Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

tumidus: Difference between revisions

From LSJ

Ζῆν οὐκ ἄξιος, ὅτῳ μηδὲ εἷς ἐστι χρηστὸς φίλοςLife is not worth living if you do not have at least one friend.

Democritus, DK 68b22
(3)
m (Text replacement - "(?s)({{Lewis.*?}}\n)({{.*}}\n)({{LaEn.*?}}$)" to "$3 $1$2")
Line 1: Line 1:
{{LaEn
|lnetxt=tumidus tumida, tumidum ADJ :: swollen, swelling, distended; puffed up with pride or self; confidence
}}
{{Lewis
{{Lewis
|lshtext=<b>tŭmĭdus</b>: a, um, adj. [[tumeo]],<br /><b>I</b> [[swollen]], [[swelling]], [[rising]] [[high]], [[protuberant]], [[tumid]] ([[class]].).<br /><b>I</b> Lit.: [[membrum]] tumidum ac turgidum, Cic. Tusc. 3, 9, 19: [[serpens]] inflato collo, tumidis cervicibus, id. Vatin. 2, 4: [[Python]], Ov. M. 1, 460: Echidnae, id. ib. 10, 313: [[venter]], id. Am. 2, 14, 15: papillae, id. R. Am. 338: [[virginitas]], i. e. [[with]] [[swelling]] breasts, Stat. Th. 2, 204: [[mare]], Verg. A. 8, 671: [[aequor]], id. ib. 3, 157; Ov. M. 14, 544: [[fluctus]], id. ib. 11, 480: [[Nilus]], Hor. C. 3, 3, 48: [[vela]], id. Ep. 2, 2, 201: montes, Ov. Am. 2, 16, 51: terrae Germaniae, Tac. A. 2, 23 Ritter; cf. Nipperd. ad loc. (Halm, umidis): crudi tumidique lavemur, i. e. [[swollen]], stuffed [[with]] [[food]], Hor. Ep. 1, 6, 61.—Comp.: oculi, Cels. 2, 6: [[humus]], Col. 4, 1, 3.—<br /><b>II</b> Trop.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>A</b> Swollen or [[swelling]] [[with]] [[passionate]] [[excitement]]; [[excited]], incensed, enraged, exasperated; puffed up, elated, [[haughty]], [[arrogant]]; [[restless]], [[violent]], [[ready]] to [[break]] [[out]] ([[mostly]] [[poet]].; not in Cic.); [[with]] [[anger]]: tumida ex irā tum [[corda]] residunt, Verg. A. 6, 407: ōs, Hor. A. P. 94: es [[tumidus]] genitoris [[imagine]] falsi, Ov. M. 1, 754.—With [[pride]], Ov. M. 8, 396; 8, 495; Hor. S. 1, 7, 7: [[sermo]], id. ib. 2, 5, 98: [[minae]], id. C. 4, 3, 8: cum tumidum est cor, i. e. swells [[with]] [[ambition]], Hor. S. 2, 3, 213: tumidi minantur, [[swelling]] [[with]] [[rage]], Stat. Achill. 1, 155: ingenia genti tumida, Just. 41, 3, 7: tumidae gentium inflataeque cervices, Flor. 4, 12, 2: quem tumidum ac sui jactantem et ambitiosum institorem eloquentiae videat, Quint. 11, 1, 50.—Sup.: ([[Alexander]]) tumidissimum [[animal]], [[most]] [[arrogant]], Sen. Ben. 2, 16, 2: Eridani tumidissimus [[accola]] [[Celtae]], [[most]] [[seditious]], Sil. 11, 25.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>B</b> Of [[style]], etc.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Of the [[orator]] [[himself]], [[bombastic]], [[pompous]]: fiunt pro grandibus tumidi, Quint. 10, 2, 16: quem (Ciceronem) et suorum homines temporum incessere audebant ut tumidiorem, ut Asianum et redundantem, id. 12, 10, 12.