ὅταν

English (LSJ)

for ὅτ' ἄν (ὅτε ἄν) as sts. in codd.: Adv. of Time,

   A whenever, with a conditional force, so as nearly to = ἐάν (v. εἰ B. II), referring to an indef. future (cf. ὅτε A. I. IC), Il.1.519, etc.; also of events like ly to recur, 2.397, IG12.97.9, etc.: also in Ep. ὅτε κεν Il.1.567, 6.225: strengthd., ὅ. περ S.OC301, Pl.R.565a, 565d: repeated for rhet. effect, ὅ. ὡς ὑβρίζων, ὅ. ὡς ἐχθρὸς ὑπάρχων, ὅ. κονδύλοις, ὅ. ἐπὶ κόρρης D.21.72.    b later causal, since, ὅταν . . ᾖ since it is, Arist.Mu.395a19, cf. D.Chr.7.105, Porph.Gaur.11.2; in earlier examples the application to the particular case is less directly expressed, καὶ τοῦτο τυφλὸν ὅταν ἐγὼ βλέπω βραχύ this too (viz. my staff) is blind when I am (= when its owner is) short-sighted, E.Ion 744, cf. S.Aj.137 (anap.), Pl.Sph.241a, Din.3.9.    2 never with ind. in early authors, exc. in Od.10.410, ὡς δ' ὅταν . . σκαίρουσι (s. v. l.); in 24.88, ὅτε κεν . . ζώννυνταί τε νέοι καὶ ἐπεντύνονται ἄεθλα; and in Il.12.41, ὡς δ' ὅτ' ἂν ἔν τε κύνεσσι καὶ ἀνδράσι . . στοέφεται (ἔναντα κύνεσσι cj. Monro): but freq. in LXX with impf. ind., as ὅταν εἰσήρχετο Ge.38.9, cf. Plb.4.32.5, Ev.Marc.3.11: also with aor. ind., LXX Ex.16.3, Apoc.8.1: with fut. ind., ὅταν ἕξουσι Apollod.Poliorc.187.12; ὅταν ὄψεσθε (v.l. ὄψησθε) Ev.Luc. 13.28: with pres. ind., ὅταν δείκνυται Str.12.3.27 (s. v.l.): generally, ὅταν supersedes ὅτε in Hellenistic Greek.    3 never with opt. in early authors, exc. in orat. obliq., where in orat. recta the subj. with ὅταν would have stood, as perh. A.Pers.450 may be expld. (ὅτ' ἐκνεῶν Elmsl.); ὅτε κεν folld. by ἵκοι, Il.9.525.    II Special usages:    1 to introduce a simile, 10.5, Od.5.394.    2 πρίν γ' ὅ., = πρίν γε ἢ ὅ. (v. ὅτε A. 11.2), 2.374.    3 εἰς ὅτε κεν until such time as... ib.99, 19.144.    4 ὅ. τάχιστα, Lat. cum primum, Ar.Th.1205, X.Cyr.4.5.33; ὅ. πρῶτον Pl.Ly.211b. [ὅτᾱν only in later Poetry, Lyr.Alex. Adesp.37.17.]

German (Pape)

