testimonium

Latin > English (Lewis & Short)

testĭmōnĭum: ii, n. testor,
I witness, evidence, attestation, testimony (oral or written): qui falsas lites falsis testimoniis Petunt, Plaut. Rud. prol. 13: testimonii dictio, Ter. Phorm. 2, 1, 63: quorum egregiam fuisse virtutem testimonio Ciceronis cognoverat, Caes. B. G. 5, 52: testimonium in aliquem dicere, Cic. Rosc. Am. 36, 102; testimonium dicere de conjuratione, id. Sull. 30, 83: testimonium dicere contra deos, id. N. D. 3, 34, 83; cf.: dicere aliquid pro testimonio, Plaut. Poen. 3, 2, 19; Cic. Rosc. Am. 35, 101; 36, 102; id. Verr. 2, 1, 5, § 14: testimonium impertire, id. Fam. 5, 12, 7: Bruttiano justissimum integritatis testimonium redditum, Plin. Ep. 6, 22, 6: licet iis testimonium reddere industriae, Quint. 11, 1, 88: Publio tuo neque operā ... neque testimonio defui, Cic. Fam. 5, 17, 2: legite testimonia testium vestrorum, id. Mil. 17, 46: testimonia recitare, Hadrian. in Dig. 22, 5, 3, § 4; so, falsi testes, falsa signa testimoniaque et indicia ex eādem officinā exibant, Liv. 39, 8, 7: vocare aliquem ad testimonium, Varr. R. R. 1, 4 fin.: citare ad testimonium, Petr. 2: in testimonium citare, Macr. S. 1, 4: ovis damnata falso testimonio, Phaedr. 1, 17, 6.—
II Transf., that which serves as proof of any thing, proof, evidence: hoc interest inter exemplum et testimonium: exemplo demonstratur, id quod dicimus cujusmodi sit: testimonio, esse illud ita, ut nos dicimus, confirmatur, Auct. Her. 4, 3, 5: testimoniorum quae sunt genera? Divinum et humanum: divinum, ut oracula, ut auspicia, ut vaticinationes et responsa sacerdotum, haruspicum, conjectorum: humanum, quod spectatur ex auctoritate et ex voluntate et ex oratione aut liberā aut expressā: in quo insunt scripta, pacta, promissa, jurata, quaesita, Cic. Part. Or. 2, 6: dare testimonium sui judicii, id. Leg. 3, 1, 1; so, laudum suarum, id. Lael. 26, 98: laboris sui periculique afferre, Caes. B. C. 3, 53: ejus rei testimonium esse, quod, etc., id. B. G. 1, 44; cf.: ejus rei ipsa verba formulae testimonio sunt, Cic. Rosc. Com. 4, 11: cui rei mors indigna Palamedis testimonium dat, Auct. Her. 2, 19, 28: quod testimonio sit, non ex verbis aptum pendere jus, sed, etc. Cic. Caecin. 18, 52: postquam, quae voluerat, dixerat, testimonii loco librum tradidit, Nep. Lys. 4, 3: testimonio sunt clarissimi poëtae, Quint. 1, 10, 10: arca testimonii, Vulg. Exod. 25, 22; 40, 5 et saep.

Latin > French (Gaffiot 2016)

testĭmōnĭum,⁸ ĭī, n. (testis),
1 témoignage, déposition, attestation : alicujus Cæs. G. 5, 2, témoignage de qqn, cf. Cic. Mil. 46 ; testimonium dicere Cic. Nat. 3, 83 [in aliquem Cic. Amer. 102 ], faire une déposition, porter un témoignage [contre qqn] ; aliquid pro testimonio dicere Cic. Verr. 2, 4, 19, dire qqch. en témoignage ; sunt in eam rem testimonia Cic. Cæc. 95, il y a des témoignages à cet égard, relativement à cela ; alicujus innocentiæ testimonio esse Cic. Font. 16, témoigner de l’innocence de qqn ; alicujus virtuti debitum testimonium dare Cic. Fam. 5, 17, 4, donner au mérite de qqn le témoignage qui lui est dû ; testimonium meorum de re publica consiliorum dare Cic. Br. 330, témoigner de ma conduite politique
2 [en gén.] témoignage, preuve : sui judicii testimonium dare Cic. Leg. 3, 1, donner une preuve de son jugement ; id testimonio est avec prop. inf. Cic. Cæc. 52, cela prouve que ; ejus rei testimonio est, quod bellum non intulit Cæs. G. 1, 44, 6, la preuve de cela est qu’il n’a pas apporté la guerre ; laboris sui testimonium adferre Cæs. C. 3, 53, 4, donner une preuve de ses peines ; v. perhibeo S 1.

Latin > German (Georges)

testimonium, iī, n. (1. testis), das (mündliche od. schriftliche) Zeugnis, I) eig.: Ciceronis, Caes.: testimonia testium vestrorum, Cic.: honorificum civitatis test., ehrenvolle Anerkennung von seiten des St., Vell.: test. falsum, Liv. u. Gell.: sed quid ego illum voco ad testimonium? Varro: testimonia non audire (nicht auf Z. hören), Cic.: testimonium dicere in alqm, Cic., contra deos, Cic.: testimonium de coniuratione dicere in alios, Cic.: falsum testimonium dicere, Gell., dicere in alqm, Liv.: ut etiam grave testimonium impertitum clari hominis magnique videatur, Cic.: alci testimonium huius urbis atque imperii conservati dare, Cic.: testimonium dare pro alqo, Ggstz. ferre adversus alqm, ICt.: praebere diversa inter se testimonia, ICt.: perhibere testimonium, Varro u.a.: reddere alci testimonium stuporis, Sen. rhet.: reddere alci iustissimum integritatis testimonium, Plin. ep.: reddere alci iustitiae testimonium, Quint.: dicere pro testimonio, im Zeugenverhör aussagen, Cic.: mentiri pro testimonio, ein falsches Z. ablegen, Gell.: alci testimonium denuntiare, Cic. (u. so testimonii denuntiatio, Cic.): tribuere testimonium virtutis egregiae, Cic.: virtuti debitum testimonium recusare, Cic.: ad testimonium vocare, Varro: obrui aratorum testimoniis, Cic.: testimonia elevare, Quint.: alqm testimonio fraudare, Cic.: neque testimonii dictio est, hat nicht das Recht, Zeuge zu sein, Ter. – v. schriftlichen Zeugnissen, testimonium componere, obsignare, Cic.: legite testimonia testium, Cic.: ad ephoros sibi testimonium daret, Nep. – II) übtr., das Zeugnis = der Beweis, dedisti iudicii tui testimonium, Cic.: verba sunt testimonio, Cic.: laboris sui periculique testimonium afferre, Caes.: eius rei testimonium esse, quod etc., Caes.: testimonia moderatae vitae proferre, Nep.

Latin > English

testimonium testimoni(i) N N :: testimony; deposition; evidence; witness; (used of ark and tabernacle) (Plater)