γράμμα

English (LSJ)

ατος, τό, Dor. γράθμα, prob. in IG4.506 (Heraeum, vi/v B. C.), cf. An.Ox.1.102, but γράσσμα, IG4.554 (Argos, v B. C.): late Aeol. pl. γρόππατα, Epigr.Gr.990.11 (Balbilla): (γράφω):—

   A that which is drawn: pl., lines of a drawing, picture, etc., E.Ion1146 (of tapestry), Theoc.15.81; picture, Ἀπέλλεω γ. Herod.4.73, cf. AP 6.352 (Erinna): sg., drawing, picture, Pl.R.472d, Cra.430e, cf. 431c: pl., figures in a picture, Procop.Gaz.Ecphr.p.157B.    II written character, letter, Hdt.1.139, 148, etc.: in pl., letters, characters, γραμμάτων τε συνθέσεις A.Pr.460; πηλίκοις γ. Ep.Gal.6.11; the letters, the alphabet, Hdt.5.58; τὰ γ. καὶ τὰς συλλαβάς Pl.Cra.390e; γ. Φοινίκια S.Fr.514; Ἀσσύρια, Ἑλληνικά, Hdt.4.87; γράμματα ἐπίστασθαι Pl.Lg.689d; μαθεῖν to have learnt to read, Id.Prt. 325e; γ. μὴ εἰδέναι SIG2844.6; ἐδίδασκες γράμματα, ἐγὼ δ' ἐφοίτων you kept school—I went there, D.18.265; ἤτοι τέθνηκεν ἢ διδάσκει γ. Com.Adesp.20; παιδεύειν γράμματα Arist.Pol.1337b24; τέχνη ἡμῶν γ. our profession is that of the scribe, PTeb.316.16 (i A. D.).    b articulate sound, letter, Pl.Phlb.18c; τὰ γ. πάθη ἐστὶ τῆς φωνῆς Arist.Pr.895a12; γράμματα φθέγγεσθαι ib.8, cf. PA660a5.    c παρὰ γράμμα λέγοντα . . σκοπεῖν etymologically, Id.MM1185b39; τὰ παρὰ γ. σκώμματα puns, Id.Rh.1412a28; but ἀρετὴν παρὰ γ. διώκοντες, with ref. to Νικαρέτη, the mistress of Stilpo, Crates Theb.1.    d inscription, τὸ Δελφικὸν γ. Pl.Phdr.229e, cf. Chrm.164d, X.Mem.4.2.24, etc., IG 2.2876, al.: prov., εἰς πέλαγος . . γράμματα γράψαι Epigr.Gr.1038.8 (Attalia).    2 in pl., notes in music, AP11.78 (Lucill.).    3 mathematical diagram, Epigr. ap. D.L.8.12.    4 letter inscribed on the lots which the δικασταί drew, Ar.Pl.277, al., Arist.Ath.64.4; practically, = division of dicasts, ἐν ὁποίῳ γ. δειπνεῖ Ar.Ec.683; ἁ κατὰ γράμμα φυλακά the roster of guards, SIG569.21 (Cos, iii B. C.).    b quarters of a town, PRein.49.2; accent, EM240.42, Zonar.    5 a small weight, 1/24 ounce, scruple, Androm. ap. Gal.13.114, Gp.7.13.2, PLips.62 ii 27 (iv A. D.).    III in pl., set of written characters, piece of writing, Hdt.1.124: hence, letter, Id.5.14, IG22.103.8, etc.; γραμμάτων πτυχαί S.Fr.144, cf. E.IT594, al., Pl.Ep.347c; inscription, epitaph, etc., ἐκόλαψε ἐς τὸν τάφον γράμματα λέγοντα τάδε Hdt. 1.187, cf. 4.91, And.3.12, Theoc.18.47, IG3.751.    2 papers, documents, Antipho 1.30, D.36.21, etc. (sg., D.Chr.65.14); τούτων τὰ γ. the documents to prove this, Lys.32.14; τὰ γ. τῆς δίκης Ar.Nu.772; τὰ δημόσια γ. the public records, Decr. ap. D.18.55; title-deeds, D.C.65.14; account of loans, D.49.59; ἐπικαρπίαν ἐν γράμμασιν ἀποφέρειν Pl. Lg.955d; contract or estimate, BCH46.323 (Teos); catalogue, X.Cyr.7.4.12: in sg., bond, Ev. Luc.16.7; note of hand, J.AJ18.6.3.    3 a man's writings, i.e. book, treatise, τὰ τοῦ Ζήνωνος γ. Pl.Prm.127c (but sg., ib.128a): pl., books, X.Mem.4.2.1; Πλάτωνος τὸ περὶ ψυχῆς γ. Call.Epigr.25, cf. AP9.63 (Asclep.), Gal.18(2).928; τὰ ἱερὰ γ. the Holy Scriptures, OGI56.36 (iii B. C.), Ph.2.574, 2 Ep.Ti.3.15, J.Ap.1.10; ἱερὰ γ., = Imperial rescripts, IG12(5).132 (Paros, iii A. D.); = hieroglyphics, OGI90.54 (Rosetta, ii B. C.): in sg., the Law of Moses, Ep.Rom.2.27, al.; opp. πνεῦμα, ib.29: sg., article of a treaty, Th. 5.29.    4 laws or rules, Pl.R.425b, Plt.292a, al., Ar.Ec.1050; κατὰ γράμματα ἄρχειν, opp. ἄνευ γραμμάτων, Pl.Plt.293a; ἡ κατὰ γ. καὶ νόμους πολιτεία Arist.Pol.1286a15, cf. 1272a38: οἱ κατὰ γ. νόμοι, opp. οἱ κατὰ τὰ ἔθη, ib.1287b5, cf. Pl.Plt.299d; κατὰ γράμματα ἰατρεύεσθαι Arist.Pol.1287a34; ἡ ἐκ τῶν γ. θεραπεία ib.40.    IV in pl., also, letters, learning, ἀπείρους γραμμάτων Pl.Ap.26d, etc.

