δηρός

English (LSJ)

Dor. δαρός, ά, όν, (cf. δήν) long, too long, δηρὸν χρόνον Il. 14.206, h.Cer.282: more freq. δηρόν (sc. χρόνον) as adverb, all too long, Il.2.298, etc.; also ἐπὶ δηρὸν δέ μοι αἰὼν ἔσσεται 9.415, cf. Musae.291: freq. with neg., οὐδέ σέ φημι δ… ἀλύξειν Il.10.371, cf. 2.435, etc.: Trag. use only Dor. form, πολὺν δαρόν τε χρόνον S.Aj.414 (lyr.), cf. A.Supp.516, E.IT1339; δαρόν alone, A.Pr.648, 940, S., etc.; also δαρὸν χρόνου πόδα time's lingering foot, E.Ba.889 (lyr.).

Spanish (DGE)

-ά, -όν
• Alolema(s): dór. δᾱρ- Ibyc.2, Pi.N.9.30, Fr.52a.9, A.Pr.940, Supp.516, S.Ai.414, Tr.65, E.IT 1339, Lyc.188
I de larga duración, largo χρόνος γὰρ ἤδη δαρὸς ἐξ ὅτου ... κοσμεῖσθε σῶμα ya es mucho el tiempo que lleváis adornando vuestro cuerpo E.HF 702, δαρὸς χρόνου πούς el largo caminar del tiempo E.Ba.889
•normalmente en ac. adv. δηρὸν χρόνον durante largo tiempo ἤδη γὰρ δηρὸν χρόνον ἀλλήλων ἀπέχονται Il.14.206, cf. h.Hom.28.14, Ibyc.l.c., A.Supp.516, S.Ai.414, AP 9.559 (Crin.), δηρὸν δ' ἄφθογγος γένετο χρόνον h.Cer.282, τὰς Ἀθήνας δαρὸν οἰκοῦντες χρόνον E.Heracl.69, cf. IT 1339, Or.55, IA 680, A.R.4.1328, AP 7.371 (Crin.), Opp.C.2.291.
II ac. adv. δηρόν (sc. χρόνον) durante largo tiempo, largamente αἰσχρόν τοι δ. τε μένειν κενεόν τε νέεσθαι es vergonzoso llevar aquí largo tiempo y emprender el regreso con las manos vacías, Il.2.298, cf. 12.300, δ. γὰρ μάρναντο Hes.Th.629, cf. 646, Fr.1.11, ὦ ... κόρη, τί παρθενεύῃ δ.; A.Pr.648, cf. Emp.B 112.12, Pi.ll.cc., Thgn.567, Lyc.l.c., Orác. en Plu.2.399b, AP 5.250 (Paul.Sil.), Q.S.3.535, ὄψεσθαι ... φάος ἠελίοιο Il.5.120, ζώειν h.Ven.105, 260, Col.Memn.72.4 (I/II d.C.), δὴ μετὰ ταῦτα καὶ ἄκριτον largo e incalculable tiempo después de eso, h.Merc.126, οὕτω δ. S.Tr.65
•frec. c. neg. οὐδέ σέ φημι δ. ... ἀλύξειν αἰπὺν ὄλεθρον Il.10.371, οὐκέτι δ. ἔκειτο μένων ἱερῷ ἐνὶ λίκνῳ h.Merc.21, δ. γὰρ οὐκ ἄρξει θεοῖς no reinará mucho tiempo entre los dioses A.Pr.940, cf. Il.2.435, Od.1.203, Thgn.47, 1303, E.Hec.183, A.R.3.729, Mosch.2.72, Orác. en IGR 4.360.21 (Pérgamo II d.C.), Colluth.227, οὐ μετὰ δ. no mucho tiempo después A.R.2.449, Opp.H.1.267, 3.499, Q.S.7.525, δ. δ' οὐ μετέπειτα A.R.1.8, 3.1330, Orph.L.526
•ἐπὶ δ. por largo tiempo ὤλετό μοι κλέος ἐσθλόν, ἐπὶ δ. δέ μοι αἰὼν ἔσσεται Il.9.415, cf. A.R.1.615, Mosch.2.18, Orac.Sib.13.27, AP 7.609 (Paul.Sil.), Triph.246, Procl.H.4.11, Musae.291, ποτὶ δ. Q.S.10.28, τό νυ δᾶρον ἀτά[ρβης] τὰν σέμναν κατέχες (sic) ... ἄλοχον demasiado tiempo habías retenido, audaz, a su augusta esposa Balbill.30.5.
• Etimología: De *du̯āró, deriv. de *du̯ā- < *du̯H2-, cf. δήν.

German (Pape)

[Seite 569] ά, όν, lange dauernd; dorisch δαρός; ein Wort, welches schon vor Homer als Nomen außer Gebrauch kam; bei Homer findet sich nur der accusat. δηρόν als adverb., dies aber oft. Iliad. 14, 206. 305 verstanden Sophokles und Euripides den Ausdruck δηρὸν χρόνον irrthümlich so, als wenn δηρόν adjectiv. zu χρόνον sei, und hierauf gestützt sagten sie selber πολὺν δαρόν τε χρόνον und im nominativ. δαρὸς χρόνος. So war denn, weil man einen Ausdruck Homers mißverstand, das längst erstorbene Nomen δαρός künstlich wiederbelebt. Das Genauere s. s. v. δηρόν.

