ἐνθύμημα

English (LSJ)

ατος, τό,

   A thought, piece of reasoning, argument, S.OC292,1199, Isoc.9.10 (pl.), Aeschin.2.110.    2 meaning, sense, opp. λέξις, Olymp.in Mete.4.23.    3 in Aristotle's Logic, enthymeme, rhetorical syllogism drawn from probable premises (ἐξ εἰκότων ἢ σημείων), opp. ἀποδεικτικὸς συλλογισμός, APr.70a10, cf.Rh. 1355a6, etc.; ἐ. δεικτικά, ἐλεγκτικά, ib.1396b24.    II invention, device, X.HG4.5.4, 5.4.52, An.3.5.12, Cyn.13.13 (pl.), Men.Epit. 295.

German (Pape)

[Seite 843] τό, das Beherzigte, Erwogene, Ueberlegte, der Gedanke; τἀνθυμήματα τἀπὸ σοῦ Soph. O. C. 293; ἔχεις γὰρ οὐχὶ βαιὰ τἀνθυμήματα 1201; ein Anschlag, Xen. An. 3, 5, 12 Hell. 4, 5, 4 u. öfter; bei Isocr. 9, 10 den ὀνόματα u. der λέξις entgeggstzt. – Bei den Rhetoren ein rhetorischer Schluß, der zum Beweise dient (σῶμα τῆς πίστεως Arist. rhet. 1, 1). Vgl. bes. Arist. rhet. 2, 22 ff. Quint. 5, 14, 24; übh. eine Sentenz, D. Hal.

Greek (Liddell-Scott)

ἐνθύμημα: τό, σκέψις, συλλογισμός, λογικὸν ἐπιχείρημα, Σοφ. Ο. Κ. 292, 1199, Ἰσοκρ. 190Ε, 191Α, Αἰσχίν. 42. 28. κτλ. 2) ἐν τῇ λογικῇ τοῦ Ἀριστοτέλους, ἐνθύμημα ἢ συλλογισμὸς ῥητορικός. ἤτοι συλλογισμὸς ἐξαγόμενος ἐκ προτάσεων πιθανῶν (ἐξ εἰκότων καὶ σημείων), ὅπερ ἑπομένως δὲν δύναται νὰ θεωρηθῇ ὡς ἀποδεικτικόν, Ἀναλυτ. Πρ. 2. 27, 2, πρβλ. Ρητ. 1.1, 11., 1. 2, 8 καὶ 20., 2, 22 κἑξ. 2. 15, 8· - μεταγεν. συγγραφεῖς μετεχειρίσθησαν τὸν ὅρον τοῦτον ἐν ποικίλαις σημασίαις (ἴδε Κικ. Top. 12, Κυντιλ. 5. 10 κτλ.) Ὁ συνήθης ὁρισμὸς ὅτι ἐνθύμημα εἶναι συλλογισμὸς μετὰ μιᾶς παραλειπομένης προτάσεως, εἶναι πολλῷ μεταγενέστερος. Ὅρα σαφῆ ἔκθεσιν περὶ τοῦ ζητήματος τούτου παρὰ τῷ Pacius ad Arist. ἔνθ’ ἀνωτ. ΙΙ. ἐπίνοια, ἐπινόημα, Ξεν. Ἑλλην. 4. 5, 4., 5. 4, 52, Ἀνάβ. 3. 5, 12, Κυνηγ. 13, 13.

French (Bailly abrégé)

ατος (τό) :
1 pensée, réflexion;
2 invention, particul. stratagème de guerre;
3 raisonnement, conseil, avertissement ; particul. enthymème, sorte de syllogisme;
4 raison, motif.
Étymologie: ἐνθυμέομαι.

Spanish (DGE)

-ματος, τό

• Alolema(s): ἐνθύμαμα Diotog.Pyth.Hell.74.14.

