δέκατος

English (LSJ)

(Arc. δέκοτος IG5(2).282 (Mantinea, v B.C.), also Aeol. in Epigr.Gr.988.5 (Balbilla)), η, ον: (δέκα):—

   A tenth, Ἠώς Il.6.175, etc.; as a round number, Od.16.18, etc.    II δεκάτη (sc. μερίς), ἡ, tenth part, tithe, τᾶς δεκάτας δεκάταν Simon.141.4, cf. Hdt.2.135, etc.; τῇ θεῷ τὰς δ. ἐξαιρεθῆναι Lys.20.24; τὰ ἐκ τῆς δ. the produce of the tenth, IG12.91, cf. Tab.Defix.99.14: esp. as a customs-duty, D.20.60; δεκάτη μόσχων PTeb.307.8 (iii A.D.).    2 δεκάτη (sc. ἡμέρα), ἡ, the tenth day, Od.9.83, al.    b δ. προτέρα· ἡ πρὸ εἰκάδος, ὡς ὑστέρα· ἡ μετ' εἰκάδα, Hsch.    3 festival on the tenth day after birth, when the child has a name given it, τὴν δ. θύειν to give a naming-day feast, Ar.Av.922, cf. 494; δ. ὑπέρ τινος ἑστιᾶσαι D.40.28, cf. 39.22.    4 δεκάτα· τάξις, ἄθροισμα, καὶ ἡ τῶν εἴκοσιν ἁρμάτων τάξις, Hsch.    5 δέκατον, τό, tenth part, LXX Le.23.13,17 (pl.).

German (Pape)

[Seite 543] der Zehnte, von Hom. an überall. Bei Homer als bestimmte Zahlangabe z. B. Iliad. 2, 329 Odyss. 10, 29; Odyss. 19, 192 τῷ δ' ἤδη δεκάτη ἢ ἑνδεκάτη πέλεν ἠὼς οἰχομένῳ; als runde Bezeichnung einer ganz unbestimmten Vielheit Odyss. 14, 325. 19, 294 ἐς δεκάτην γενεήν; 16, 18 δεκάτῳ ἐνιαυτῷ; besonders merkwürdig Iliad. 8, 404. 418 ἐς δεκάτους περιτελλομένους ἐνιαυτούς, statt ἐς δέκατον ἐνιαυτόν, Homerisch plural. für den singular., oder statt ἐς δέκα ἐνιαυτούς, die Ordinalzahl statt der Cardinalzahl, was eine nicht minder Homerische Figur sein würde; auf seden Fall ist Bentley's Conjectur δέκα τούς müssig. – Vgl. δεκάτη.

Greek (Liddell-Scott)

δέκατος: -η, -ον, (δέκα) Ὅμ., ὅστις μεταχειρίζεται αὐτὸ καὶ ὡς ἀριθμὸν στρογγύλον, οὕτως εἰπεῖν, Ὀδ. Π. 18, κτλ. ΙΙ. δεκάτη (ἐνν. μερίς), ἡ, τὸ δέκατον μέρος, πολλοστὸν μέρος, Σιμων. 133 Bgk., Ἡρόδ. 2. 135, κτλ.· τῇ θεῷ Λυσ. 160. 14· τὰ ἐκ τῆς δ., ὅ,τι συνελέχθη ἐκ τῆς δεκάτης, Συλλ. Ἐπιγρ. 76. 7, πρβλ. 1034, κ. ἀλλ.· ἰδίως ὡς φόρος ἐπὶ τῶν πραγματειῶν πλοίων, Δημ. 475. 5. 2) δεκάτη (ἐνν. ἡμέρα), ἡ, ἡ δεκάτη ἡμέρα, Ὅμ.· ἐν Ἀθήναις, ἡ ἑορτὴ κατὰ τὴν δεκάτην ἡμέραν μετὰ τὴν γέννησιν, ὁπότε τὸ τέκνον ἐλάμβανε τὸ ὄνομα αὐτοῦ, τὴν δ. θύειν, παρατιθέναι εὐωχίαν ἐπὶ τῇ ὀνοματοθεσίᾳ τοῦ τέκνου, Ἀριστοφ. Ὄρν. 922, πρβλ. 494, Εὐρ. Ἠλ. 645· οὕτω, τὴν δ. ἑστιᾶσαι ὑπὲρ τοῦ υἱοῦ Δημ. 1016, ἐν τέλ., πρβλ. 1001. 5.

French (Bailly abrégé)

η, ον :
1 adj. dixième;
2 ἡ δεκάτη (μερίς ou μοῖρα) la dixième partie, la dîme.
Étymologie: δέκα.

English (Autenrieth)

tenth; ἐς δεκάτους ἐνιαυτούς, for ἐς δέκα ἐνιαυτούς or δέκατον ἐνιαυτόν, Il. 8.404.

