πέλμα: Difference between revisions
Πενία δ' ἄτιμον καὶ τὸν εὐγενῆ ποιεῖ → Pauper inhonorus, genere sit clarus licet → Die Armut nimmt selbst dem, der edel ist, die Ehr'
(31) |
(3b) |
||
| Line 21: | Line 21: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=το, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> η [[κάτω]] στηρικτική [[επιφάνεια]] [[κάθε]] ποδιού που εκτείνεται από την [[πτέρνα]] ώς τα δάκτυλα, η [[πατούσα]] («ηὐδόκουν φελεῑν πέλματα ποδῶν αὐτοῡ πρὸς σωτηρίαν Ἰσραήλ», ΠΔ)<br /><b>2.</b> το [[κάτω]] [[μέρος]] του υποδήματος, η [[σόλα]] («τοὺς Λοκροὺς εἰς τὰ πέλματα τῶν ὑποδημάτων ἐμβάλλοντας γῆν», <b>Πολ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>(οικοδ.)</b> η [[βάση]] μιας κολόνας κατασκευασμένης από οπλισμένο [[σκυρόδεμα]], αλλ. πέδιλο<br /><b>2.</b> [[πλάκα]] με την οποία εδράζεται στο [[δάπεδο]] μια [[μηχανή]]<br /><b>3.</b> [[εσωτερικός]] [[πάτος]] που μπαίνει σε [[υπόδημα]]<br /><b>4.</b> η [[κάτω]] [[επιφάνεια]] του ποδιού ή της οπλής τών ζώων<br /><b>5.</b> μεταλλικό [[στέλεχος]] που μοιάζει με το [[πέλμα]] του ποδιού ανθρώπου και χρησιμεύει για χειρισμό ενός μοχλού με το [[πόδι]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> η [[κονίστρα]] ή η [[πλατεία]] του ιπποδρόμου ή του αμφιθεάτρου<br /><b>2.</b> [[έδαφος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. <i>πέλ</i>-<i>μα</i> (<b>πρβλ.</b> <i>δέρ</i>-<i>μα</i>, [[έρμα]]) ανάγεται σε ΙΕ [[ρίζα]] <i>pel</i>- «[[περιτυλίγω]], [[περικαλύπτω]]» και συνδέεται με: αγγλοσαξ. <i>filmen</i>, λατ. <i>pellis</i> «[[δέρμα]]» (με [[επίθημα]] -<i>η</i>-), αρχ. ισλδ. <i>fjall</i>, αρχ. άνω γερμ. <i>fel</i>, -<i>lles</i>. Ο τ. συνδέεται πιθ. με τη λ. [[πέλτη]]]. | |mltxt=το, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> η [[κάτω]] στηρικτική [[επιφάνεια]] [[κάθε]] ποδιού που εκτείνεται από την [[πτέρνα]] ώς τα δάκτυλα, η [[πατούσα]] («ηὐδόκουν φελεῑν πέλματα ποδῶν αὐτοῡ πρὸς σωτηρίαν Ἰσραήλ», ΠΔ)<br /><b>2.</b> το [[κάτω]] [[μέρος]] του υποδήματος, η [[σόλα]] («τοὺς Λοκροὺς εἰς τὰ πέλματα τῶν ὑποδημάτων ἐμβάλλοντας γῆν», <b>Πολ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>(οικοδ.)</b> η [[βάση]] μιας κολόνας κατασκευασμένης από οπλισμένο [[σκυρόδεμα]], αλλ. πέδιλο<br /><b>2.</b> [[πλάκα]] με την οποία εδράζεται στο [[δάπεδο]] μια [[μηχανή]]<br /><b>3.</b> [[εσωτερικός]] [[πάτος]] που μπαίνει σε [[υπόδημα]]<br /><b>4.</b> η [[κάτω]] [[επιφάνεια]] του ποδιού ή της οπλής τών ζώων<br /><b>5.</b> μεταλλικό [[στέλεχος]] που μοιάζει με το [[πέλμα]] του ποδιού ανθρώπου και χρησιμεύει για χειρισμό ενός μοχλού με το [[πόδι]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> η [[κονίστρα]] ή η [[πλατεία]] του ιπποδρόμου ή του αμφιθεάτρου<br /><b>2.</b> [[έδαφος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. <i>πέλ</i>-<i>μα</i> (<b>πρβλ.</b> <i>δέρ</i>-<i>μα</i>, [[έρμα]]) ανάγεται σε ΙΕ [[ρίζα]] <i>pel</i>- «[[περιτυλίγω]], [[περικαλύπτω]]» και συνδέεται με: αγγλοσαξ. <i>filmen</i>, λατ. <i>pellis</i> «[[δέρμα]]» (με [[επίθημα]] -<i>η</i>-), αρχ. ισλδ. <i>fjall</i>, αρχ. άνω γερμ. <i>fel</i>, -<i>lles</i>. Ο τ. συνδέεται πιθ. με τη λ. [[πέλτη]]]. | ||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''πέλμα:''' ατος τό подошва (τῶν ὑποδημάτων Polyb.). | |||
}} | }} | ||
Revision as of 06:04, 31 December 2018
English (LSJ)
ατος, τό,
A sole of the foot, Hippon ap.Menon.Iatr. 11.30, LXX Es.4.17 (13.13), PMag.Par. 1.320, Ael.NA 14.3, Artem.5.81 ; of camels, Hdn.4.15.3 ; but τὰ π. τῶν δακτύλων finger-tips, Alex.Aphr. Pr.1.46. 2 sole of the shoe, Hp.Mochl.32, Aen.Tact.31.4, Herod. 7.116, Nic.Fr.85.6, Plb. 12.6.4 ; συάγρεα πέλματα PCair.Zen.692.18 (iii B. C.). II stalk of apples and pears, Gp. 10.25.1.
