Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

vanus

From LSJ

Νέµουσι δ' οἴκους καὶ τὰ ναυστολούµενα ἔσω δόµων σῴζουσιν, οὐδ' ἐρηµίᾳ γυναικὸς οἶκος εὐπινὴς οὐδ' ὄλβιος → They manage households, and save what is brought by sea within the home, and no house deprived of a woman can be tidy and prosperous

Euripides, Melanippe Captiva, Fragment 6.11

Latin > English

vanus vana, vanum ADJ :: empty, vain; false, untrustworthy

Latin > English (Lewis & Short)

vānus: a, um, adj. etym. dub.; cf. vaco,
I that contains nothing, empty, void. vacant.
I Lit. (rare; not in Cic.): sed illos Exspectata seges vanis elusit aristis, Verg. G. 1, 226: leve ac vanum granum, Col. 2, 9, 13: ne vana urbis magnitudo esset, Liv. 1, 8, 5: vanior jam erat hostium acies, id. 2, 47, 4: videtis ordines raros, cornua extenta, mediam aciem vanam et exhaustam, Curt. 4, 14, 14: vanam aciem esse ratus, i. e. thin, weak, id. 4, 14, 8: non vanae redeat sanguis imagini, i. e. to the shade of the dead (so called as being without a body), Hor. C. 1, 24, 15; 3, 27, 41.—
II Trop., empty as to purport or result, idle, null, groundless, unmeaning, fruitless, vain (freq. and class.): omnes dant consilium vanum, Enn. ap. Front. Ep. 2, 13 (Trag. Rel. v. 419 Vahl.): falsum aut vanum aut fictum (opp. vera), Ter. Eun. 1, 2, 24: oratio, Cic. Lael. 26, 98: vana quaedam atque inania polliceri. id. Planc. 42, 101: vana falsaque, Plin. 30, 2, 5, § 14: res tumida, vana, ventosa, Sen. Ep. 84, 11: orationi vanae crediderunt, idle, delusive, Cic. Rosc. Am. 40, 117: non bellum sed vanam imaginem belli insedisse, Liv. 3, 16, 5: verba, Ov. M. 13, 263: convicia, id. ib. 9, 303: historiae, Quint. 1, 8, 20: argumentum, id. 7, 2, 34: error, Lucr. 1, 1068: agitatio armorum, Liv. 7, 10, 8: metus, Hor. C. 1, 23, 3; Ov. H. 16, 342: gaudia, Hor. Ep. 2, 1, 188: spes, Ov. M. 14, 364: ira, Val. Fl. 8, 374; Liv. 1, 10, 4: fides, Verg. A. 4, 12: omen, Ov. M. 2, 597: vox auguris, id. ib. 3, 349: cuspis, id. ib. 8, 346: pila omnia, Liv. 7, 23, 8: pleraque tela, id. 30, 10, 13: ensis, id. 7, 10, 9: ictus, id. 34, 39, 2: promissa, Tac. A. 3, 16: vana et irrita testamenta, Suet. Calig. 38: vaniore dicendi genere inflata (gens), Quint. 12, 10, 17: sententiarum vanissimus strepitus, Petr. 1.—With abl.: postquam equestris pugna effectu quam conatibus vanior erat, Liv. 7, 7, 8: oratio non suis vana laudibus, non crimine alieno laeta, id. 4, 41, 1.—
   2    Subst.: vānum, i, n., emptiness, nothingness, naught: ad vanum et irritum redacta victoria, brought to nothing, Liv. 26, 37, 8: nec tota ex vano criminatio erat, i. e. groundless, without cause, id. 33, 31, 4: ex vano habere spem, id. 27, 26, 1: cedit labor in vanum, Sen. Hippol. 182. —Plur.: haud vana adtulere, Liv. 4, 37, 6.—Neutr. plur. adverb.: ut vidit (Arruntem) laetantem animis ac vana tumentem, i. e. vainly, with vain show, Verg. A. 11, 854.—With gen.: corruptus vanis rerum, Hor. S. 2, 2, 25: vana rumoris, Tac. A. 4, 59.—
   3    Vanum est, with subject-clause: vanum arbitror esse circa canis ortum angues candidos membranam eam exuere, Plin. 30, 3, 8, § 25.—
   B Transf., of persons, false, lying, deceptive, delusive, untrustworthy: vanus et perfidiosus et impius, false, Cic. Quint. 6, 26: vanus mendaxque, Verg. A. 2, 80: haruspices, Cic. Div. 1, 19, 36: haec mihi non vani (neque erat cur fallere vellent) Narravere senes, i. e. veracious, Ov. M. 8, 721; cf.: ingenium dictatoris, Liv. 1, 27, 1: vane Ligus frustraque animis elate superbis, Verg. A. 11, 715: vir omnium vanissimus, Vell. 2, 30, 1: invidia vulgi vanum ingenium dictatoris corrupit, weak, wavering, Liv. 1, 27, 1: ne irrisus ac vanus iisdem castris assideret, etc., in vain, Tac. H. 2, 22 fin.—With gen.: aut ego (i. e. Juno) veri Vana feror, Verg. A. 10, 631: voti vanus, i. e. deceived, Sil. 12, 261: turba vana sanctitudinis, App. de Deo Socr. p. 43, 1.—
   2    Esp., vainglorious, ostentatious, boastful, vain: Cn. Lentulus perincertum stolidior an vanior, Sall. H. 4, 35 Dietsch ad loc.: laudare se vani, vituperare stulti est, Val. Max. 7, 2, ext. 8.—With abl.: hunc ingenio vanum Aetoli inpulerant in spem regni, Liv. 35, 47, 7.—Hence, adv.: vānē, idly, vainly (post-class.): vane gaudere, Tert. Apol. 49: vanius excogitatum, App. Mag. p. 300, 41: praecavere vanissime, Tert. Pud. 1.