French (Bailly abrégé)

ά, όν :
de longue durée : ἐπὶ δηρόν ou abs. δηρόν, longtemps ou trop longtemps.
Étymologie: cf. δήν.

Dutch (Woordenboekgrieks.nl)

δηρός -ά -όν Dor. δᾱρός [~ δήν] langdurig;. ἐπὶ δηρόν gedurende lange tijd Il. 9.415.

Russian (Dvoretsky)

δηρός: долгий: только в выраж. δηρὸν χρόνον Hom. (на)долго.

English (Autenrieth)

(δϝήν): long; χρόνον, Il. 14.206, 305; usually adv., δηρόν, ἐπὶ δϝηρόν, Il. 9.415.

Greek Monolingual

δηρός, -ά, -όν και δωρ. τ. δαρός (Α)
1. μακρός, μακράς διάρκειας
2. (το ουδ. ως επίρρ.) δηρόν και δαρόν
πάρα πολύ, για πολύν καιρό.
[ΕΤΥΜΟΛ. < δFa-ros. Η ρίζα δFā- «μακριά, επί μακρόν» απαντά και στο επίρρ. δην. Η λ. δηρός αντιστοιχεί επακριβώς στο αρμ. erkar «μακρός, αυτός που διαρκεί πολύ»].

Greek Monotonic

δηρός: -ά, -όν, Δωρ. δᾱρός (δήν), μακρύς, πολύ μακρύς, επί μακρόν, δηρὸν χρόνον, σε Ομήρ. Ιλ.· ομοίως, δηρόν (ενν. χρόνον), ως επίρρ., πάρα πολύ, στο ίδ.· ἐπὶ δηρόν, στο ίδ.· δαρὸν χρόνον, σε Σοφ.

Greek (Liddell-Scott)

δηρός: -ά, -όν, (πρβλ. δὴν) μακρός, παραπολὺ μακρός, δηρὸν χρόνον, ἐπὶ μακρὸν χρόνον, διὰ πολὺν καιρόν, Ἰλ. Ξ. 206, 305, Ὕμν. Ὁμ. εἰς Δήμ. 282· συνηθέστερον, δηρὸν (ἐξυπακ. χρόνον), ὡς ἐπίρρ. παρὰ πολύ, μακρὸν χρόνον, Ἰλ. Β. 298, κτλ.· οὕτως, ἐπὶ δηρὸν Ι. 415· συχνάκις μετ᾿ ἀρνητ., οὐδέ σέ φημι δηρὸν… ἀλύξειν Κ. 371, πρβλ. Β. 435, κτλ.· ‒ οἱ Τραγ. μεταχειρίζονται μόνον τὸν Δωρ. τύπον δᾱρός, πολὺν δαρόν τε χρόνον Σοφ. Αἴ. 414, πρβλ. Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 359, Εὐρ Ι. Τ. 1339· δαρὸν μόνον, Αἰσχύλ. Πρ. 646, 940, Σοφ., κτλ.· πρβλ. Ἀθήνη, κυνηγός, κτλ.

Frisk Etymological English

Grammatical information: adj.
Meaning: lasting long(Il.)
Other forms: dor. δαρός, mostly δηρόν, δαρόν as adv. long. On the use Björck Alpha impurum 126, 208, 210).
Origin: IE [Indo-European] [219] *dueh₂- long
Etymology: To δήν, δ(Ϝ)άν from *δϜα-ρός. (Not to Arm. erkar lasting long; s. Kortlandt, Armeniaca 92f.). The same root form in Hitt. tuu̯a adv. far, tuu̯ala- adj. far from (Benveniste BSL 33, 142f.). Another form in Skt. comp. dávīyān further (*deu̯h₂-) with analogical superlativ dáviṣṭha-. with zero grade in OP. duvaištam, Av. dbōištǝm diutissime; alo in Arm. tev-em hold out. Zero grade also in Skt. dū-rá- far, Lat. dū-dum (already) long a. o. - See Pok. 219f.

Middle Liddell

[δήν]
long, too long, δηρὸν χρόνον Il.; so, δηρὸν (sub. χρόνον) as adv. all too long, Il.; ἐπὶ δηρόν Il.; δαρὸν χρόνον Soph.

Frisk Etymology German

δηρός: {dērós}
Forms: dor. δαρός, gew. δηρόν, δαρόν als Adv. lange (ep. poet. seit Il.; zum Gebrauch Björck Alpha impurum 126, 208, 210).
Meaning: lange dauernd,
Etymology: Zu δήν, δ(ϝ)άν aus *δϝαρός und mit arm. erkar lange dauernd, lang identisch (Meillet Rev. ét. armén. 4, 1ff.). Dieselbe Ablautstufe ist auch in heth. tuu̯a Adv. fern, weit, tuu̯ala- Adj. entfernt, weit vermutet worden (Benveniste BSL 33, 142f.). Eine andere Form der Hochstufe liegt vor im aind. Komp. dávīyān ferner mit analogischem Superlativ dáviṣṭha- gegenüber schwundstufigem apers. duvaištam, aw. dbōištəm diutissime; ebenso in arm. tev-em ausdauern. Schwundstufe dagegen in aind. dū-rá- ‘entfernt, lat. dū-dum lange schon u. a. — Reiche Lit. mit Diskussion weiterer Kombinationen bei WP. 1, 778ff., Pok. 219f. Auch δέω, δεύω nachstehen, ermangeln (s. 2. δέω) ist hierhergezogen worden.
Page 1,382-383