German (Pape)

[Seite 504] τό, 1) das Eingegrabene; bes. Buchstabe, Aesch. Spt. 734; Her. 4, 87; Thuc. 4, 50; Plat. Crat. 423 e u. öfter; auch andere Zeichen, z. B. musikalische, Lucill. 18 (XI, 78); Accent, E. M. 240, 42; – γράμματα διδάσκειν, z. B. Men. fr. inc. 154; Theocr. 24, 103; Dem. 18, 265; μανθάνειν, z. B. Theophil. com. fr. 1; die ersten Unterrichtsgegenstände, Elementarunterricht in Lesen u. Schreiben; oft bei Plat.; Legg. VII, 810 a γράμματα χρὴ τὸ μέχρι τοῦ γράψαι τε καὶ ἀναγνῶναι δυνατὸν εἶναι διαπονεῖν; οἱ τὰ γράμματα φαῦλοι Phaedr. 242 c. – 2) alles Geschriebene, Buch, Schriftwerk; γράμματα πολλὰ ποιητῶν τε καὶ σοφιστῶν Xen. Mem. 4, 2, 1; = συγγράμματα ib. 10; Brief, gew. im plur., παρὰ τοῦ βασιλέως γράμμαθ' ἥκει σοι Philem. fr. inc. 50; τέχνην ἐν γράμμασι καταλιπεῖν, schriftlich, Plat. Phaedr. 275 c; λόγῳ καὶ γράμμασι νομοθετεῖν Rep. IV, 425 b; ἐν γράμμασι λέγειν Legg. XII, 968 d; Wissenschaft, γραμμάτων ἄπειρον εἶναι Apol. 26 d; Sp; doch heißen die höheren Wissenschaften gew. μαθήματα. – Inschrift, Her. 1, 187. 4, 91; γράμματα ἐν στήλῃ γεγραμμένα Plat. Critia. 119 c u. sonst oft; selten sing., wie Xen. Mem 4, 2, 24; vgl. Theocr. 23, 46; – Gemälde, 15, 81, wie Eur. Ion 1146; Plat. Rep. V, 472 d u. Sp.; – mathemat. Figur, sonst διάγραμμα, D. L. 8, 12; – δημόσια γράμματα, Akten, Rechnungen, Register; wie bei uns »Papiere« u. »Schriften«, in vielfacher Beziehung. – 3) Bei Geop. ein Gewicht, Skrupel, ¹/₂₄ einer Unze.