Latin > French (Gaffiot 2016)

vānus,⁸ a, um,
1 vide, où il n’y a rien : Virg. G. 1, 226 ; Curt. 4, 14, 14 ; Liv. 1, 8, 5 ; 2, 47, 4
2 [fig.] a) creux, vain, sans consistance, sans fondement, mensonger : vana oratio Cic. Læl. 98, propos creux (sans sincérité), cf. Cic. Amer. 117 ; Planc. 101 ; Fin. 2, 46 ; b) trompeur, fourbe, imposteur, sans conscience, sans foi : vani hostes Sall. J. 103, 5, des ennemis sans foi, cf. Cic. Fin. 3, 38 ; Div. 1, 37 ; Gell. 18, 4, 10 ; c) sans succès, qui n’aboutit à rien : Tac. H. 2, 22 ; d) [avec gén.] : vanus veri Virg. En. 10, 631, qui n’est pas en possession de la vérité ; voti Sil. 12, 261, qui n’a pas son vœu réalisé ; e) vain, vaniteux : Liv. 35, 47, 7 ; Sall. H. 4, 35 ; f) subst. n. vanum, vanité, inutilité, néant : ad vanum redacta victoria Liv. 26, 37, 8, victoire réduite à néant : ex vano Liv. 27, 26, 1, sans fondement, sans raison ; in vanum Sen. Ep. 31, 4, pour rien, inutilement || pl., vana rerum Hor. S. 2, 2, 25, la vaine apparence des choses ; vana rumoris Tac. Ann. 4, 59, vains bruits || vanum est avec prop. inf., il est faux que : Plin. 30, 25 || vanior Liv. 7, 7, 8 ; -issimus Vell. 2, 30, 1.

Latin > German (Georges)

vānus, a, um (vgl. altind. ūná-h, unzureichend), leer, nichts in sich enthaltend, taub, I) eig.: arista, Verg.: granum, Colum.: magnitudo urbis, Liv.: venti, körperlose, nichtige, Catull.: imago, leeres Bild, d.i. der Schatten eines Toten, Hor.: somnia, leere Träume, Verg.: vanior acies hostium, Liv. – II) übtr., dem Inhalte od. dem Erfolge, der Wirkung nach leer, gehaltlos, eitel = unbedeutend, nichtig, lügenhaft, grundlos, erfolglos, fruchtlos, vergeblich, A) v. Lebl.: 1) adi.: res, Liv.: sermo, Liv.: vanissimus strepitus verborum, Petron. – oratio, Cic.: spes, Ov.: gaudia, Hor.: metus, Hor.: omen, Ov.: vana quaedam pollicebatur, Cic.: nec vana fides, und es ist wahr, Verg.: haud vana, Liv. – v. Geschossen, ictus, Liv.: vana tela mittere, Liv. – vanum est m. Acc. u. Infin., vanum arbitror esse circa canis ortum angues candidos membranam eam exuere, Plin. 30, 25. – m. Genet., leer an usw., profana philosophiae turba vana sanctitudinis, priva verae rationis, Apul. de deo Socr. 3 in. – 2) neutr. subst. = das Leere, Eitle, Vergebliche, haustum ex vano, aus einer falschen Quelle geschöpft, Liv.: nec tota ex vano criminatio erat, ohne Grund, Liv.: ad vanum et irritum redacta victoria, ist vernichtet, Liv.: ut tela in vanum cadant, Sen.: cedit in vanum labor, ist vergeblich, Sen.: alioquin abibunt in vanum monentium verba, sind in den Wind gesprochen, Sen. – poet., vana tumens, mit leerem Scheine, aufgeblasen (von Einbildung), Verg. Aen. 11, 854: vana luctans, Sil. 17, 313. – m. Genet., vana rerum, Hor.: vana rumoris, Tac. – B) v. Pers.: 1) v. dem, dessen Handlungen ohne Erfolg sind, ne vanus isdem castris assideret, vergeblich, Tac. hist. 2, 22. – u. so poet. m. Genet., aut ego veri vana feror, Verg. Aen. 10, 631: vanus voti, Sil. 12, 261. – 2) insbes., im moralischen Sinne, lügenhaft, windbeutelig, wankelmütig, eitel, prahlerisch, windig, abenteuerlich, haruspex, Cic.: ingenium, Liv. u. (v. der Pers. selbst) Sall.: quam vana et mutabilia barbarorum ingenia essent, Liv.: vanus aemulatione, töricht aus Eifersucht, Tac.: vanum se esse et perfidiosum fateri, Cic.: laudare se vani est, Val. Max.: vanus auctor est, der Gewährsmann verdient keinen Glauben, Liv.: inde vanus auctor absumpti Masinissae ad regem rediit, mit dem falschen Berichte, M. sei umgekommen, Liv.: Cn. Lentulus perincertum stolidior an vanior, Sall. fr.: vanissimi cuiusque ludibrium, jedes Abenteurers, Betrügers, Curt.

Latin > Chinese

vanus, a, um. adj. c. s. :: 空。虛。虛幻。詐。假。痴者。Vanum est 係假事。Gaudium vanum 虛樂。Vana imago 鬼影。