χάλιξ: Difference between revisions
ἀλλ' ἐπὶ καὶ θανάτῳ φάρμακον κάλλιστον ἑᾶς ἀρετᾶς ἅλιξιν εὑρέσθαι σὺν ἄλλοις → even at the price of death, the fairest way to win his own exploits together with his other companions | but even at the risk of death would find the finest elixir of excellence together with his other companions | but to find, together with other young men, the finest remedy — the remedy of one's own valor — even at the risk of death
(Bailly1_5) |
(46) |
||
| Line 18: | Line 18: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ικος (ὁ, ἡ)<br /><b>1</b> petite pierre, caillou;<br /><b>2</b> moellon;<br /><b>3</b> chaux, pierre à chaux.<br />'''Étymologie:''' DELG étym. obscure. | |btext=ικος (ὁ, ἡ)<br /><b>1</b> petite pierre, caillou;<br /><b>2</b> moellon;<br /><b>3</b> chaux, pierre à chaux.<br />'''Étymologie:''' DELG étym. obscure. | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=-ικος, ὁ, ἡ, ΜΑ<br />[[χαλίκι]] (α. «[[χάλικας]] παραφόρει, πηλὸν ἀπαδὺς ὄργασον», <b>Αριστοφ.</b><br />β. «ἐστρωμένην χάλιξιν... ὁδόν», <b>Λουκιαν.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Τεχνικός όρος αβέβαιης ετυμολ. που εμφανίζει [[επίθημα]] -<i>ιξ</i> (<b>πρβλ.</b> <i>ελ</i>-<i>ιξ</i>, <i>κύλ</i>-<i>ιξ</i>). <i>Ο</i> τ. συνδέεται με το λατ. <i>calx</i>, -<i>cis</i> «[[ασβέστης]]», το οποίο, [[κατά]] μία [[άποψη]], [[είναι]] [[δάνειο]] από την Ελληνική, αν και, κατ' άλλους, φαίνεται [[εξίσου]] πιθανό οι δύο τ. να [[είναι]] παρλλ. δάνεια από κάποια μεσογειακή [[γλώσσα]]. Σύμφωνα με μια παλαιότερη [[υπόθεση]], που δεν θεωρείται πια πιθανή, η λ. ανάγεται στη συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] <i>sk</i>(<i>h</i>)<i>l</i>- της ΙΕ ρίζας <i>sk</i>(<i>h</i>)<i>el</i>- «[[σχίζω]], [[κόβω]], [[σπάζω]]» (<b>πρβλ.</b> [[σκάλλω]], λατ. <i>silex</i>, -<i>icis</i> «[[χαλίκι]]»). Τέλος, κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], που [[επίσης]] δεν θεωρείται ικανοποιητική, η λ. [[είναι]] ανατολ. προέλευσης και συνδέεται με έναν σουμεριακό τ. <i>kalga</i> (<b>πρβλ.</b> τη γρφ. <i>KΑL</i>. <i>GΑ</i> «[[δυνατός]]») και το ακκαδ. <i>kalakku</i> με υποθετική σημ. «[[ασβέστης]]»]. | |||
}} | }} | ||
Revision as of 12:45, 29 September 2017
English (LSJ)
[ᾰ], ῐκος, ὁ and ἡ,
A small stone, pebble, in pl., Arist.Fr.213; ἐστρωμένη χάλιξιν ὁδός Luc.Trag.226. 2 freq. as collect. in sg., gravel, rubble, used in building, Th.1.93, PCair.Zen.760 (iii B. C.), PPetr.3p.290 (iii B. C.), Plu.Cim.13; τῇ χ. καταμείξαντες τὴν ἀμμοκονίαν, so as to make concrete, Str.5.4.6: pl., Ar.Av.839; χ. σιδηραῖ dub. sens. in IG12.314.44.
German (Pape)
[Seite 1328] ικος, ὁ, ἡ, kleiner Stein, Kies, Schutt zum Ausfüllen, auch der Feldstein zum Bauen, behauener Mauerstein; Ar. Av. 839; Thuc. 1, 93; ἐστρωμένην χάλιξιν εἰσέβην ὁδόν Luc. Tragodop. 255; vgl. Plut. Cim. 13; Kalkstein, ungebrannter Kalk, vgl. κάχληξ, calx.
Greek (Liddell-Scott)
χάλιξ: [ᾰ], ῐκος, ὁ καὶ ἡ, ἐν τῷ πληθ. χάλικες, χαλίκια, Ἀριστ. Ἀποσπ. 205· ἐστρωμένη χάλιξιν ὁδὸς Λουκ. Τραγωδοπ. 225, πρβλ. Πλούτ. 2. 690Ε, κλπ. 2) συχνάκις ὡς περιληπτικὸν ἐν τῷ ἑνικῷ, «χαλίκια», «λιθάρια», Λατ. caementum, χρήσιμα ἐν τῇ τοιχοδομίᾳ, Θουκ. 1. 93, Πλουτ. Κίμ. 13· τῇ χ. καταμίξαντες τὴν ἀμμοκονία, ὥστε νὰ σχηματίσωσιν ἓν συμπαγὲς ὅλον, Στράβ. 245· οὕτω καὶ ἐν τῷ πληθ., Ἀριστ. Ὄρν. 839. (Πρβλ. Λατ. calx, calcutus ἴδε Curt. Et. Gr. σ. 417.)
French (Bailly abrégé)
ικος (ὁ, ἡ)
1 petite pierre, caillou;
2 moellon;
3 chaux, pierre à chaux.
Étymologie: DELG étym. obscure.
Greek Monolingual
-ικος, ὁ, ἡ, ΜΑ
χαλίκι (α. «χάλικας παραφόρει, πηλὸν ἀπαδὺς ὄργασον», Αριστοφ.
β. «ἐστρωμένην χάλιξιν... ὁδόν», Λουκιαν.).
[ΕΤΥΜΟΛ. Τεχνικός όρος αβέβαιης ετυμολ. που εμφανίζει επίθημα -ιξ (πρβλ. ελ-ιξ, κύλ-ιξ). Ο τ. συνδέεται με το λατ. calx, -cis «ασβέστης», το οποίο, κατά μία άποψη, είναι δάνειο από την Ελληνική, αν και, κατ' άλλους, φαίνεται εξίσου πιθανό οι δύο τ. να είναι παρλλ. δάνεια από κάποια μεσογειακή γλώσσα. Σύμφωνα με μια παλαιότερη υπόθεση, που δεν θεωρείται πια πιθανή, η λ. ανάγεται στη συνεσταλμένη βαθμίδα sk(h)l- της ΙΕ ρίζας sk(h)el- «σχίζω, κόβω, σπάζω» (πρβλ. σκάλλω, λατ. silex, -icis «χαλίκι»). Τέλος, κατ' άλλη άποψη, που επίσης δεν θεωρείται ικανοποιητική, η λ. είναι ανατολ. προέλευσης και συνδέεται με έναν σουμεριακό τ. kalga (πρβλ. τη γρφ. KΑL. GΑ «δυνατός») και το ακκαδ. kalakku με υποθετική σημ. «ασβέστης»].