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Of [[speech]], [[inflated]], [[turgid]], [[tumid]], [[bombastic]]: non negaverim et totam Asiae regionem inaniora parere ingenia et nostrorum tumidiorem sermonem esse, Liv. 45, 23, 16: [[quod]] [[alibi]] magnificum, tumidum [[alibi]], Quint. 8, 3, 18: [[visus]] es mihi in scriptis meis annotasse quaedam ut tumida, quae ego sublimia arbitrabar, Plin. Ep. 9, 26, 5; 7, 12, 4; Quint. 8, 3, 13; 8, 3, 56; 2, 5, 10: sufflati [[atque]] tumidi, Gell. 7, 14, 5.— Comp.: tumidior [[sermo]], Liv. 45, 23, 16: ut [[tibi]] tumidius videretur, [[quod]] est sonantius et elatius, Plin. Ep. 7, 12, 4: fuisset tumidius, si, etc., Quint. 11, 1, 28.—<br /><b>III</b> Act., puffing up, causing to [[swell]]: tumidoque inflatur [[carbasus]] [[Austro]], Verg. A. 3, 357 Forbig. ad loc.: nec tumidos causabitur Euros, Ov. Am. 1, 9, 13.—Trop.: Qui [[nunc]] in tumidum jactando venit honorem, Prop. 2, 24, 31 (3, 16, 15) Paley ad loc.—Hence, adv.: tŭmĭdē (acc. to II. A.), [[haughtily]], [[pompously]]: tumidissime dixit Murrhedius, Sen. Contr. 4, 25 fin.>
|lshtext=<b>tŭmĭdus</b>: a, um, adj. [[tumeo]],<br /><b>I</b> [[swollen]], [[swelling]], [[rising]] [[high]], [[protuberant]], [[tumid]] ([[class]].).<br /><b>I</b> Lit.: [[membrum]] tumidum ac turgidum, Cic. Tusc. 3, 9, 19: [[serpens]] inflato collo, tumidis cervicibus, id. Vatin. 2, 4: [[Python]], Ov. M. 1, 460: Echidnae, id. ib. 10, 313: [[venter]], id. Am. 2, 14, 15: papillae, id. R. Am. 338: [[virginitas]], i. e. [[with]] [[swelling]] breasts, Stat. Th. 2, 204: [[mare]], Verg. A. 8, 671: [[aequor]], id. ib. 3, 157; Ov. M. 14, 544: [[fluctus]], id. ib. 11, 480: [[Nilus]], Hor. C. 3, 3, 48: [[vela]], id. Ep. 2, 2, 201: montes, Ov. Am. 2, 16, 51: terrae Germaniae, Tac. A. 2, 23 Ritter; cf. Nipperd. ad loc. (Halm, umidis): crudi tumidique lavemur, i. e. [[swollen]], stuffed [[with]] [[food]], Hor. Ep. 1, 6, 61.—Comp.: oculi, Cels. 2, 6: [[humus]], Col. 4, 1, 3.—<br /><b>II</b> Trop.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>A</b> Swollen or [[swelling]] [[with]] [[passionate]] [[excitement]]; [[excited]], incensed, enraged, exasperated; puffed up, elated, [[haughty]], [[arrogant]]; [[restless]], [[violent]], [[ready]] to [[break]] [[out]] ([[mostly]] [[poet]].; not in Cic.); [[with]] [[anger]]: tumida ex irā tum [[corda]] residunt, Verg. A. 6, 407: ōs, Hor. A. P. 94: es [[tumidus]] genitoris [[imagine]] falsi, Ov. M. 1, 754.—With [[pride]], Ov. M. 8, 396; 8, 495; Hor. S. 1, 7, 7: [[sermo]], id. ib. 2, 5, 98: [[minae]], id. C. 4, 3, 8: cum tumidum est cor, i. e. swells [[with]] [[ambition]], Hor. S. 2, 3, 213: tumidi minantur, [[swelling]] [[with]] [[rage]], Stat. Achill. 