σμίλη
κοινὸν τύχη, γνώμη δὲ τῶν κεκτημένων → good luck is anyone's, judgment belongs only to those who possess it
English (LSJ)
ἡ,
A knife for cutting or carving, Ar. Th.779, Pl.R.353a, Babr.98.13; graving tool, sculptor's chisel, AP7.429 (Alc.); surgeon's knife or lancet (cf. φλεβοτόμος), Luc.Ind.29, Poll.4.181; shoemaker's knife, Pl.Alc.1.129c, Herod.7.119; vinedresser's pruning-knife, Gp.5.35.1 (but v. Pl. R.353a); penknife, AP6.67 (Jul.), etc.: cf. σμῖλα.
German (Pape)
[Seite 911] ἡ, Messer, Kneif zum Schneiden, Schnitzmesser, Ar. Th. 779, Plat. Rep. I, 333 a; Federmesser, scalper, scalprum, ein Werkzeug der Bildhauer, Wundärzte, Schuster, Alc. Mess. 21 (VII, 429), Phil. Th. 17 (VI, 62), Iul. Aeg. 10 (VI, 67), Ep. ad. 413 (Plan. 15*). Vgl. σμῖλα.
Greek (Liddell-Scott)
σμίλη: [ῑ], ἡ, μαχαίριον πρὸς γλυφὴν ἢ κλάδευμα, Λατ. scalp…um, Ἀριστοφ. Θεσμ. 779, Πλάτ. Πολ. 353Α, Βαβρ. 98. 13· ἐργαλεῖον χαρακτικόν, ἐργαλεῖον γλύπτου, Ἀνθ. Π. 7. 429· χειρουργοῦ μαχαίριον (πρβλ. φλεβοτόμος), Λουκ. πρ. Ἀπαίδ. 29, Πολυδ. Δ΄, 181· μαχαίριον ὑποδηματοποιοῦ, Πλάτ. Ἀλκ. 1. 129C· μαχαίριον ἀμπελουργοῦ ἐν Γεωπ. 5. 35, 1 (ἀλλ’ ἴδε Πλάτ. Πολ. 353Α)· κονδυλομάχαιρον, Ἀνθ. Π. 6. 67, κτλ.· - πρβλ. σμῖλα.
French (Bailly abrégé)
ης (ἡ) :
instrument pour tailler, particul. bistouri ou lancette de chirurgien.
Étymologie: R. Σμα, frotter, gratter ; cf. σμάω.
Greek Monolingual
η, ΝΜΑ, και σμῑλα Α
1. χαλύβδινο ή σιδερένιο εργαλείο που χρησιμοποιείται για την κοπή, χάραξη ή απόξεση ξύλου, μαρμάρου, μετάλλου κ.ά υλικών, κν. κοπίδι
2. είδος χειρουργικού εργαλείου
μσν.
αμπελουργικό μαχαιρίδιο
αρχ.
1. μαχαιρίδιο υποδηματοποιού
2. μαχαιράκι για το ξύσιμο κοντυλιού ή μαχαιριού, κοντυλομάχαιρο.
[ΕΤΥΜΟΛ. Η λ. σμί-λη, με επίθημα -λη, που απαντά και σε άλλα ον. εργαλείων (πρβλ. μή-λη, χη-λή), προέρχεται πιθ. από κάποιον ρηματ. τ., στον οποίο ανάγονται και ορισμένοι τ. άλλων γλωσσών που χρησιμοποιούνται για τον ξυλουργό και κατ' επέκταση και για τον σιδηρουργό (πρβλ. αρχ. νορβ. smidr, αγγλοσαξ. smid και τα νεώτερα: γερμ. Schmied, αγγλ. smith). Δυσερμήνευτο παραμένει το -ī- του τύπου, το οποίο, κατά μία άποψη, θεωρείται αναλογικό προς τ. σε -ῑλη, -ῑλο-, ενώ, κατ' άλλη άποψη, όχι τόσο πιθανή, δικαιολογείται από την ύπαρξη μιας ΙΕ ρίζας με μακρά δίφθογγο smēi- / smΐ- «σμιλεύω, κατεργάζομαι με αιχμηρό αντικείμενο» (βλ. και λ. σμινύη.
