δῃόω: Difference between revisions
καλῶς γέ μου τὸν υἱὸν ὦ Στιλβωνίδη εὑρὼν ἀπιόντ' ἀπὸ γυμνασίου λελουμένον οὐκ ἔκυσας, οὐ προσεῖπας, οὐ προσηγάγου, οὐκ ὠρχιπέδισας, ὢν ἐμοὶ πατρικὸς φίλος → Ah! Is this well done, Stilbonides? You met my son coming from the bath after the gymnasium and you neither spoke to him, nor kissed him, nor took him with you, nor ever once felt his balls. Would anyone call you an old friend of mine?
(1b) |
mNo edit summary |
||
| (7 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 1: | Line 1: | ||
{{ | {{Autenrieth | ||
| | |auten=([[δήιος]]), opt. 3 pl. δηιόῳεν, [[pass]]. ipf. 3 pl. δηιόωντο: [[slay]], [[cut]] [[down]], [[destroy]]; [[with]] acc., and [[often]] [[also]] dat. instr., ἔγχεϊ, χαλκῷ, etc.; ἔγχεϊ δηιόων περὶ Πατρόκλοιο θανόντος, ‘battling,’ Il. 18.195.<br />see [[δηιόω]]. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=[[δῃόω]]<br><b class="num">• Alolema(s):</b> poét. y jón. [[δηϊόω]] <i>Il</i>.17.566, <i>Od</i>.4.226, Sol.1.21, Hdt.7.133; [[δᾳόω]] Pi.<i>N</i>.1.66, <i>IG</i> 1<sup>3</sup>.1353.2 (V a.C.)<br /><b class="num">• Prosodia:</b> [Hom. usa formas contr. en δῃ- cuando tras la -ι- hay sílaba larga]<br /><b class="num">• Morfología:</b> [ép. pres. opt. 3<sup>a</sup> plu. δηϊόῳεν <i>Od</i>.l.c., part. c. diéct. δηϊόων <i>Il</i>.17.566, A.R.4.489; ép. impf. δῄουν <i>Il</i>.11.71, v. pas. c. diéct. 3<sup>a</sup> plu. δηϊόωντο <i>Il</i>.13.675; aor. opt. 3<sup>a</sup> plu. δῃώσειαν A.R.1.244]<br /><b class="num">I</b> c. ac. de pers. y anim.<br /><b class="num">1</b> [[matar]], [[masacrar]], [[exterminar]] Ἕκτορα <i>Il</i>.22.218, Τρῶας <i>Il</i>.4.416, cf. Lyc.986, ἐλπόμενος Διὸς υἱὸν χαλκῷ ... δῃώσειν Hes.<i>Sc</i>.67, δᾳώσας ἑπτὰ μ<ὲ>ν ἄνδρας <i>IG</i> l.c., cf. <i>Od</i>.l.c., Q.S.1.94, Λίγυν στρατόν A.<i>Fr</i>.199.9 (cód.), δῃώσας σακέεσσιν Ἰσαυρίδος ἔθνεα γαίης <i>AP</i> 2.406 (Christod.), un león a una res <i>Il</i>.17.65, fig. Eros a un mortal <i>AP</i> 5.10 (Alc.Mess.)<br /><b class="num">•</b>tb. en v. med. [[ἄχρι]] καμόντες [[εἷς]] ἕνα δῃώσωνται Q.S.2.654, cf. 5.567, κήτεα μὲν τοίοισιν ἐδῃώσαντο πόνοισιν Opp.<i>H</i>.5.350<br /><b class="num">•</b>abs. [[causar bajas]], [[hacer una matanza]], <i>Il</i>.11.71, οὐδ' ἀπολήγει χαλκῷ δηϊόων <i>Il</i>.17.566, [[ἔγχει δηϊόων περὶ Πατρόκλοιο θανόντος]] = [[haciendo una matanza con su lanza en torno al cadáver de Patroclo]], <i>Il</i>.18.195<br /><b class="num">•</b>en v. pas. [[ser asesinado]], [[morir]], [[perecer]] a manos de alguien θάνον ... Κικόνων ὕπο δῃωθέντες <i>Od</i>.9.66, δηιόωντο λαοί <i>Il</i>.13.675, cf. A.R.1.81, 4.1044, Q.S.2.15.<br /><b class="num">2</b> c. dat. de dioses [[sacrificar]], [[inmolar]] ἐμοὶ μενέαινον ὄλεθρον, ὄφρά με δῃώσωσι ... δαίμοσιν εἰναλίοις deseaban mi muerte, para sacrificarme a los dioses del mar</i> Q.S.12.381.<br /><b class="num">3</b> [[mutilar]] en v. pas. Οὐρανὸς ... ὑπαὶ παλάμῃσι Κρόνοιο δῃωθείς Urano, mutilado a manos de Crono</i> Orph.