German (Pape)
[Seite 551] τό, die Sohle am Fuße, Sp.; von Kameelen sagt Hdn. 4, 15, 8 μάλιστα ἔχουσαι ἁπαλὰ τὰ πέλματα; Medic.; auch am Schuh, τῶν ὑποδημάτων, Pol. 12, 6, 4; Eratosth. bei Pol. 7, 90 u. a. Sp. – In Geopon. auch der Stiel an der Birne u. dem Apfel. – Uebb. das Aeußerste von einer Sache, Sp.
Greek (Liddell-Scott)
πέλμα: τό, τὸ ὑποκάτω τοῦ ποδὸς μέρος, ἡ «πατοῦνα», Αἰλ. π. Ζ. 14. 3, Ἀρτεμίδ. 4. 24., 5. 81· τὰ π. τῶν δακτύλων Ἀλεξ. Ἀφρ. Προβλ. 1. 46· ἐπὶ καμήλων, Ἡρῳδιαν. 4. 15. 2) τὸ κάτω δέρμα τοῦ ὑποδήματος, «πατοῦνα», Ἱππ. Μοχλ. 858, Πολύβ. 12. 6, 4, πρβλ. Νίκ. παρ’ Ἀθην. 370Α. ΙΙ. ὁ μίσχος τῶν μήλων καὶ ἀπίων, Γεωπ. 10. 25, 1. ΙΙΙ. ἡ κονίστρα ἢ ἡ πλατεῖα τοῦ ἱπποδρομίου ἢ τοῦ ἀμφιθεάτρου, Λεόντ. Κύπρ. 1716Β, Χρον. Πασχ. 208, Μαλαλ. 175, 10. (Ἡ ἐτυμολογία ἀμφίβολος).
French (Bailly abrégé)
ατος (τό) :
plante des pieds.
Étymologie: πέλω.
Greek Monolingual
το, ΝΜΑ
1. η κάτω στηρικτική επιφάνεια κάθε ποδιού που εκτείνεται από την πτέρνα ώς τα δάκτυλα, η πατούσα («ηὐδόκουν φελεῑν πέλματα ποδῶν αὐτοῡ πρὸς σωτηρίαν Ἰσραήλ», ΠΔ)
2. το κάτω μέρος του υποδήματος, η σόλα («τοὺς Λοκροὺς εἰς τὰ πέλματα τῶν ὑποδημάτων ἐμβάλλοντας γῆν», Πολ.)
νεοελλ.
1. (οικοδ.) η βάση μιας κολόνας κατασκευασμένης από οπλισμένο σκυρόδεμα, αλλ. πέδιλο
2. πλάκα με την οποία εδράζεται στο δάπεδο μια μηχανή
3. εσωτερικός πάτος που μπαίνει σε υπόδημα
4. η κάτω επιφάνεια του ποδιού ή της οπλής τών ζώων
5. μεταλλικό στέλεχος που μοιάζει με το πέλμα του ποδιού ανθρώπου και χρησιμεύει για χειρισμό ενός μοχλού με το πόδι
μσν.
1. η κονίστρα ή η πλατεία του ιπποδρόμου ή του αμφιθεάτρου
2. έδαφος.
[ΕΤΥΜΟΛ. Η λ. πέλ-μα (πρβλ. δέρ-μα, έρμα) ανάγεται σε ΙΕ ρίζα pel- «περιτυλίγω, περικαλύπτω» και συνδέεται με: αγγλοσαξ. filmen, λατ. pellis «δέρμα» (με επίθημα -η-), αρχ. ισλδ. fjall, αρχ. άνω γερμ. fel, -lles. Ο τ. συνδέεται πιθ. με τη λ. πέλτη].
Russian (Dvoretsky)
πέλμα: ατος τό подошва (τῶν ὑποδημάτων Polyb.).
