Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

erudio

From LSJ
Revision as of 06:42, 14 August 2017 by Spiros (talk | contribs) (D_3)

Οὔτοι συνέχθειν, ἀλλὰ συμφιλεῖν ἔφυν → I was not born to hate, but to love.

Sophocles, Antigone, 523

Latin > English (Lewis & Short)

ē-rŭdĭo: īvi or ii, ītum, 4, v. a., qs. to free from roughness, i. e.
I to polish, educate, instruct, teach (freq. and class.; cf.: doceo, edoceo, praecipio, instituo).
I Prop.: studiosos discendi erudiunt atque docent, Cic. Off. 1, 44, 156: aliquem, id. Div. 2, 2 (with docere); id. de Or. 3, 9, 35 (with instituere); id. ib. 2, 1, 12; Quint. prooem. § 1; 6 et saep.: filios ad majorum instituta (with instituere), Cic. Verr. 2, 3, 69; cf. id. Tusc. 1, 26: aliquem artibus, id. Fam. 1, 7 fin.; cf. id. Rep. 2, 19, 34: eum ad exquisitissimam consuetudinem Graecorum erudiit, id. ib. 2, 21, 37: aliquem in jure civili, id. de Or. 1, 59 fin.; cf. id. Q. Fr. 1, 1, 3.—With two acc. (poet. and in post-Aug. prose): aliquem leges praeceptaque belli, Stat. Th. 10, 507; cf. Val. Fl. 2, 50; v. also under P. a.: aliquem, with an object-clause, Plin. 33, 11, 53, § 149; cf. without aliquem, Ov. F. 3, 820; Sil. 11, 352.—With a rel.-clause as object: qua possint arte capi, Ov. F. 3, 294: tirones neque in ludo, neque per lanistas, i. e. to cause to be instructed, Suet. Caes. 26: gladiatores sub eodem magistro eruditi, Quint. 2, 17, 33: Athenas erudiendi gratia missus, Just. 17, 3, 11; once: aliquem de aliqua re, Cic.: obviae mihi velim sint tuae litterae, quae me erudiant de omni re publica, instruct me, keep me informed of, Cic. Fam. 2, 12, 1.—
II Transf., of objects not personal: artes, Ov. M. 8, 215: ut flerent, oculos erudiere suos, id. R. Am. 690; id. Am. 1, 14, 30: Polycletus consummasse hanc scientiam judicatur et toreuticen sic erudisse, ut Phidias aperuisse, to have cultivated, brought to perfection, Plin. 34, 8, 19, § 56.— Hence, ērŭdītus, a, um, P. a., learned, accomplished, well-informed, skilled, experienced (cf.: litteratus, doctus, peritus, gnarus, scitus).
   A Prop.: est non satis politus iis artibus, quas qui tenent eruditi appellantur, Cic. Fin. 1, 7 fin.: Graeculus otiosus et loquax, et fortasse doctus atque eruditus, id. de Or. 1, 22, 102: semper mihi et doctrina et eruditi homines placuerunt, id. Rep. 1, 17 fin.; id. Tusc. 1, 3: nec sicut vulgus sed ut eruditi solent appellare sapientem, id. Lael. 2, 6; cf. opp. rusticus, Quint. 11, 1, 45; 8, 6, 75 et saep.: non transmarinis nec importatis artibus eruditi, sed genuinis domesticisque virtutibus, Cic. Rep. 2, 15 fin.: homines non litteris ad rei militaris scientiam, sed rebus gestis ac victoriis eruditos, id. Font. 15, 33; id. Q. Fr. 1, 1, 7 fin.; cf. id. Brut. 67, 236; id. Arch. 7; id. N. D. 3, 9, 23 al.: eruditi Socraticis disputationibus, id. de Or. 3, 34, 139: a pueris eruditi artibus militiae, Liv. 42, 52 et saep.; cf. in the comp.: litteris eruditior quam Curio, Cic. Brut. 82; and in the sup.: Scaevola, homo omnium et disciplina juris civilis eruditissimus, id. de Or. 1, 39, 180.— With acc.: Graecas res eruditi, Gell. 2, 21, 3; cf. id. 19, 12, 9.—With inf.: eruditus utilia honestis miscere, Tac. Agr. 8.—
   B Transf., of inanimate and abstract subjects: quod ceteri minus eruditis hominum seculis fuerunt, Cic. Rep. 2, 10: tempora (with docti homines), id. ib.: aures, id. ib. 2, 42; id. Or. 34, 119; Quint. 10, 1, 32: animus, Cic. Fam. 5, 14: oratio (opp. popularis), id. Par. prooem. § 4; cf. Quint. 8, 3, 17; 8, 6, 24 al.: Graecorum copia, fulness of Greek learning, Cic. Leg. 1, 2, 7: palata, i. e. practised, fine (with docta), Col. 8, 16, 4; cf. gustus, Tac. A. 16, 18.—In neutr. with a subject-clause: ex historia ducere urbanitatem, eruditum est, Quint. 6, 3, 98; cf.: eruditissimum longe, si, etc., id. 9, 2, 97.— Adv.: ērŭdītē, learnedly, eruditely.— Comp., Cic. de Sen. 1 fin.; Quint. 1, 5, 36.— Sup., Cic. Or. 52; Plin. Ep. 1, 9, 8.

Latin > French (Gaffiot 2016)

ērŭdĭō,¹⁰ īvī ou ĭī, ītum, īre (e, rudis), tr., dégrossir, façonner : [d’où]
1 enseigner, instruire, former : Cic. Læl. 13 ; ad rem Cic. Tusc. 1, 64 ; in re Cic. de Or. 1, 253, former à qqch., instruire dans qqch.