1, 155: ingenia genti tumida, Just. 41, 3, 7: tumidae gentium inflataeque cervices, Flor. 4, 12, 2: quem tumidum ac sui jactantem et ambitiosum institorem eloquentiae videat, Quint. 11, 1, 50.—Sup.: ([[Alexander]]) tumidissimum [[animal]], [[most]] [[arrogant]], Sen. Ben. 2, 16, 2: Eridani tumidissimus [[accola]] [[Celtae]], [[most]] [[seditious]], Sil. 11, 25.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>B</b> Of [[style]], etc.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Of the [[orator]] [[himself]], [[bombastic]], [[pompous]]: fiunt pro grandibus tumidi, Quint. 10, 2, 16: quem (Ciceronem) et suorum homines temporum incessere audebant ut tumidiorem, ut Asianum et redundantem, id. 12, 10, 12.—<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b>&nbsp;&nbsp;&nbsp; Of [[speech]], [[inflated]], [[turgid]], [[tumid]], [[bombastic]]: non negaverim et totam Asiae regionem inaniora parere ingenia et nostrorum tumidiorem sermonem esse, Liv. 45, 23, 16: [[quod]] [[alibi]] magnificum, tumidum [[alibi]], Quint. 8, 3, 18: [[visus]] es mihi in scriptis meis annotasse quaedam ut tumida, quae ego sublimia arbitrabar, Plin. Ep. 9, 26, 5; 7, 12, 4; Quint. 8, 3, 13; 8, 3, 56; 2, 5, 10: sufflati [[atque]] tumidi, Gell. 7, 14, 5.— Comp.: tumidior [[sermo]], Liv. 45, 23, 16: ut [[tibi]] tumidius videretur, [[quod]] est sonantius et elatius, Plin. Ep. 7, 12, 4: fuisset tumidius, si, etc., Quint. 11, 1, 28.—<br /><b>III</b> Act., puffing up, causing to [[swell]]: tumidoque inflatur [[carbasus]] [[Austro]], Verg. A. 3, 357 Forbig. ad loc.: nec tumidos causabitur Euros, Ov. Am. 1, 9, 13.—Trop.: Qui [[nunc]] in tumidum jactando venit honorem, Prop. 2, 24, 31 (3, 16, 15) Paley ad loc.—Hence, adv.: tŭmĭdē (acc. to II. A.), [[haughtily]], [[pompously]]: tumidissime dixit Murrhedius, Sen. Contr. 4, 25 fin.>
Line 7: Line 10:
{{Georges
{{Georges
|georg=tumidus, a, um ([[tumeo]]), I) ausgeschwollen, schwellend, ausschwellend, strotzend, [[sich]] emporhebend, A) eig.: [[membrum]], Cic.: [[venter]], Ov.: ocelli, Ov.: tumidiores oculi, Cels.: papillae, schwellende, Ov.; vgl. [[virginitas]], [[mit]] schwellenden [[Brüsten]], Stat.: [[anguis]], Ov.: [[mare]], Verg. u. Tac.: [[vela]], Hor.: [[uva]], Ov.: [[mons]], Ov.: Germaniae terrae, schwellend ([[infolge]] der [[Feuchtigkeit]]), feuchte, Tac.: so [[auch]] tumidior [[humus]], Colum. – B) übtr.: 1) [[leidenschaftlich]] schwellend, a) [[vor]] [[Zorn]] = aufwallend, [[aufbrausend]], aufgebracht, tumida ex [[ira]] [[corda]] residunt, Verg.: [[tumido]] ore, Hor. – b) [[vor]] [[Stolz]], [[Ehrgeiz]] = aufgebläht, [[aufgeblasen]], α) v. Pers., [[tumidus]] ac [[vanus]], Tac.: [[Alexander]], tumidissimum [[animal]], Sen.: m. Abl., [[tumidus]] successu, Ov., successibus, Frontin.: fiduciā [[virium]] [[tumidus]], Sen.: m. Genet., [[tumidus]] superbiae ([[vor]] H.), Claud. Mam. de stat. anim. 2, 9, 1: Plur. subst., protervi, tumidi, Vulg. 2. Timoth. 