English (Slater)

δέκατος
   1 tenth ἑβδόμᾳ καὶ σὺν δεκάτᾳ γενεᾷ (P. 4.10)

Spanish (DGE)

(δέκᾰτος) -η, -ον

• Alolema(s): fem. -α Simon.106b.4D., Hsch., arcad., tes., eol. δέκοτος IG 5(2).282 (Mantinea V a.C.), SEG 27.202.5 (Larisa III a.C.), Ann.Br.Sch.Ath.88.1993.190.B.43, 191.B.72 (Tesalia II a.C.), Balbill.31.5
A décimo temp. Ἠώς Il.6.175, Nonn.D.3.35, ἔτος B.11.59, A.A.40, S.Ph.312, E.Rh.444, IG 2².2498.18 (IV a.C.), Eun.VS 485, 493, CPR 15.50b.2.5 (I d.C.), ἐνιαύτος Balbill.l.c., Q.S.8.477, ἑπταετία Ph.1.25
•no temp. μοῖρα Hes.Fr.275.1, ὄχος en una enumeración, S.El.708, ῥυμός IG 11(2).161B.7 (III a.C.)
•τόκος δ. un interés del diez por ciento, SEG 33.1041.27 (Cime II a.C.), en plu. τόκοι δέκατοι Epigr.Anat.23.1994.7 (Teos III a.C.).
B subst.
I ἡ δ.
1 (sc. ἡμέρα) el décimo día ἀνδρογόνος δεκάτη Hes.Op.794, δεκάτῃ δ' ἐς γαῖαν ἵκοιτο Hes.Th.723, δεκάτῃ ἐπέβημεν γαίης Od.9.83, μηνὸς ἐν ὀγδοάτου δεκάτῃ Emp.B 68, cf. IG 3(3).99.14, LXX Le.16.29
•en el cómputo de los días del mes δ. ἱσταμένου (μηνός) el día diez τō [Π] υανοφσιōνος μέχρι δεκάτɛ̄ς hισταμένο IG 1³.6B.26 (V a.C.), Γαμηλιῶνος δεκάτει ἱσταμένου ID 1498.2 (II a.C.)
•δ. ὑστέρα el día veintiuno Σκιροφοριῶνος δεκάτει ὑστέρᾳ IG 2².493.6 (IV a.C.), cf. 641.5 (III a.C.), Μαιμακτηριῶνος δεκάτῃ ὑστέρᾳ decr. en D.L.7.10, cf. Longin.Rh.192
•δ. προτέρα el día diecinueve δ. προτέρα· ἡ πρὸ εἰκάδος, ὡς ὑστέρα· ἡ μετ' εἰκάδα Hsch.
•fiesta que se celebraba el décimo día después del nacimiento Ar.Au.922, τί σε μάτηρ ἐν δεκάτᾳ ... ὠνόμαζεν; E.Fr.2, δεκάτην ὑπὲρ αὑτοῦ ἑστιᾶσαι festejar el día décimo en su honor D.40.28, ἡ τοῦ πάσχα ἑορτὴ ἀπὸ δεκάτης ἤρχετο Clem.Al.Strom.2.11.51.
2 (sc. μερίς) la décima parte, el diezmo ὄφρα θεῷ δεκάτην ... κρεμάσαιμεν Eumel.12, τῇ Ἥρῃ ἀνέθεσαν δεκάτην ἔρδοντες γοργύρην χρυσῆν SEG 12.391.7 (Samos VI a.C.), Καπανὶς δεκάτɛ̄ν ἀνέθɛ̄κεν τἀθɛ̄ναίᾳ IG 1³.565 (V a.C.), Μεσσάνιοι καὶ Ναυπάκτιοι ἀνέθεν Διὶ Ὀλυμπίῳ δεκάταν ἀπὸ τῶμ πολεμίων IO 259 (V a.C.), τᾶς δεκάτας δεκάταν Simon.l.c., cf. IG l.c., τῇ θεῷ ... τὰς δεκάτας ἐξαιρεθῆναι Lys.20.24, ἡ δ. τῶν γινομένων χρημάτων Hdt.3.57, cf. 2.135, del ingreso por pastos, Arist.Oec.1346^a3, τὰ ἐκ τε͂ς δεκάτɛ̄ς la renta de la décima parte, IG 1³.52.7 (V a.C.)
•en lit. crist. el diezmo para Dios, Clem.Al.Strom.2.11.51
•para los obispos y clérigos Const.App.2.27.6, 8.30.2
•esp. como derechos de aduana un diez por ciento D.20.60, δ. μόσχων n. de un impuesto del diez por ciento pagado por los sacerdotes que gravaba el sacrificio de animales en ceremonias relig. PHib.115.1 (III a.C.), PTeb.572 (II d.C.), 307.8 (III d.C.).
4 δεκάτα· τάξις. ἄθροισμα. καὶ ἡ τῶν η' ἁρμάτων τάξις Hsch.
II τὸ δ. la décima parte δύο δέκατα σεμιδάλεως LXX Le.23.13, τὸ δ. τῆς πόλεως Apoc.11.13. • DMic.: de-ko-to (?).