[Seite 401] d. i. ὅτ' ἄν, wie auch seit Wolf im Hom. überall geschrieben, c. conj., im Fall daß, eine bedingte Zeitbestimmung, daher auch so oft als, so bald als, von einer öfters wiederkehrenden Handlung in Bezug auf die Gegenwart, τὸν δ' οὔποτε κύματα λείπει παντοίων ἀνέμων, ὅτ' ἂν ἔνθ' ἢ ἔνθα γένωνται, Il. 2, 396; τὰς διαπέρσαι (für imperat.), ὅτ' ἄν τοι ἀπέχθωνται πέρι κῆρι, 4, 53; Od. 9, 6; zu bemerken Il. 1, 518 ἦ δὴ λοίγια ἔργ', ὅτε μ' ἐχθοδοπῆσαι ἐφήσεις Ἥρῃ (einen einzelnen Fall, der bestimmt eintreten wird, andeutend), ὅτ' ἄν μ' ἐρέθῃσιν ὀνειδείοις ἐπέεσσιν, was wohl stattfinden dürfte; ὅτ' ἄν ποτε, Il. 4, 164. 6, 448; u. in Gleichnissen, ὡς δ' ὅτ' ἄν, wie wenn, 10, 5. 11, 269. 15, 170 Od. 5, 394. 10, 216; Il. 12, 42 ist στρέφεται epische Form für στρέφηται; Od. 10, 410 ὡς δ' ὅτ' ἂν ἄγραυλοι πόριες περὶ βοῦς ἀγελαίας, ἐπὴν βοτάνης κορέσωνται, πᾶσαι ἅμα σκαίρουσιν ist als eine durch den Zwischensatz veranlaßte Anakoluthie zu erklären, welche das Bild selbstständig, ohne Rücksicht auf die eintretende Partikel ausführt; ὅταν θεοῦ Μοῖρα πέμπῃ ὄλβον, Pind. Gl. 2, 21; χὤταν πόλιν οἱ σοφοὶ τηρέωντι, P. 2, 88, öfter; τί που δράσεις, ὅταν τὰ λοιπὰ πυνθάνῃ κακά; Aesch. Prom. 746; ὅταν δ' ἀείδειν ἢ μινύρεσθαι δοκῶ, κλαίω τότε, Ag. 16, öfter; ὅταν τι δρᾷς ἐς κέρδος, so oft, οὐκ ὀκνεῖν πρέπει, Soph. Phil. 111, öfter; auch in Beziehung auf ein Demonstrativum, χὤταν τις εὖ ζῇ, τηνικαῦτα τὸν βίον σκοπεῖν χρή, Phil. 503, vgl. O. R. 76; ὅταν τάχιστα, sobald als, Ar. Thesm. 1025; u. in Prosa, vgl. Xen. Cyr. 4, 5, 33; ὅταν πρῶτον, Plat. Lys. 211 b Rep. I, 333 b u. sonst; vgl. οὐκοῦν οἱ ἀνδρεῖοι οὐκ αἰσχροὺς φόβους φοβοῦνται, ὅταν φοβῶνται, wenn sie ja fürchten, den Fall angenommen, daß sie fürchten, Prot. 360 b; πότερον τὰ μεταξὺ ταῦτα ἕνεκεν τῶν ἀγαθῶν πράττουσιν, ὅταν πράττωσιν; wo wir umstellend sagen »wenn man das Mittlere thut, thut man es des Guten wegen?« Gorg. 468 a; ebendaselbst βαδίζομεν ὅταν βαδίζωμεν, ἕσταμεν ὅταν ἑστῶμεν, vgl. Phaed. 68 d; Xen. οὗτοι ἡμῖν ὅταν ἀπίωμεν, ἕψονται, An. 6, 3, 15, der es auch in indirecter Rede braucht, wo man ὅτε c. optat. erwarten sollte, 4, 5, 36; εἰκὸς ὅταν γνῶσιν – αὐτοὺς πειράσεσθαι, Thuc. 4, 60, u. A. – Mit dem optat. ist es verbunden Aesch. Pers. 442, πέμπει τούσδ', ὅπως, ὅταν νεῶν φθαρέντες ἐχθροὶ νῆσον ἐκσωζοίατο, κτείνοιεν, wo vielleicht richtiger ὅτ' ἄν zu schreiben u. ἄν zum opt. als opt. pot. zu ziehen ist, od. der opt. durch den von ὅπως abhängigen Satz veranlaßt ist; vgl. Hes. O. 116, ἀλλ' ὅταν ἡβήσειε καὶ ἥβης μέτρον ἵκοιτο, παυρίδιον ζώεσκον; Schäfer schreibt so ὅταν γράφοι bei D. Hal. de C. V. p. 402. Vgl. ὅτε. – Bei Pol. steht auch getrennt ὅτε γὰρ ἄν. – Ὅταν τε – καὶ ὅταν, sei es daß – oder, sive – sive, Plat. Legg. V, 744 c.