3, 4. – β) v. Lebl.: tumidi [[spiritus]], Tac.: [[animus]], Aur. Vict.: tumidior [[honos]], Aur. Vict.: cum tumidum est ([[cor]]), [[vor]] [[Ehrgeiz]] schwillt, Hor.: in ipso [[nihil]] tumidum, [[nihil]] [[arrogans]] fuit, Tac. – c) [[vor]] [[Sucht]] zu [[Aufruhr]] = gärend, [[aufrührerisch]], [[ingenium]], Iustin.: tumidi minantur, in [[Gärung]], in [[Aufruhr]], Stat.: Eridani tumidissimus [[accola]], [[Celtae]], Sil. – 2) v. der [[Rede]] = [[schwülstig]], [[hochtrabend]], [[adiectio]], Sen. rhet.: sermones, Hor.: [[sermo]] tumidior, Liv.: [[Tullius]] tumidior, Quint. – II) aktiv = aufschwellend, [[auster]], Verg.: euri, Ov. – bildl., [[honor]], [[stolz]] machend, [[eitel]], Prop. 2, 24, 31.
|georg=tumidus, a, um ([[tumeo]]), I) ausgeschwollen, schwellend, ausschwellend, strotzend, [[sich]] emporhebend, A) eig.: [[membrum]], Cic.: [[venter]], Ov.: ocelli, Ov.: tumidiores oculi, Cels.: papillae, schwellende, Ov.; vgl. [[virginitas]], [[mit]] schwellenden [[Brüsten]], Stat.: [[anguis]], Ov.: [[mare]], Verg. u. Tac.: [[vela]], Hor.: [[uva]], Ov.: [[mons]], Ov.: Germaniae terrae, schwellend ([[infolge]] der [[Feuchtigkeit]]), feuchte, Tac.: so [[auch]] tumidior [[humus]], Colum. – B) übtr.: 1) [[leidenschaftlich]] schwellend, a) [[vor]] [[Zorn]] = aufwallend, [[aufbrausend]], aufgebracht, tumida ex [[ira]] [[corda]] residunt, Verg.: [[tumido]] ore, Hor. – b) [[vor]] [[Stolz]], [[Ehrgeiz]] = aufgebläht, [[aufgeblasen]], α) v. Pers., [[tumidus]] ac [[vanus]], Tac.: [[Alexander]], tumidissimum [[animal]], Sen.: m. Abl., [[tumidus]] successu, Ov., successibus, Frontin.: fiduciā [[virium]] [[tumidus]], Sen.: m. Genet., [[tumidus]] superbiae ([[vor]] H.), Claud. Mam. de stat. anim. 2, 9, 1: Plur. subst., protervi, tumidi, Vulg. 2. Timoth. 3, 4. – β) v. Lebl.: tumidi [[spiritus]], Tac.: [[animus]], Aur. Vict.: tumidior [[honos]], Aur. Vict.: cum tumidum est ([[cor]]), [[vor]] [[Ehrgeiz]] schwillt, Hor.: in ipso [[nihil]] tumidum, [[nihil]] [[arrogans]] fuit, Tac. – c) [[vor]] [[Sucht]] zu [[Aufruhr]] = gärend, [[aufrührerisch]], [[ingenium]], Iustin.: tumidi minantur, in [[Gärung]], in [[Aufruhr]], Stat.: Eridani tumidissimus [[accola]], [[Celtae]], Sil. – 2) v. der [[Rede]] = [[schwülstig]], [[hochtrabend]], [[adiectio]], Sen. rhet.: sermones, Hor.: [[sermo]] tumidior, Liv.: [[Tullius]] tumidior, Quint. – II) aktiv = aufschwellend, [[auster]], Verg.: euri, Ov. – bildl., [[honor]], [[stolz]] machend, [[eitel]], Prop. 2, 24, 31.
}}
{{LaEn
|lnetxt=tumidus tumida, tumidum ADJ :: swollen, swelling, distended; puffed up with pride or self; confidence
}}
}}