<i>L</i>.647.<br /><b class="num">II</b> c. ac. de cosa<br /><b class="num">1</b> gener. [[desgarrar]], [[destruir]], [[destrozar]] βοείας ἀσπίδας <i>Il</i>.5.452, διὰ δ' ἔντερα χαλκὸς ἄφυσσε δῃώσας y el bronce le vació las vísceras al desgarrarlas</i>, <i>Il</i>.14.518, [[ἄνεμος]] ... δηιώσας καλὰ ἔργα Sol.l.c., cf. Lyc.383, I.<i>AI</i> 5.210, Luc.<i>Gall</i>.21, en v. pas. c. ac. de rel. τὸν πώγωνα δεδῃωμένος que tiene la barba arrancada</i> Luc.<i>DMort</i>.20.11<br /><b class="num">•</b>fig. δ. μόρον = [[acabar]] con el [[destino]], e.e. [[matar]], Pi.l.c.<br /><b class="num">2</b> en cont. bélico c. ac. de reg., ciu., etc. [[arrasar]], [[saquear]], [[devastar]] Θήβης [[ἄστυ]] δῃώσειν πυρί S.<i>OC</i> 1319, cf. Nonn.<i>D</i>.28.87, τῆς Ἀττικῆς τὰ παραθαλάσσια Hdt.5.89, cf. 8.33, Th.1.65, 114, τὴν νῆσον Hdt.6.135, cf. Hp.<i>Ep</i>.8, τὴν γῆν Th.1.81, Plb.2.32.4, cf. X.<i>Cyr</i>.3.3.18, <i>Mem</i>.3.5.4, A.R.1.614, I.<i>BI</i> 1.51, Q.S.14.3, χώραν Th.1.96, Ar.<i>Lys</i>.1146, X.<i>HG</i> 1.2.2, D.59.100, Hp.<i>Or.Thess</i>.408, D.S.11.13, Plu.<i>Per</i>.33, Sopat.<i>Tract</i>.193.14, 240.10, δόμους A.R.1.244, en v. pas. ἡ χώρη καὶ ἡ πόλις ἐδηιώθη Hdt.7.133, cf. Th.2.54, X.<i>An</i>.5.5.7, Lyc.251, Plb.2.64.6, D.S.12.61, I.<i>BI</i> 7.143, D.C.53.29.2, Luc.<i>Par</i>.40, App.<i>Hann</i>.16, Eus.<i>Is</i>.6.11 (p.43), Eun.<i>VS</i> 475. | |||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=-ῶ αντί [[δηϊόω]] (=[[καταστρέφω]], [[λεηλατῶ]]). Ἀπό ἀρχική ρίζα δαϝ-. Τό [[ρῆμα]] παράγεται ἀπό τό ἐπίθετο [[δήϊος]] [[ἀντί]] [[δάϊος]] πού παράγεται ἀπό τό [[ρῆμα]] [[δαίω]] (=[[καίω]]).<br><b>Παράγωγα:</b> δῄωσις, [[ἀδῄωτος]] (=[[ἀλεηλάτητος]]). | |||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=v. [[δηϊόω]]. | |btext=v. [[δηϊόω]]. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{pape | ||
| | |ptext=zsgzg. aus [[δηϊόω]]. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''δῃόω:''' стяж. к [[δηϊόω]]. | |||
}} | }} | ||
{{ | {{ls | ||
| | |lstext='''δῃόω''': συνῃρ. ἀντὶ τοῦ [[δηϊόω]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''δῃόω:''' συνηρ. αντί [[δηϊόω]]. | |lsmtext='''δῃόω:''' συνηρ. αντί [[δηϊόω]]. | ||
}} | }} | ||
Latest revision as of 09:16, 30 March 2024
English (Autenrieth)
(δήιος), opt. 3 pl. δηιόῳεν, pass. ipf. 3 pl. δηιόωντο: slay, cut down, destroy; with acc., and often also dat. instr., ἔγχεϊ, χαλκῷ, etc.; ἔγχεϊ δηιόων περὶ Πατρόκλοιο θανόντος, ‘battling,’ Il. 18.195.
see δηιόω.
Spanish (DGE)
δῃόω
• Alolema(s): poét. y jón. δηϊόω Il.17.566, Od.4.226, Sol.1.21, Hdt.7.133; δᾳόω Pi.N.1.66, IG 13.1353.2 (V a.C.)
• Prosodia: [Hom. usa formas contr. en δῃ- cuando tras la -ι- hay sílaba larga]
• Morfología: [ép. pres. opt. 3a plu. δηϊόῳεν Od.l.c., part. c. diéct. δηϊόων Il.17.566, A.R.4.489; ép. impf. δῄουν Il.11.71, v. pas. c. diéct. 3a plu. δηϊόωντο Il.13.675; aor. opt. 3a plu. δῃώσειαν A.R.1.244]
I c. ac. de pers. y anim.
