Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

capitulum: Difference between revisions

From LSJ

Ζῆν οὐκ ἄξιος, ὅτῳ μηδὲ εἷς ἐστι χρηστὸς φίλοςLife is not worth living if you do not have at least one friend.

Democritus, DK 68b22
(3_2)
(1)
Line 7: Line 7:
{{Georges
{{Georges
|georg=(1) [[capitulum]]<sup>1</sup>, ī, n. (Demin. v. [[caput]]), der kleine [[Kopf]], das [[Köpfchen]], I) eig.: obstipo capitulo, Caecil. com. fr.: [[operto]] capitulo, Plaut.: c. agninum, Pelagon. c. haedi, Cels.: cepae, Col.: sarmenti, Col.: torcularii, [[Cato]]: m. [[tamquam]] od. [[quasi]] [[von]] den Hämorrhoidalknoten, Cels. 6, 18, 9 u. 7, 30, 3. – meton., scherzh. od. [[schmeichelnd]] = [[Mensch]], [[hoc]] c., Plaut. asin. 496: o [[capitulum]] lepidissimum, Ter. eun. 531. – II) übtr.: A) [[als]] t. t. der Baukunst: a) das [[Kapitäl]] der Säulen, der [[Knauf]], Vitr. u. Plin. – b) das [[Kapitäl]] an den Triglyphen, Vitr. 4, 3, 8. – c) der Hauptbalken an den Kriegsmaschinen, Vitr. – B) [[ein]] Kopfschmuck, Isid. 19, 31, 3 ([[von]] Non. 542, 30 [[mit]] [[capitium]] no. I identifiziert). – C) eine Abteilung, [[ein]] [[Abschnitt]], [[ein]] [[Kapitel]], [[ein]] Passus, eine [[Stelle]] [[einer]] [[Schrift]] od. eines Gesetzes (s. Rönsch Itala 328. Paucker Beitr. 3, 604), Eccl. u. ICt.: capitula, [[quae]] finalia nominantur, Prisc. praeex. 33. – u. der [[Hauptinhalt]], die Summa, Vulg. Hebr. 8, 1. – D) die Aushebung der Rekruten ([[als]] [[Amt]]), Cod. Theod. 11, 16, 15. – Nbf. [[capitulus]], ī, m., Ps. Cypr. de pasch. comp. 15. [[Ariani]] fragm. 13 in Nov. collect. ed. [[Mai]] III. p. 233.
|georg=(1) [[capitulum]]<sup>1</sup>, ī, n. (Demin. v. [[caput]]), der kleine [[Kopf]], das [[Köpfchen]], I) eig.: obstipo capitulo, Caecil. com. fr.: [[operto]] capitulo, Plaut.: c. agninum, Pelagon. c. haedi, Cels.: cepae, Col.: sarmenti, Col.: torcularii, [[Cato]]: m. [[tamquam]] od. [[quasi]] [[von]] den Hämorrhoidalknoten, Cels. 6, 18, 9 u. 7, 30, 3. – meton., scherzh. od. [[schmeichelnd]] = [[Mensch]], [[hoc]] c., Plaut. asin. 496: o [[capitulum]] lepidissimum, Ter. eun. 531. – II) übtr.: A) [[als]] t. t. der Baukunst: a) das [[Kapitäl]] der Säulen, der [[Knauf]], Vitr. u. Plin. – b) das [[Kapitäl]] an den Triglyphen, Vitr. 4, 3, 8. – c) der Hauptbalken an den Kriegsmaschinen, Vitr. – B) [[ein]] Kopfschmuck, Isid. 19, 31, 3 ([[von]] Non. 542, 30 [[mit]] [[capitium]] no. I identifiziert). – C) eine Abteilung, [[ein]] [[Abschnitt]], [[ein]] [[Kapitel]], [[ein]] Passus, eine [[Stelle]] [[einer]] [[Schrift]] od. eines Gesetzes (s. Rönsch Itala 328. Paucker Beitr. 3, 604), Eccl. u. ICt.: capitula, [[quae]] finalia nominantur, Prisc. praeex. 33. – u. der [[Hauptinhalt]], die Summa, Vulg. Hebr. 8, 1. – D) die Aushebung der Rekruten ([[als]] [[Amt]]), Cod. Theod. 11, 16, 15. – Nbf. [[capitulus]], ī, m., Ps. Cypr. de pasch. comp. 15. [[Ariani]] fragm. 13 in Nov. collect. ed. [[Mai]] III. p. 233.
}}
{{LaEn
|lnetxt=capitulum capituli N N :: chapter/article (in book); religious/cathedral chapter, chapter meeting/house<br />capitulum capitulum capituli N N :: little head; piles/hemorrhoids; flower-head/seed-capsule; head of a structure
}}
}}