Revision as of 15:40, 19 October 2022

Latin > English

tumidus tumida, tumidum ADJ :: swollen, swelling, distended; puffed up with pride or self; confidence

Latin > English (Lewis & Short)

tŭmĭdus: a, um, adj. tumeo,
I swollen, swelling, rising high, protuberant, tumid (class.).
I Lit.: membrum tumidum ac turgidum, Cic. Tusc. 3, 9, 19: serpens inflato collo, tumidis cervicibus, id. Vatin. 2, 4: Python, Ov. M. 1, 460: Echidnae, id. ib. 10, 313: venter, id. Am. 2, 14, 15: papillae, id. R. Am. 338: virginitas, i. e. with swelling breasts, Stat. Th. 2, 204: mare, Verg. A. 8, 671: aequor, id. ib. 3, 157; Ov. M. 14, 544: fluctus, id. ib. 11, 480: Nilus, Hor. C. 3, 3, 48: vela, id. Ep. 2, 2, 201: montes, Ov. Am. 2, 16, 51: terrae Germaniae, Tac. A. 2, 23 Ritter; cf. Nipperd. ad loc. (Halm, umidis): crudi tumidique lavemur, i. e. swollen, stuffed with food, Hor. Ep. 1, 6, 61.—Comp.: oculi, Cels. 2, 6: humus, Col. 4, 1, 3.—
II Trop.
   A Swollen or swelling with passionate excitement; excited, incensed, enraged, exasperated; puffed up, elated, haughty, arrogant; restless, violent, ready to break out (mostly poet.; not in Cic.); with anger: tumida ex irā tum corda residunt, Verg. A. 6, 407: ōs, Hor. A. P. 94: es tumidus genitoris imagine falsi, Ov. M. 1, 754.—With pride, Ov. M. 8, 396; 8, 495; Hor. S. 1, 7, 7: sermo, id. ib. 2, 5, 98: minae, id. C. 4, 3, 8: cum tumidum est cor, i. e. swells with ambition, Hor. S. 2, 3, 213: tumidi minantur, swelling with rage, Stat. Achill. 1, 155: ingenia genti tumida, Just. 41, 3, 7: tumidae gentium inflataeque cervices, Flor. 4, 12, 2: quem tumidum ac sui jactantem et ambitiosum institorem eloquentiae videat, Quint. 11, 1, 50.—Sup.: (Alexander) tumidissimum animal, most arrogant, Sen. Ben. 2, 16, 2: Eridani tumidissimus accola Celtae, most seditious, Sil. 11, 25.—
   B Of style, etc.
   1    Of the orator himself, bombastic, pompous: fiunt pro grandibus tumidi, Quint. 10, 2, 16: quem (Ciceronem) et suorum homines temporum incessere audebant ut tumidiorem, ut Asianum et redundantem, id. 12, 10, 12.—
   2    Of speech, inflated, turgid, tumid, bombastic: non negaverim et totam Asiae regionem inaniora parere ingenia et nostrorum tumidiorem sermonem esse, Liv. 45, 23, 16: quod alibi magnificum, tumidum alibi, Quint. 8, 3, 18: visus es mihi in scriptis meis annotasse quaedam ut tumida, quae ego sublimia arbitrabar, Plin. Ep. 9, 26, 5; 7, 12, 4; Quint. 8, 3, 13; 8, 3, 56; 2, 5, 10: sufflati atque tumidi, Gell. 7, 14, 5.— Comp.: tumidior sermo, Liv. 45, 23, 16: ut tibi tumidius videretur, quod est sonantius et elatius, Plin. Ep. 7, 12, 4: fuisset tumidius, si, etc., Quint. 11, 1, 28.—
III Act., puffing up, causing to swell: tumidoque inflatur carbasus Austro, Verg. A. 3, 357 Forbig. ad loc.: nec tumidos causabitur Euros, Ov. Am. 1, 9, 13.—Trop.: Qui nunc in tumidum jactando venit honorem, Prop. 2, 24, 31 (3, 16, 15) Paley ad loc.—Hence, adv.: tŭmĭdē (acc. to II. A.), haughtily, pompously: tumidissime dixit Murrhedius, Sen. Contr. 4, 25 fin.>