• Prosodia: [-ῡ-]
I 1pensamiento, reflexión, consideración καὶ προσέθηκέ τι τοιοῦτον ἐνθύμημα τῷ λόγῳ, ὅτι ... y añadió a su discurso la consideración siguiente: que ... Aeschin.2.110
•más frec. en plu. καττὼς λογισμὼς καὶ καττὰ ἐνθύμαματα καὶ καττὸ ἆθος τᾶς ψυχᾶς Diotog.l.c., σκολιαὶ πάνυ ῥῖνες σκολιὰ καὶ τὰ νοήματα καὶ τὰ ἐνθυμήματα τῶν ἀνδρῶν Polem.Phgn.29 (p.376), πεφοίνικτο τὴν παρειὰν ὑπὸ τῶν ἐνθυμημάτων pues su mejilla se coloreó por el esfuerzo de la reflexión Hld.1.21.3.
2 idea ingeniosa, ocurrencia, plan, estratagema οὕτω μὲν πολλοῦ ἄξιον τὸ ἐ. X.Oec.20.24, ἔνθα ... ὁ Ἀγησίλαος μικρῷ καιρίῳ δ' ἐνθυμήματι ηὐδοκίμησε X.HG 4.5.4, τοῖς στρατηγοῖς τὸ μὲν ἐ. χαρίεν ἐδόκει εἶναι, τὸ δ' ἔργον ἀδύνατον X.An.3.5.12, cf. HG 5.4.51, Cyn.13.13, Men.Epit.336, τὰ ἐνθυμήματα τῆς καρδίας αὐτῶν τῆς πονηρᾶς LXX Ie.3.17.
3 plu. argumentos, razones ἔχεις γὰρ οὐχὶ βαιὰ τἀνθυμήματα, τῶν σῶν ἀδέρκτων ὀμμάτων τητώμενος tienes razones no pequeñas, privado de tus ojos sin vista S.OC 1199, cf. S.OC 292
•argumentos, argumentación τῶν ἐνθυμημάτων τοῖς περὶ αὐτὰς τὰς πράξεις ἀναγκαῖόν ἐστιν χρῆσθαι forzosamente deben utilizar las palabras ordinarias y los argumentos relativos a los hechos los oradores por op. a los poetas, Isoc.9.10, (λόγους) πολλῶν ἐνθυμημάτων γέμοντας discursos que están llenos de abundantes argumentaciones Isoc.12.2, ἡ τῶν ἐνθυμημάτων τε καὶ νοημάτων εὕρεσις del estilo de Tucídides, D.H.Th.34.2, cf. 3, αἱ ποικιλίαι τῶν ἐνθυμημάτων de Cicerón, D.C.46.18.2
•razonamientos, argumentación, hilo del discurso op. λέξις Olymp.in Mete.4.23.
4 pensamiento, modo de pensar, intención κύριος ... πᾶν ἐνθύμημα γιγνώσκει LXX 1Pa.28.9, ἄδικον τὸ ἐνθύμημα αὐτῶν de los que se apartan de la ley de Dios, LXX Ps.118.118, cf. LXX Si.27.6, Si.37.3.
II fil. y ret. entimema, razonamiento, argumento
a) en la lógica de Arist. silogismo dialéctico cuyas premisas son probables, pero no reales ἐνθύμημα ... ἐστὶ συλλογισμὸς ἐξ εἰκότων ἢ σημείων el entimema es un silogismo a partir de verosimilitudes o signos Arist.APr.70^a10;
b) en la ret. de Arist. silogismo retórico ἔστι δ' ἀπόδειξις ῥητορικὴ ἐ. la demostración retórica es el entimema Arist.Rh.1355^a6, τὸ δ' ἐ. συλλογισμός τις y el entimema es un silogismo de una cierta especie Arist.Rh.1355^a8, ἐ. δεικτικόν entimema demostrativo Arist.Rh.1396^b25, ἐ. ἐλεγκτικόν entimema refutativo Arist.Rh.1396^b26, propio de los discursos forenses, op. παράδειγμα que es propio de los discursos políticos, Arist.Rh.1418^a2;
c) en la retórica en gener. ἐν δὲ τοῖς ἀποδεικτικοῖς διαλλάττειν ἂν δόξειεν Ἰσαῖος Λυσίου τῷ τε μὴ κατ' ἐνθύμημά τι λέγειν ἀλλὰ κατ' ἐπιχείρημα en los discursos demostrativos Iseo parece separarse de Lisias porque no expone con un argumento probable sino con un argumento seguro del estilo de Iseo comparado con Lisias, D.H.Is.16.3, cf. Lys.15.3, Amm.1.11.2, Din.6.3, ἐνθυμήματα δέ ἐστιν οὐ μόνον τὰ τῷ λόγῳ καὶ τῇ πράξει ἐναντιούμενα, ἀλλὰ καὶ τοῖς ἄλλοις ἅπασι Anaximen.Rh.1430^a23, διαφέρει δὲ ἐνθύμημα περιόδου τῇδε ὅτι ἡ μὲν περίοδος ..., τὸ δὲ ἐ. ἐν τῷ διανοήματι ἔχει τὴν δύναμιν καὶ σύστασιν Demetr.Eloc.30, καὶ καθόλου δὲ τὸ μὲν ἐ. συλλογισμός τίς ἐστι ῥητορικός en suma el entimema es una especie de silogismo retórico Demetr.Eloc.32, cf. Anon.Seg.157, 249.
III plu. ídolos trad. de hebr. gĕllūlim ‘ídolos’, LXX Ez.14.5, 16.36.