Revision as of 20:43, 27 February 2019

Latin > English (Lewis & Short)

căpĭtŭlum: i, n.
dim. caput.
I Lit., a small head, of man or beast: operto capitulo bibere, Plaut. Curc. 2, 3, 14.— Hence, in the lang. of comedy, for a man, Plaut. As. 2, 4, 89; and as a term of endearment: o capitulum lepidissimum, most charming creature, Ter. Eun. 3, 3, 25: haedi, Cels. 2, 22.—
   B Of plants: caepae, Col. 11, 3, 15: sarmenti, id. 3, 77, 4: torcularii, Cato, R. R. 18, 4 al. (perh. also ramulorum, Plin. 24, 19, 113, § 173; 27, 5, 20, § 37; cf. capitellum).—
II Transf.
   A In architecture.
   1    The capital or chapiter of a column, Vitr. 3, 3; 4, 1; Plin. 36, 23, 56, § 178 sq.—
   2    The capital of a triglyph, Vitr. 4, 3, 8.—
   3    The cross-beam of warlike engines, Vitr. 1, 1; 10, 17.—
   B In late Lat., a covering for the head of females, Isid. Orig. 19, 31, 3; cf. Varr. ap. Non. p. 542, 30.—
   C Also late Lat., a prominent part or division of a writing, a chapter, section, Tert. adv. Jud. 9, 19; Hier. in Ezech. c. 47 fin.—
   D A section of a law, Cod. Just. 5, 37, 28.—
   E The raising of recruits (as an office), Cod. Th. 11, 16, 15.

Latin > French (Gaffiot 2016)

(1) căpĭtŭlum,¹⁴ ī, n. (caput),
1 petite tête, tête : operto capitulo bibere Pl. Curc. 293, boire la tête couverte || homme, individu [langue de la comédie] : Pl. As. 496 ; capitulum lepidissimum Ter. Eun. 531, la plus délicieuse des créatures
2 [métapht] coiffure, capuchon : Isid. Orig. 19, 31, 3 ; [ou] cape : Non. 542, 30 || capitulum cepæ Col. Rust. 11, 3, 15, tête d’oignon || [en architecture] chapiteau : Vitr. Arch. 3, 3 || poutre transversale de la baliste ou de la catapulte : Vitr. Arch. 10, 10, 1 || partie saillante arrondie : Varro R. 3, 5, 10 || chapitre, division d’un ouvrage : Tert. Jud. 9 || article, titre d’une loi : Cod. Just. 5, 37, 28 || recrutement : Cod. Th. 11, 16, 15. capitulus, m. Ps. Cypr. Carm. 5, 15.

Latin > German (Georges)

(1) capitulum1, ī, n. (Demin. v. caput), der kleine Kopf, das Köpfchen, I) eig.: obstipo capitulo, Caecil. com. fr.: operto capitulo, Plaut.: c. agninum, Pelagon. c. haedi, Cels.: cepae, Col.: sarmenti, Col.: torcularii, Cato: m. tamquam od. quasi von den Hämorrhoidalknoten, Cels. 6, 18, 9 u. 7, 30, 3. – meton., scherzh. od. schmeichelnd = Mensch, hoc c., Plaut. asin. 496: o capitulum lepidissimum, Ter. eun. 531. – II) übtr.: A) als t. t. der Baukunst: a) das Kapitäl der Säulen, der Knauf, Vitr. u. Plin. – b) das Kapitäl an den Triglyphen, Vitr. 4, 3, 8. – c) der Hauptbalken an den Kriegsmaschinen, Vitr. – B) ein Kopfschmuck, Isid. 19, 31, 3 (von Non. 542, 30 mit capitium no. I identifiziert). – C) eine Abteilung, ein Abschnitt, ein Kapitel, ein Passus, eine Stelle einer Schrift od. eines Gesetzes (s. Rönsch Itala 328. Paucker Beitr. 3, 604), Eccl. u. ICt.: capitula, quae finalia nominantur, Prisc. praeex. 33. – u. der Hauptinhalt, die Summa, Vulg. Hebr. 8, 1. – D) die Aushebung der Rekruten (als Amt), Cod. Theod. 11, 16, 15. – Nbf. capitulus, ī, m., Ps. Cypr. de pasch. comp. 15. Ariani fragm. 13 in Nov. collect. ed. Mai III. p. 233.

Latin > English

capitulum capituli N N :: chapter/article (in book); religious/cathedral chapter, chapter meeting/house
capitulum capitulum capituli N N :: little head; piles/hemorrhoids; flower-head/seed-capsule; head of a structure