1 matar, masacrar, exterminar Ἕκτορα Il.22.218, Τρῶας Il.4.416, cf. Lyc.986, ἐλπόμενος Διὸς υἱὸν χαλκῷ ... δῃώσειν Hes.Sc.67, δᾳώσας ἑπτὰ μ<ὲ>ν ἄνδρας IG l.c., cf. Od.l.c., Q.S.1.94, Λίγυν στρατόν A.Fr.199.9 (cód.), δῃώσας σακέεσσιν Ἰσαυρίδος ἔθνεα γαίης AP 2.406 (Christod.), un león a una res Il.17.65, fig. Eros a un mortal AP 5.10 (Alc.Mess.)
•tb. en v. med. ἄχρι καμόντες εἷς ἕνα δῃώσωνται Q.S.2.654, cf. 5.567, κήτεα μὲν τοίοισιν ἐδῃώσαντο πόνοισιν Opp.H.5.350
•abs. causar bajas, hacer una matanza, Il.11.71, οὐδ' ἀπολήγει χαλκῷ δηϊόων Il.17.566, ἔγχει δηϊόων περὶ Πατρόκλοιο θανόντος = haciendo una matanza con su lanza en torno al cadáver de Patroclo, Il.18.195
•en v. pas. ser asesinado, morir, perecer a manos de alguien θάνον ... Κικόνων ὕπο δῃωθέντες Od.9.66, δηιόωντο λαοί Il.13.675, cf. A.R.1.81, 4.1044, Q.S.2.15.
2 c. dat. de dioses sacrificar, inmolar ἐμοὶ μενέαινον ὄλεθρον, ὄφρά με δῃώσωσι ... δαίμοσιν εἰναλίοις deseaban mi muerte, para sacrificarme a los dioses del mar Q.S.12.381.
3 mutilar en v. pas. Οὐρανὸς ... ὑπαὶ παλάμῃσι Κρόνοιο δῃωθείς Urano, mutilado a manos de Crono Orph.L.647.
II c. ac. de cosa
1 gener. desgarrar, destruir, destrozar βοείας ἀσπίδας Il.5.452, διὰ δ' ἔντερα χαλκὸς ἄφυσσε δῃώσας y el bronce le vació las vísceras al desgarrarlas, Il.14.518, ἄνεμος ... δηιώσας καλὰ ἔργα Sol.l.c., cf. Lyc.383, I.AI 5.210, Luc.Gall.21, en v. pas. c. ac. de rel. τὸν πώγωνα δεδῃωμένος que tiene la barba arrancada Luc.DMort.20.11
•fig. δ. μόρον = acabar con el destino, e.e. matar, Pi.l.c.
2 en cont. bélico c. ac. de reg., ciu., etc. arrasar, saquear, devastar Θήβης ἄστυ δῃώσειν πυρί S.OC 1319, cf. Nonn.D.28.87, τῆς Ἀττικῆς τὰ παραθαλάσσια Hdt.5.89, cf. 8.33, Th.1.65, 114, τὴν νῆσον Hdt.6.135, cf. Hp.Ep.8, τὴν γῆν Th.1.81, Plb.2.32.4, cf. X.Cyr.3.3.18, Mem.3.5.4, A.R.1.614, I.BI 1.51, Q.S.14.3, χώραν Th.1.96, Ar.Lys.1146, X.HG 1.2.2, D.59.100, Hp.Or.Thess.408, D.S.11.13, Plu.Per.33, Sopat.Tract.193.14, 240.10, δόμους A.R.1.244, en v. pas. ἡ χώρη καὶ ἡ πόλις ἐδηιώθη Hdt.7.133, cf. Th.2.54, X.An.5.5.7, Lyc.251, Plb.2.64.6, D.S.12.61, I.BI 7.143, D.C.53.29.2, Luc.Par.40, App.Hann.16, Eus.Is.6.11 (p.43), Eun.VS 475.
Mantoulidis Etymological
-ῶ αντί δηϊόω (=καταστρέφω, λεηλατῶ). Ἀπό ἀρχική ρίζα δαϝ-. Τό ρῆμα παράγεται ἀπό τό ἐπίθετο δήϊος ἀντί δάϊος πού παράγεται ἀπό τό ρῆμα δαίω (=καίω).
Παράγωγα: δῄωσις, ἀδῄωτος (=ἀλεηλάτητος).
French (Bailly abrégé)
v. δηϊόω.
German (Pape)
zsgzg. aus δηϊόω.
Russian (Dvoretsky)
δῃόω: стяж. к δηϊόω.
Greek (Liddell-Scott)
δῃόω: συνῃρ. ἀντὶ τοῦ δηϊόω.
Greek Monotonic
δῃόω: συνηρ. αντί δηϊόω.