Greek (Liddell-Scott)

γράμμα: τό, (γράφω) ὅ,τι γράφεται· κατὰ πληθ. , αἱ γραμμαὶ ζωγραφήματός τινος ἢ εἰκόνος ,Εὐρ. Ἴωνι 1146, Θεόκρ.15.81· καθ᾿ ἑνικόν,ἰχνογράφημα ,εἰκών ,Πλάτ. Πολιτ. 472 D ,Κρατῖν. 430Ε,πρβλ. 431C· οὕτω κατὰ πληθ.,Ἀνθ.Π.6.352. ΙΙ. τὸ γεγραμμένον, γραπτὸν στοιχεῖον ,Λατ.litera, Ἡρόδ. 1.139,148,κτλ.· καὶ κατὰ πληθ., στοιχεῖα τοῦ ἀλφαβήτου , γραμμάτων τε συνθέσεις Αἰσχύλ. Πρ. 460,πρβλ. Θήβ. 434,468,660· ἐντεῦθεν , τὰ γράμματα ὁ ἀλφάβητος, Ἡρόδ. 5.58,Πλάτ. Φίδρ. 275Α,κἑξ. γρ. Φοινίκια Σοφ. Ἀποσπ.460· γράμματα ἐπίστασθαι Πλάτ. Νόμ. 689D· μαθεῖν,ἔχω μάθει τὴν ἀνάγνωσιν , ὁ αὐτ. Πρωτ. 325Ε· ἐδίδασκες γράμματα , ἐγώ δ᾿ ἐφοίτων , σὺ ἦσο διδάσκαλος , ἐγὼ ἐδιδασκόμην, Δημ.315.8· παιδεύειν γράμματα Ἀριστ.Πολ. 8.3.1. β) ἔναρθρος ἦχος, στοιχεῖον ,τὰ γρ. πάθη ἐστὶ τῆς φωνῆς ὁ αὐτ. Προβλ. 10.39· γράμματα φθέγγεσθαι αὐτόθι · πρβλ. Ζ.Μ. 2.16,15.,3.1,4,κ. ἀλλ. γ) παρὰ γράμμα, διὰ μεταβολῆς ἑνὸς γράμματος,ὁ αὐτ. Ἠθ. Μ.1.6,2· τὰ παρὰ γρ.σκώμματα, λογοπαίγνια, ὁ αὐτ.Ρητ. 3.11.6. δ) ἐπιγραφὴ, Ἐπιγράμ. Ἑλλην.89.6,πρβλ. 114,κ. ἀλλ.· - παροιμ., εἰς πέλαγος γράμματα γράψαι αὐτ. 1038.8. 2) φθόγγος ἢ ἠχος ἐν τῇ μουσικῇ, Ἀνθ. Π.11.78.3) μθηματικόν τι διάγραμμα , Ἐπιγρ. παρὰ Διογ. Λ.8.12.4) τὸ στοιχεῖον τὸ ἐπιγεγραμμένον ἐπὶ τῶν κλήρων τοὺς ὁποίους ἔσυρον οἱ δικασταί, Ἀριστοφ. Πλ. 277, Φιλόχ. 119. 5) τόνος, Ἐτυμ.Μ.240.42,Ζωναρ. 6) σμικρόν τι βάρος (πρβλ. τὸ Γαλλικὸν gramme) ,Γεωπ.7.13,2. 7) διάταγμα,Πλούτ. Τ.Γράκχ. 8. ΙΙΙ. κατὰ πληθ., σειρὰ γεγραμμένων χαρακτήρων ἢ στοιχείων, μέρος τι γεγραμμένον ,περικοπή,κτλ., Ἡρόδ. 1.124· ἐντεῦθεν ,ὡς τὸ Λατ. literae, ἐπιστολή, ὁ αὐτ.5.14, Αἰσχύλ.