διατήκω: Difference between revisions
ἀσκεῖν περὶ τὰ νοσήματα δύο, ὠφελεῖν ἢ μὴ βλάπτειν → strive, with regard to diseases, for two things — to do good, or to do no harm | as to diseases, make a habit of two things — to help, or at least, to do no harm
(4) |
m (Text replacement - "Theophrastus" to "Thphr.") |
||
| (26 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=diatiko | |Transliteration C=diatiko | ||
|Beta Code=diath/kw | |Beta Code=diath/kw | ||
|Definition=<span class=" | |Definition=<span class="bld">A</span> [[melt]], [[soften by heat]], κηρόν Ar.''Nu.''149; [[relax]] the bowels, Hp.Aër.7.<br><span class="bld">2</span> [[soak]], ἐν ἐλαίῳ [[Theophrastus|Thphr.]] ''De Odoribus'' 29, Aët.15.13:—Pass., aor. -ετήχθην Ph.''Bel.''89.20.<br><span class="bld">II</span> Pass., with pf. -τέτηκα, [[melt away]], [[thaw]], X.''An.''4.5.6; [[waste away]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Meteorologica|Mete.]]''385a28, Agath.2.14. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [pas. fut. -τακήσομαι Arr.<i>Epict</i>.3.16.9; pas. aor. -ετάκην Hp.<i>Carn</i>.3, Gal.11.120, -ετήχθην Ph.<i>Mech</i>.89.20; perf. -τέτηκα Gal.2.162]<br /><b class="num">I</b> tr.<br /><b class="num">1</b> [[fundir completamente]], [[derretir]], [[licuar]] gener. por efecto del calor κηρόν Ar.<i>Nu</i>.149, cf. Luc.<i>Alex</i>.21, ῥητίνην ἐν μέλιτι διατήκων Hp.<i>Morb</i>.2.47b, cf. <i>Fist</i>.7, <i>Steril</i>.221, κέδρινον [[ἔλαιον]] ... μέλιτι διατήξας Hp.<i>Mul</i>.1.78, τὸ νόμισμα Plu.2.665b, (τίτανος) διατήκει τὰς σάρκας Gal.12.237, τὸ σπέρμα Sor.34.2, cf. D.C.48.51.3, Clem.Al.<i>Paed</i>.2.2.23<br /><b class="num">•</b>por ext. [[remojar]], [[sumergir]] incluso [[disolver en un líquido]] τὴν σμύρναν ... ἐν ἐλαίῳ Thphr.<i>Od</i>.29, cf. Aët.15.13 (p.45), saltamontes en agua salada para conservarlos como alimento, [[Diodorus Siculus|D.S.]]3.29, en v. pas. Arist.<i>Pr</i>.862<sup>a</sup>29, ἡ σκίλλα ... ἐν αὐτῷ τῷ οἴνῳ διατηχθεῖσα Ph.l.c., [[Diodorus Siculus|D.S.]]2.49.<br /><b class="num">2</b> medic. [[relajar]], [[ablandar]] τὴν κοιλίην Hp.<i>Aër</i>.7.<br /><b class="num">II</b> intr. en v. med.-pas. y perf.<br /><b class="num">1</b> [[fundirse]], [[derretirse]], [[disolverse]], [[licuarse]] gener. por efecto del calor κηρωτὴ ... ἁπαλὴ καὶ ὑγρὴ διατήκεται καὶ ἀπόλλυται un cerato fino y húmedo se licúa y desaparece</i> Hp.<i>Art</i>.80, τὸ ὕδωρ ἐν ᾧ διετάκησαν ἡψημέναι (ἰσχάδες) el agua en que se licuaron (los higos) secos al fuego</i> Gal.11.120, πυρὶ μολίβδου διατακέντος Eus.<i>HE</i> 8.12.6, cf. Hp.<i>Carn</i>.7, Alex.Trall.1.471.7, <i>Corp.Herm.Fr</i>.23.15<br /><b class="num">•</b>de la nieve [[deshelarse]], [[fundirse]] X.<i>An</i>.4.5.6, Plu.2.691f<br /><b class="num">•</b>sin calor (ὁ [[ἀήρ]]) δροσοβολεῖ ... διατηκόμενος el aire produce rocío al licuarse</i> Plu.2.659b, cf. 695d, 978b<br /><b class="num">•</b>en perf. διαλέλυται δὲ καὶ διατέτηκε Gal.2.162.