ἀναζέω
English (LSJ)
fut. -ζέσω,
A boil up, bubble up, ἐκ γῆς S.Tr.702; λέγεται ἀναζέσαι πῦρ Arist.Mir.833a19; of a lake, ib.837b9; of bile in the mouth, Aret.SD1.15.
2 ἀ. εὐλὰς ἀγεννῶν βασιλέων boil, swarm with worms, metaph., of Alexander's empire, Plu.2.337a; εὐλαὶ ἀναζέουσιν Id.Art.16.
b of sores or boils, break out, LXX Ex. 9.9.
3 metaph., of passion, boil over, Arist Pr.947b32, Plu.2.728b; ἀναζείουσα βαρὺν χόλον boil with rage, A.R.4.391; ἀνέζεσεν αἷμα Pherecr.18 D.; ἀνέζει ἡ καρδία Them.Or.13.172d.
II causal, make to boil, Hp.Acut.21; ἀναζείουσιν ἀϋτμήν AP9.626 (Marian.).
Spanish (DGE)
I intr.
1 hervir, burbujear ἐκ δὲ γῆς ... ἀναζέουσι θρομβώδεις ἀφροί S.Tr.702, de una olla Carm.Pop.29, Plu.2.728b, de un lago, Arist.Mir.837b9, de la lava de un volcán, Arist.Mir.833a20, τὰ <ὕδατα τὰ> ἐκ τῆς γῆς Thphr.Ign.16, de bilis en la boca, Aret.SD 1.15.11.
2 fig. bullir, rebullir de gusanos en procesos de descomposición, LXX 2Ma.9.9, Plu.Art.16
•del imperio de Alejandro, Plu.2.337a
•ref. a pasiones hervir, bullir θυμός Arist.Pr.947b32, ἀ. αἷμα hervir la sangre Pherecr.202d, ἡ καρδία Them.Or.13.172d
•c. ac. int. ἀναζείουσα βαρὺν χόλον hirviendo en dura cólera A.R.4.391
•enfervorizar de la acción del Espíritu Santo, Epiph.Const.Haer.62.1.
3 de llagas o ampollas reventar LXX Ex.9.9.
II tr.
1 hacer hervir un preparado para una cataplasma, Hp.Acut.21.
2 exhalar ῥοδόεσσαν ἀναζείουσιν ἀϋτμήν AP 9.626 (Marian.)
•fig. de un esclavo ἀ. τὸ ἀπαρρησίαστον sacar a la luz la falta de libertad de palabra Longin.44.4.
German (Pape)
[Seite 187] (s. ζέΕω), aufsieden, auf Kochen, aufsprudeln, ἄφρος ἐκ γῆς Soph. Trach. 699; von Würmern, aufwimmeln, Plut. Artax. 16; vom Zorn, aufwallen, Symp. 8, 7, 4; – aktiv., aufkochen lassen, entzünden, von Leiden schaften, χόλον Ap. Rh. 4, 391; εὐλὰς ἀνέζεσεν, ließ Maden aufwimmeln, Plut. Alex. fort. II, 4.
French (Bailly abrégé)
seul. prés. et ao. ἀνέζεσα;
I. intr. 1 jaillir en bouillonnant, bouillonner;
2 pulluler;
II. tr. faire pulluler.
Étymologie: ἀνά, ζέω.
Russian (Dvoretsky)
ἀναζέω:
1 бить ключом (ἐκ γῆς Soph.);
2 вскипать бурлить, клокотать, тж. вспыхивать (πῦρ ἀνέζεσε Arst. ὀργὴ ἀναζέσασα Plut.);
3 кишеть (εὐλαὶ καὶ σκώληκες ἀναζέουσιν Plut.): εὐλὰς ἀ. Plut. кишеть червями.
Greek (Liddell-Scott)
ἀναζέω: μέλλ. -ζέσω, ἀναβράζω, ὡς ὁ ἐπὶ τοῦ ἐδάφους χυνόμενος ἰσχυρὸς οἶνος, ἐκ δὲ γῆς… ἀναζέουσι θρομβώδεις ἀφροὶ Σοφ. Τρ. 702· πῦρ (δηλ. λάβα ἐξ ἡφαιστ.) ἀνέζεσε Ἀριστ. Θαυμ. 39· βράζω καὶ φουσκώνω ἐπὶ ὕδατος, φασὶ… τὴν λίμνην ἀναζεῖν καὶ ὑπερχεῖσθαι αὐτόθι 89. 2) περὶ σκωλήκων ἐν μεγίστῃ πληθύϊ, βρύω, βρυάζω, βράζω, «εὐλαὶ καὶ σκώληκες ὑπὸ φθορᾶς καὶ σηπεδόνος ἐκ τοῦ περιττώματος ἀναζέουσιν», ὡς λέγομεν καὶ νῦν «βράζει ἀπὸ σκουλήκια» Πλουτ. Ἀρταξ. 16. - προσέτι, εἶδος ἀσθενείας, «οἷον εὐλάς τινας ἀνέζεσεν» ὁ αὐτὸς Ἠθικ. 2. 337Β. 3) μεταφ., ἐπὶ πάθους ἢ ὀργῆς, ὡς λέγομεν καὶ νῦν, «βράζω ἀπὸ τὸν θυμόν μου», «διὸ καὶ τὸ ἀναζεῖν καὶ τὸ ὀρίνεσθαι τὸν θυμὸν καὶ ταράττεσθαι, καὶ ὅσα τοιαῦτα λέγουσιν οὐ κακῶς, ἀλλ’ οἰκείως» Ἀριστ. Προβλ. 27. 3, 2, Πλούτ. 2. 728Β. «Ὥς φάτ’ ἀναζείουσα βαρὺν χόλον» Ἀπολλ. Ρόδ. Δ. 391. ΙΙ. ἐνεργητικῶς, κάμνω τι νὰ βράσῃ, Ἱππ. περὶ διαίτ. Ὀξ. 387. 18: πρβλ. ἀναζείω.
Greek Monolingual
ἀναζέω (Α)
1. βράζω και φουσκώνω, αναβράζω, κοχλάζω
2. είμαι γεμάτος από κάτι, βρίθω
3. (για πάθος ή οργή) βρίσκομαι σε ψυχική ταραχή, βράζω από θυμό κ.λπ.
4. κάνω κάτι να βράσει.
[ΕΤΥΜΟΛ. < ἀνα- + ζέω.
ΠΑΡ. αρχ. ἀνάζεσις
μσν.
ἀνάζεμα.
Greek Monotonic
ἀναζέω: μέλ. -ζέσω,
1. βράζω ή κοχλάζω, σε Σοφ.
2. ἀναζ. εὐλάς, είμαι κατάμεστος από σκουλήκια, έχω το συγκεκριμένο είδος ασθένειας, σε Πλούτ.· επίσης, εὐλαὶ ἀναζέουσιν, στον ίδ.
Middle Liddell
1. to boil up or bubble up, Soph.
2. ἀναζ. εὐλάς to swarm with worms, a kind of disease, Plut.; also, εὐλαὶ ἀναζέουσιν Plut.