher]]; Punjabi: ਪਤਨੀ; Romani: rromni; Romanian: soție, nevastă, muiere; Romansch: dunna, duonna, cunsorta, duna, donna; Russian: [[жена]], [[супруга]], [[жёнка]]; Rusyn: жона, жена, манжелка; S'gaw Karen: မါ; Sanskrit: पत्नी, भार्या, दयिता, जाया, वल्लभा; Santali: ᱨᱤᱱᱤᱡ, ᱮᱨᱚ; Sardinian: mugere, mullei, mulleri, mutzere, muzere; Scots: guidwife; Scottish Gaelic: bean-chèile, bean-phòsda; Serbo-Croatian Cyrillic: жѐна, су̏пруга; Roman: žèna, sȕpruga; Sichuan Yi: ꀋꃀꀉꑳ; Sicilian: mugghieri; Sinhalese: බිරිඳ, භාර්යාව, පවුල; Slovak: manželka, žena; Slovene: žéna, soproga; Sorbian Lower Sorbian: žeńska, žona; Upper Sorbian: žona; Spanish: [[esposa]], [[mujer]]; Sundanese: garwa, bojo, pamajikan; Svan: ხეხუ̂; Swahili: mke; Swedish: hustru, maka, fru; Tabasaran: хпиб; Tagalog: esposa, babaeng asawa; Tai Dam: ꪣꪸ; Tai Tajik: зан, завҷа; Talysh: ژن; Tamil: மனைவி, பெண்டாட்டி; Taos: łȉwéna; Tatar: хатын; Tausug: asawa; Telugu: పెళ్ళాం, భార్య, ఆలి; Tetum: feen; Thai: ภริยา, ภรรยา, เมีย; Tibetan: སྐྱེ་དམན; Tigrinya: ሰበይቲ, ብዓልቲ ቤት; Tocharian A: śäṃ; Tocharian B: śana; Tupinambá: emirekó; Turkish: karı, avrat; Turkmen: aýal; Tuvan: кадай; Ugaritic: 𐎀𐎘𐎚; Ukrainian: дружина, жі́нка, супруга; Urdu: بیوی, پتنی; Uyghur: خوتۇن; Uzbek: xotin; Venetian: mojer, mojere; Vietnamese: vợ; Volapük: jimatan; Walloon: feme; Welsh: gwraig, gwragedd; West Frisian: wiif, frou; White Hmong: pojniam; Wolof: jabar ji, iyawo; Yakut: ойох, кэргэн; Yiddish: ווײַב, פֿרוי; Yoruba: iyawo; Yucatec Maya: atan; Yámana: tuku; Zazaki: pir, cınék, xatun, khatun; Zealandic: vrouwe, wuuf; Zhuang: baz, yah; Zulu: umka-, inkosikazi, unkosikazi; ǃXóõ: tâa qáe | |||
}} | }} | ||