<br /><b class="num">2</b> fig. [[disiparse]], [[deshacerse]], [[disolverse]], [[consumirse]] (σώματα) ὑπὸ ὑγροῦ Arist.<i>Mete</i>.385<sup>a</sup>28, νέφος Dion.Alex. en Eus.<i>HE</i> 7.23.2, ὅταν ὑπὸ τῆς ἅλμης διατήκηται τὰ χιτώνια Them.<i>in de An</i>.79.19, ἐπέβλεψεν καὶ διετάκη ἔθνη (Yahvé) dirige su mirada y desaparecen las naciones</i> [[LXX]] <i>Hb</i>.3.6, cf. Arr.<i>Epict</i>.3.16.9, Agath.2.14.9. | |||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0606.png Seite 606]] zerschmelzen lassen; [[κηρόν]] Ar. Nubb. 179; Sp., z. B. Luc. Alex. 21; pass. schmelzen; vom Schnee, Xen. An. 4, 5, 6; Arist. Meteor. 4, 8. | |||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=dissoudre en faisant fondre ; amollir par la chaleur ; <i>Pass.</i> se fondre.<br />'''Étymologie:''' [[διά]], [[τήκω]]. | |||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=δια-τήκω met acc., causat. doen smelten. med.-pass. intrans. smelten. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''διατήκω:''' [[расплавлять]], [[растоплять]] ([[κηρόν]] Arph., Luc.); pass. таять (διατηκομένης τῆς χιόνος Xen.; δ. ὑπὸ ὑγροῦ Arst.). | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=(AM [[διατήκω]]) [[τήκω]]<br />[[λειώνω]] [[κάτι]] σ' όλη του τη [[μάζα]], εντελώς<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για έντερα) [[μαλάσσω]], [[χαλαρώνω]], [[λύνω]]<br /><b>2.</b> [[διαβρέχω]]<br /><b>3.</b> <b>παθ.</b> εξαντλούμαι, αφανίζομαι. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''διατήκω:''' μέλ. <i>—ξω</i>,<br /><b class="num">I.</b> [[λιώνω]], [[μαλακώνω]] από τη [[θερμότητα]], σε Αριστοφ.<br /><b class="num">II.</b> Παθ., με παρακ. -[[τέτηκα]], [[λιώνω]] [[τελείως]], διαλύομαι, [[ξεπαγώνω]], σε Ξεν. | |||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''διατήκω''': μέλλ. -ξω, [[τήκω]] ἐντελῶς, διὰ θερμότητος [[μαλάσσω]], Ἀριστοφ. Νεφ. 149· λύω (τὰ ἔντερα), Ἱππ. Ἀέρ. 284. ΙΙ. παθ. μετὰ πρκμ. τέτηκα, τήκομαι, διαλύομαι, Ξεν. Ἀν. 4. 5, 6· [[φθίνω]], «λυώνω», Ἀριστ. Μετεωρ. 4. 8, 8. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=fut. ξω<br /><b class="num">I.</b> to [[melt]], [[soften]] by [[heat]], Ar.<br /><b class="num">II.</b> Pass., with perf. -[[τέτηκα]], to [[melt]] [[away]], [[thaw]], Xen. | |||
}} | }} | ||
Latest revision as of 07:32, 2 November 2024
English (LSJ)
A melt, soften by heat, κηρόν Ar.Nu.149; relax the bowels, Hp.Aër.7.
2 soak, ἐν ἐλαίῳ Thphr. De Odoribus 29, Aët.15.13:—Pass., aor. -ετήχθην Ph.Bel.89.20.
II Pass., with pf. -τέτηκα, melt away, thaw, X.An.4.5.6; waste away, Arist.Mete.385a28, Agath.2.14.
Spanish (DGE)
• Morfología: [pas. fut. -τακήσομαι Arr.Epict.3.16.9; pas. aor. -ετάκην Hp.Carn.3, Gal.11.120, -ετήχθην Ph.Mech.89.20; perf. -τέτηκα Gal.2.162]
I tr.