Latin > French (Gaffiot 2016)

tŭmĭdus,⁹ a, um (tumeo),
1 enflé, gonflé : Cic. Tusc. 3, 19 ; Vat. 4 ; Virg. En. 8, 671 ; crudi tumidique Hor. Ep. 1, 6, 61, n’ayant pas digéré et gonflés de nourriture ; tumidior humus Col. Rust. 4, 1, 3, sol plus renflé, plus élevé
2 [fig.] a) gonflé de colère : Virg. En. 6, 407 ; Hor. P. 94 ; b) gonflé d’orgueil : Quint. 11, 1, 50 ; Ov. M. 1, 754 ; tumidissimum animal ! Sen. Ben. 2, 16, 2, ô le plus présomptueux des êtres ! || cum tumidum est cor Hor. S. 2, 3, 213, quand ton cœur est gonflé d’ambition ; c) gonflé de menaces : Just. 41, 3, 7 ; Stat. Ach. 1, 155 ; d) [rhét.] enflé, boursouflé, emphatique : Quint. 10, 2, 16 ; 12, 10, 12, etc. ; tumidior sermo Liv. 45, 23, 16, langage un peu boursouflé, cf. Plin. Min. Ep. 7, 12, 4 ; Quint. 11, 1, 28
3 [poét.] : tumidus auster Virg. En. 3, 357, l’auster gonflé = qui gonfle [la voile], cf. Ov. Am. 1, 9, 13 || tumidus honor Prop. 2, 24, 31, honneur qui gonfle d’orgueil.

Latin > German (Georges)

tumidus, a, um (tumeo), I) ausgeschwollen, schwellend, ausschwellend, strotzend, sich emporhebend, A) eig.: membrum, Cic.: venter, Ov.: ocelli, Ov.: tumidiores oculi, Cels.: papillae, schwellende, Ov.; vgl. virginitas, mit schwellenden Brüsten, Stat.: anguis, Ov.: mare, Verg. u. Tac.: vela, Hor.: uva, Ov.: mons, Ov.: Germaniae terrae, schwellend (infolge der Feuchtigkeit), feuchte, Tac.: so auch tumidior humus, Colum. – B) übtr.: 1) leidenschaftlich schwellend, a) vor Zorn = aufwallend, aufbrausend, aufgebracht, tumida ex ira corda residunt, Verg.: tumido ore, Hor. – b) vor Stolz, Ehrgeiz = aufgebläht, aufgeblasen, α) v. Pers., tumidus ac vanus, Tac.: Alexander, tumidissimum animal, Sen.: m. Abl., tumidus successu, Ov., successibus, Frontin.: fiduciā virium tumidus, Sen.: m. Genet., tumidus superbiae (vor H.), Claud. Mam. de stat. anim. 2, 9, 1: Plur. subst., protervi, tumidi, Vulg. 2. Timoth. 3, 4. – β) v. Lebl.: tumidi spiritus, Tac.: animus, Aur. Vict.: tumidior honos, Aur. Vict.: cum tumidum est (cor), vor Ehrgeiz schwillt, Hor.: in ipso nihil tumidum, nihil arrogans fuit, Tac. – c) vor Sucht zu Aufruhr = gärend, aufrührerisch, ingenium, Iustin.: tumidi minantur, in Gärung, in Aufruhr, Stat.: Eridani tumidissimus accola, Celtae, Sil. – 2) v. der Rede = schwülstig, hochtrabend, adiectio, Sen. rhet.: sermones, Hor.: sermo tumidior, Liv.: Tullius tumidior, Quint. – II) aktiv = aufschwellend, auster, Verg.: euri, Ov. – bildl., honor, stolz machend, eitel, Prop. 2, 24, 31.