Greek (Liddell-Scott)

ὅταν: ἀντὶ ὅτ’ ἄν (ὅτε ἄν) ὡς παρ’ Ὁμ.· - ἐπίρρ. χρόνου, μεθ’ ὑποθετ. δυνάμεως, ὥστε σχεδόν = τῷ ἐὰν (ἴδε εἰ Α. Π, 1), ἀναφέρεται δὲ εἰς ἀόρ. σημεῖον τοῦ μέλλ. (ἴδε ὅτε Α. Ι. 1. γ), Ἰλ. Α. 519, Ὀδ. Ι. 6, κτλ.: - ὡσαύτως ἐπὶ γεγονότων κατὰ πᾶσαν πιθανότητα μελλόντων νὰ συμβῶσιν ἐκ νέου, Ἰλ. Β. 397, Ὀδ. Ι. 6. κτλ.: - οὕτω καὶ παρ’ Ἐπικ. ὅτε κεν, Ἰλ. Α. 567, Ζ. 225, - ἐπιτεταμένον, ὅταν περ. Σοφ. Ο. Κ. 301, Πλάτ. Πολ. 565Α· - ἐπαναλαμβανόμενον κατὰ ῥητορικὸν σχῆμα χάριν ἐμφάσεως, ὅταν ὡς ὑβρίζων, ὅταν ὡς ἐχθρός, ὅταν κονδύλοις, ὅταν ἐπὶ κόρρης Δημ. 537 ἐν τέλει. 2) οὐδέποτε μέθ’ ὁριστ. παρὰ τοῖς δοκίμοις πλὴν ἐν Ὀδ. Κ. 410, ἔνθα ἔχομεν, ὡς δ’ ὅταν ... σκαίρουσι (ἀντὶ σκαίρωσι)· καὶ ἐν Ω. 88, ὅτε κε ... ζώννυνταί τε νέοι καὶ ἐπεντύνονται ἄεθλα· ἐν Ἰλ. Μ. 42 τὸ στρέφεται εἶναι Ἐπικ. ἀντὶ στρέφηται. 3) οὐδέποτε μετ’ εὐκτικῆς παρὰ τοῖς δοκίμοις, εἰ μὴ ἐπὶ πλαγίου λόγου, ὅπου ἐν εὐθεῖ λόγῳ θὰ ἐτίθετο ὑποτακτ. μετὰ τοῦ ὅταν, καὶ οὕτως ἐξηγητέον ἴσως τὸ ἐν Αἰσχύλ. Πέρσ. 450, ὅπως ὅταν νεῶν φθαρέντες ἐχθροὶ νῆσον ἐκσῳζοίατο (ὁ Elmsl. ἀνέγνω ὅτ’ ἐκ)· - κατὰ τὸ παραδεδεγμένον κείμενον τὸ ὅτε κεν παρακολουθεῖται ὑπὸ τοῦ ἵκοι ἐν Ἰλ. Ι. 525 ΙΙ. Ἰδιαίτεραι χρήσεις: 1) πρὸς εἰσαγωγὴν παρομοιώσεως, ὡς δ’ ὅτ’ ἄν ἀστράπτῃ πόσις Ἥρης ἠϋκόμοιο Ἰλ. Κ. 5, Ὀδ. Ε. 394. 2) πρὶν γ’ ὅταν = πρίν ἢ ὅταν (ἴδε ὅτε Α. ΙΙ. 2), Β. 374. 3) εἰς ὅτε κεν, μέχρι τοῦ χρόνου, καθ’ ὅν ..., Β. 99, Τ. 144. 4) ὅταν τάχιστα, Λατ. quum prinnum, Ἀριστοφ. Θεσμ. 1205, Ξεν. Κύρ. 4. 5, 33· ὅταν πρῶτον Πλάτ. Λῦσ. 211Β. - Ἴδε Κόντου Γλωσσ. Παρατηρ. σ. 170.