1 fundir completamente, derretir, licuar gener. por efecto del calor κηρόν Ar.Nu.149, cf. Luc.Alex.21, ῥητίνην ἐν μέλιτι διατήκων Hp.Morb.2.47b, cf. Fist.7, Steril.221, κέδρινον ἔλαιον ... μέλιτι διατήξας Hp.Mul.1.78, τὸ νόμισμα Plu.2.665b, (τίτανος) διατήκει τὰς σάρκας Gal.12.237, τὸ σπέρμα Sor.34.2, cf. D.C.48.51.3, Clem.Al.Paed.2.2.23
•por ext. remojar, sumergir incluso disolver en un líquido τὴν σμύρναν ... ἐν ἐλαίῳ Thphr.Od.29, cf. Aët.15.13 (p.45), saltamontes en agua salada para conservarlos como alimento, D.S.3.29, en v. pas. Arist.Pr.862a29, ἡ σκίλλα ... ἐν αὐτῷ τῷ οἴνῳ διατηχθεῖσα Ph.l.c., D.S.2.49.
2 medic. relajar, ablandar τὴν κοιλίην Hp.Aër.7.
II intr. en v. med.-pas. y perf.
1 fundirse, derretirse, disolverse, licuarse gener. por efecto del calor κηρωτὴ ... ἁπαλὴ καὶ ὑγρὴ διατήκεται καὶ ἀπόλλυται un cerato fino y húmedo se licúa y desaparece Hp.Art.80, τὸ ὕδωρ ἐν ᾧ διετάκησαν ἡψημέναι (ἰσχάδες) el agua en que se licuaron (los higos) secos al fuego Gal.11.120, πυρὶ μολίβδου διατακέντος Eus.HE 8.12.6, cf. Hp.Carn.7, Alex.Trall.1.471.7, Corp.Herm.Fr.23.15
•de la nieve deshelarse, fundirse X.An.4.5.6, Plu.2.691f
•sin calor (ὁ ἀήρ) δροσοβολεῖ ... διατηκόμενος el aire produce rocío al licuarse Plu.2.659b, cf. 695d, 978b
•en perf. διαλέλυται δὲ καὶ διατέτηκε Gal.2.162.
2 fig. disiparse, deshacerse, disolverse, consumirse (σώματα) ὑπὸ ὑγροῦ Arist.Mete.385a28, νέφος Dion.Alex. en Eus.HE 7.23.2, ὅταν ὑπὸ τῆς ἅλμης διατήκηται τὰ χιτώνια Them.in de An.79.19, ἐπέβλεψεν καὶ διετάκη ἔθνη (Yahvé) dirige su mirada y desaparecen las naciones LXX Hb.3.6, cf. Arr.Epict.3.16.9, Agath.2.14.9.
German (Pape)
[Seite 606] zerschmelzen lassen; κηρόν Ar. Nubb. 179; Sp., z. B. Luc. Alex. 21; pass. schmelzen; vom Schnee, Xen. An. 4, 5, 6; Arist. Meteor. 4, 8.
French (Bailly abrégé)
dissoudre en faisant fondre ; amollir par la chaleur ; Pass. se fondre.
Étymologie: διά, τήκω.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
δια-τήκω met acc., causat. doen smelten. med.-pass. intrans. smelten.
Russian (Dvoretsky)
διατήκω: расплавлять, растоплять (κηρόν Arph., Luc.); pass. таять (διατηκομένης τῆς χιόνος Xen.; δ. ὑπὸ ὑγροῦ Arst.).
Greek Monolingual
(AM διατήκω) τήκω
λειώνω κάτι σ' όλη του τη μάζα, εντελώς
αρχ.
1. (για έντερα) μαλάσσω, χαλαρώνω, λύνω
2. διαβρέχω
3. παθ. εξαντλούμαι, αφανίζομαι.
Greek Monotonic
διατήκω: μέλ. —ξω,
I. λιώνω, μαλακώνω από τη θερμότητα, σε Αριστοφ.
II. Παθ., με παρακ. -τέτηκα, λιώνω τελείως, διαλύομαι, ξεπαγώνω, σε Ξεν.
Greek (Liddell-Scott)
διατήκω: μέλλ. -ξω, τήκω ἐντελῶς, διὰ θερμότητος μαλάσσω, Ἀριστοφ. Νεφ. 149· λύω (τὰ ἔντερα), Ἱππ. Ἀέρ. 284. ΙΙ. παθ. μετὰ πρκμ. τέτηκα, τήκομαι, διαλύομαι, Ξεν. Ἀν. 4. 5, 6· φθίνω, «λυώνω», Ἀριστ. Μετεωρ. 4. 8, 8.
Middle Liddell
fut. ξω
I. to melt, soften by heat, Ar.
II. Pass., with perf. -τέτηκα, to melt away, thaw, Xen.