Ἀποσπ.317· γραμμάτων πτυχαὶ Σοφ. Ἀποσπ.150, συχν. παρ᾿ Εὐρ. Ι.Τ.,κτλ.· ἐπιγραφή, ἐπιτάφιος, κτ. ὅμ., ἐκόλαψε ἐς τὸν τάφον γράμματα , λέγοντα τάδε Ἡρόδ. 1.187· στήλας ἔστησε δύο, ἐνταμὼν γρ. ὁ αὐτ.4.87,πρβλ. 91,Ἀνδοκ. 25.1,κτλ.· -βραχεῖά τις ἐπιγραφή, τὸ γνῶθι σεαυτόν, καλεῖται τὸ Δελφικὸν γράμμα(καθ᾿ ἑνικόν), Πλάτ. Ἀλκ. Ι.124Α,πρβλ. Ξεν. Ἀπομν. 4.2.24.2) βιβλία ἢ ἔγγραφα παντὸς εἴδους , Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 1050,Πλάτ. Γοργ. 484Α,κτλ.· τούτων τὰ γράμματα, τὰ ἔγγραφα πρὸς ἀπόδειξιν τούτων, Λυσ 901 ἐν τέλ., πρβλ. Ἀντιφ. 114, ἐν τέλ.· τά δημόσια γρ., τὰ δημόσια ἔγγραφα, decreta, παρὰ Δημ. 243.25·-κατάλογος ποσοτήτων δανεισθεισῶν, Δημ. 1202.3· ἡμερολόγιον ,Πλάτ. Νόμ. 995D, Δημ.950.10· κατάλογος,Ξεν.Κύρ. 7.4,12·-καθ᾿ ἑνικόν, ἔγγραφος λογαριασμὸς πρὸς ἐξόφλησιν , Εὐαγγ. κ. Λουκ. ιϚ',7· σημείωσις ἰδιόχειρος, Ἰώσηπ. Ἀρχ. Ι.18.6,3. 3) γράμματά τινος, ὃ ἐ. σύγγραμμα, βιβλίον , πραγματεία, Ξεν. Ἀπομν. 4.2,1· οὕτω τὸ ἑνικ. παρὰ μεταγεν. ποιηταῖς, Πλάτωνος ἓν τὸ περὶ ψυχῆς γρ. Καλλ. Ἐπ. 24, πρβλ. Ἀνθ. Π.9.63· -τὸ ἑνικὸν ὡσαύτως δηλοῖ χωρίον πραγματείας ἢ συγγράματος , Πλάτ. Παρμεν.128Α-D· ἄρθρον συνθήκης, Θουκ. 5. 29. 4) γραπτοὶ κανόνες, κατὰ γράμματα ἰατρεύεσθαι Ἀριστ.Πολ.3.16,6· ἡ ἐκ τῶν γρ. θεραπεία αὐτόθι 7· οὕτω , κατὰ γράμματα ἄρχειν αὐτόθι 2.10,11· ἡ κατὰ γρ. πολιτεία αὐτόθι 3.15,4· οἱ κατὰ τὰ γρ. νόμοι, οἱ γραπτοί καὶ κατὰ κοινήν ἀπόφασιν νόμοι, κατ᾿ ἀντίθεσιν πρὸς τὰ ἔθιμα, αὐτόθι 3.16.9. IV. ἐν τῷ πληθ. ὡσαύτως, γράμματα, παιδεία,ὡς τὸ μαθήματα , Πλάτ. Ἀπολ.26D,κτλ.