French (Bailly abrégé)

conj.
quand, lorsque, aussi souvent que, autant de fois que, avec le sbj. ou l’opt. dans le disc. indir. ; ὅτανπερ, m. sign. ; ὅταν τάχιστα, aussitôt que ; ὅταν … ἤδη dès que.
Étymologie: ὅτε, ἄν.

English (Autenrieth)

=ὅτ' ἄν, see ὅτε and ἄν.

English (Slater)

ὅτᾰν (i. e. ὅτε ἄν.)
   1 whenever c. subj. πῆμα θνᾴσκει, ὅταν θεοῦ Μοῖρα πέμπῃ ὄλβον (O. 2.21) καὶ ὅταν εἰς Ἀίδασταθμὸν ἀνὴρ ἵκηται, ἔπορε μόχθῳ βραχύ τι τερπνόν (O. 10.91) πιθέσθαι κελήσατό μιν, ὅταν δ' εὐρυσθενεῖ καρταίποδ ἀναρύῃ Γαιαόχῳ, θέμεν βωμόν (O. 13.80) τίθησι ὅταν καταζευγνύῃ σθένος ἵππιον (P. 2.10) ἐν πάντα δὲ νόμον, εὐθύγλωσσος ἀνὴρ προφέρει παρὰ τυραννίδι, χὠπόταν ὁ λάβρος στρατός, χὤταν πόλιν οἱ σοφοὶ τηρέωντι (P. 2.88) ὁ πλοῦτος εὐρυσθενής, ὅταν τις ἀνάγῃ (P. 5.2) ἀλλ' ὅταν αἴγλα διόσδοτος ἔλθῃ, λαμπρὸν φέγγος ἔπεστιν ἀνδρῶν (P. 8.96) καὶ γὰρ ὅταν θεοὶ ἀντιάζωσιν, βελέων ὑπὸ ῥιπαῖσι κείνου φαιδίμαν γαίᾳ πεφύρσεσθαι κόμαν ἔνεπεν (N. 1.67) ταῦτα, Νικάσιππ, ἀπόνειμον ὅταν ξεῖνον ἐμὸν ἠθαῖον ἔλθῃς (I. 2.47)

English (Slater)

ὅτᾰν (i. e. ὅτε ἄν.)
   1 whenever c. subj. πῆμα θνᾴσκει, ὅταν θεοῦ Μοῖρα πέμπῃ ὄλβον (O. 2.21) καὶ ὅταν εἰς Ἀίδασταθμὸν ἀνὴρ ἵκηται, ἔπορε μόχθῳ βραχύ τι τερπνόν (O. 10.91) πιθέσθαι κελήσατό μιν, ὅταν δ' εὐρυσθενεῖ καρταίποδ ἀναρύῃ Γαιαόχῳ, θέμεν βωμόν (O. 13.80) τίθησι ὅταν καταζευγνύῃ σθένος ἵππιον (P. 2.10) ἐν πάντα δὲ νόμον, εὐθύγλωσσος ἀνὴρ προφέρει παρὰ τυραννίδι, χὠπόταν ὁ λάβρος στρατός, χὤταν πόλιν οἱ σοφοὶ τηρέωντι (P. 2.88) ὁ πλοῦτος εὐρυσθενής, ὅταν τις ἀνάγῃ (P. 5.2) ἀλλ' ὅταν αἴγλα διόσδοτος ἔλθῃ, λαμπρὸν φέγγος ἔπεστιν ἀνδρῶν (P. 8.96) καὶ γὰρ ὅταν θεοὶ ἀντιάζωσιν, βελέων ὑπὸ ῥιπαῖσι κείνου φαιδίμαν γαίᾳ πεφύρσεσθαι κόμαν ἔνεπεν (N. 1.67) ταῦτα, Νικάσιππ, ἀπόνειμον ὅταν ξεῖνον ἐμὸν ἠθαῖον ἔλθῃς (I. 2.47)