Ε
αἰθὴρ δ᾽ ἐλαφραῖς πτερύγων ῥιπαῖς ὑποσυρίζει (Aeschylus, Prometheus Bound 126) → The bright air fanned | whistles and shrills with rapid beat of wings.
English (LSJ)
ε, ἒ ψιλόν, fifth letter of the Gr. alphabet; as numeral εʹ = πέντε and πέμπτος, but ͵ε = 5 000; — its name was εἶ, later ἒ ψιλόν; cf. ψιλός.
Spanish (DGE)
ε, τό
indecl.
I 1en el sistema graf. épsilon la quinta letra del alfabeto griego, D.T.631.5, ἒ ψιλόν D.T.631.5 (var.), cf. ἐψιλόν
•nota la e breve y larga, en el alfabeto jónico la breve
•su nombre era εἶ q.u.
2 en el sistema fonológico, uno de los siete fonemas vocálicos τούτων (τῶν στοιχείων) φωνήεντα μέν ἐστιν ἑπτά· α ε η ι ο υ ω D.T.631.1
•sobre su pronunciación como ῑ Hdn.Gr.2.390.
II como numeral
1 cinco (se distingue de la letra por diferentes signos diacríticos: εʹ, ε, ɛ̄) ἀπὸ ιη ἐτέων μέχρι ε καὶ λ desde los dieciocho años hasta los treinta y cinco Hp.Coac.431, ὀλ(υρῶν) (ἀρτάβας) ε PHib.122.1 (III a.C.), χα(λκοῦ) τάλ(αντα) ε PTor.Choachiti 8A.45 (II a.C.), δη(νάρια) εʹ IEphesos 20B.30 (I d.C.), ῥαπφ(ανέλαιον) λ(ίτραι) κʹ ο(ὐ)γ(κίαι) εʹ Graff.Dip.HE 7 (I d.C.), τὸ E ... κυρίου σημεῖον ἀριθμοῦ προτετιμῆσθαι τῆς πεμπάδος que la E es estimada como signo de un número importante, el cinco Plu.2.387e, γίνονται ɛ̄ Vett.Val.31.8, ὁλκ(ῆς) μ(νᾶς) ε de cinco minas de peso, POxy.3765.9 (IV d.C.).
2 cinco mil (con otro signo diacrítico: ͵ε): τάπη[ς Βρεταννικός] (δηνάρια) ͵ε DP 19.28, cf. 63, 67 passim.
3 ordinal quinto ἐπὶ τὸν διάλογον τοῦ ε (ἔτους) PTeb.58.23 (II a.C.), Φιλοδήμου Περὶ ποιημάτων ɛ̄ Phld.Po.5.tít. (p.164), ἐκ εʹ ἄξονος Sch.Er.Il.21.282 (p.105), ἀναγραφόμενος ἐπὶ τοῦ ɛ̄ ἀμφόδου inscrito en el distrito quinto, PMonac.71.18 (II d.C.), Ἑρμοῦ τὸ βʹ, τὸ εʹ ... σαπρόν de Hermes, el segundo y el quinto, desfavorable de los lugares o casas de los planetas en el zodíaco, Vett.Val.36.9, ὅτι τῆς ɛ̄ ῥαψῳδίας ἐπιγραφὴ ἡ μὲν ἔμμετρος αὕτη· εἶ Eust.511.7.
4 adv. cinco veces δημαρχικῆς ἐξουσίας τὸ ɛ̄ con potestad tribunicia por quinta vez, IM 174.8 (II d.C.), ὕπατος τὸ ɛ̄ IM 171.6 (II d.C.), στρατηγήσαντα εʹ IIasos 87.7 (imper.).
III como sonido mágico en abracadabras y fórmulas repetidas PMag.1.14, 18, εεεεεε PMag.2.96, αεηιουω PMag.13.905.
Greek Monotonic
Ε: ε, ἔψιλον, το πέμπτο γράμμα του ελλ. αλφαβ.· ως αριθμητικό, εʹ= πέντε και πέμπτος, αλλά ͵ε = 5.000. Οι αρχαίοι προέφεραν αυτό το φωνήεν εἶ(όπως προέφεραν και τα ο, οὖ). Την περίοδο αρχηγίας του Ευκλείδη (403 π.Χ.) οι Αθηναίοι υιοθέτησαν το μακρό ε (Η, η) απ' το Σαμιακό αλφάβητο. Οι Γραμμ. ονόμασαν το βραχύ ε, ἒ ψιλόν, δηλ. ε χωρίς δάσυνση, διότι το Ε χρησιμοποιούνταν για να δηλωθεί η δασεία. Στην Ιων., το ε αντικαθιστούσε το ᾰ, βέρεθρον ἔρσην τέσσερες αντί βάραθρον ἄρσην τέσσαρες, και τα συνηρ. ρημ. σε -άω, όπως ὁρέω, φοιτέω.
Russian (Dvoretsky)
Ε: ε (ἒ ψιλον) эпсилон (5-я буква греч. алфавита):εʹ = 5; ͵ε= 5000.
German (Pape)
ε, ἒ ψιλόν, fünfter Buchstabe im griechischen Alphabet; als Zahlzeichen εʹ = 5, der fünfte; ͵ε = 5000. Als einzelner Buchstabe wurde es von den Älteren εἶ genannt, vgl. Plat. Crat. 402e, 426c, und öfter; Ath. XI.450c, 467a. Erst nach Erfindung od. Benutzung des η in der gewöhnlichen Schrift heißt es ἒ ψιλόν. Dichter dehnen des Metrums wegen oft ε in ει, und verkürzen umgekehrt ει in ε, vgl. ἔαρ = εἶαρ, Ἀλφειός = Ἀλφεός. – Als euphonischer Zusatz erscheint es in der alten Sprache, bes. bei Hom. in digammierten Wörtern, ἐείκοσι, ἔεδνα, ἐέλδωρ, wahrscheinlich zur Feststellung des Metrums von den Grammatikern aus Unkunde des Digamma vorgesetzt. Anders zu beurteilen sind ἐκεῖνος und κεῖνος, ἑορτή = ὁρτή, ἐχθές = χθές.