Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

erudio

From LSJ
Revision as of 19:37, 29 November 2022 by Spiros (talk | contribs) (Text replacement - ":: ([a-zA-Z' ]+), ([a-zA-Z' ]+), ([a-zA-Z' ]+)\n" to ":: $1, $2, $3 ")

Οὐ γὰρ ἀργίας ὤνιονὑγίεια καὶ ἀπραξίας, ἅ γε δὴ μέγιστα κακῶν ταῖς νόσοις πρόσεστι, καὶ οὐδὲν διαφέρει τοῦ τὰ ὄμματα τῷ μὴ διαβλέπειν καὶ τὴν φωνὴν τῷ μὴ φθέγγεσθαι φυλάττοντος ὁ τὴν ὑγίειαν ἀχρηστίᾳ καὶ ἡσυχίᾳ σῴζειν οἰόμενος → For health is not to be purchased by idleness and inactivity, which are the greatest evils attendant on sickness, and the man who thinks to conserve his health by uselessness and ease does not differ from him who guards his eyes by not seeing, and his voice by not speaking

Plutarch, Advice about Keeping Well, section 24

Latin > English

erudio erudire, erudivi, eruditus V :: educate, teach, instruct

Latin > English (Lewis & Short)

ē-rŭdĭo: īvi or ii, ītum, 4, v. a., qs. to free from roughness, i. e.
I to polish, educate, instruct, teach (freq. and class.; cf.: doceo, edoceo, praecipio, instituo).
I Prop.: studiosos discendi erudiunt atque docent, Cic. Off. 1, 44, 156: aliquem, id. Div. 2, 2 (with docere); id. de Or. 3, 9, 35 (with instituere); id. ib. 2, 1, 12; Quint. prooem. § 1; 6 et saep.: filios ad majorum instituta (with instituere), Cic. Verr. 2, 3, 69; cf. id. Tusc. 1, 26: aliquem artibus, id. Fam. 1, 7 fin.; cf. id. Rep. 2, 19, 34: eum ad exquisitissimam consuetudinem Graecorum erudiit, id. ib. 2, 21, 37: aliquem in jure civili, id. de Or. 1, 59 fin.; cf. id. Q. Fr. 1, 1, 3.—With two acc. (poet. and in post-Aug. prose): aliquem leges praeceptaque belli, Stat. Th. 10, 507; cf. Val. Fl. 2, 50; v. also under P. a.: aliquem, with an object-clause, Plin. 33, 11, 53, § 149; cf. without aliquem, Ov. F. 3, 820; Sil. 11, 352.—With a rel.-clause as object: qua possint arte capi, Ov. F. 3, 294: tirones neque in ludo, neque per lanistas, i. e. to cause to be instructed, Suet. Caes. 26: gladiatores sub eodem magistro eruditi, Quint. 2, 17, 33: Athenas erudiendi gratia missus, Just. 17, 3, 11; once: aliquem de aliqua re, Cic.: obviae mihi velim sint tuae litterae, quae me erudiant de omni re publica, instruct me, keep me informed of, Cic. Fam. 2, 12, 1.—
II Transf., of objects not personal: artes, Ov. M. 8, 215: ut flerent, oculos erudiere suos, id. R. Am. 690; id. Am. 1, 14, 30: Polycletus consummasse hanc scientiam judicatur et toreuticen sic erudisse, ut Phidias aperuisse, to have cultivated, brought to perfection, Plin. 34, 8, 19, § 56.— Hence, ērŭdītus, a, um, P. a., learned, accomplished, well-informed, skilled, experienced (cf.: litteratus, doctus, peritus, gnarus, scitus).
   A Prop.: est non satis politus iis artibus, quas qui tenent eruditi appellantur, Cic. Fin. 1, 7 fin.: Graeculus otiosus et loquax, et fortasse doctus atque eruditus, id. de Or. 1, 22, 102: semper mihi et doctrina et eruditi homines placuerunt, id. Rep. 1, 17 fin.; id. Tusc. 1, 3: nec sicut vulgus sed ut eruditi solent appellare sapientem, id. Lael. 2, 6; cf. opp. rusticus, Quint. 11, 1, 45; 8, 6, 75 et saep.: non transmarinis nec importatis artibus eruditi, sed genuinis domesticisque virtutibus, Cic. Rep. 2, 15 fin.: homines non litteris ad rei militaris scientiam, sed rebus gestis ac victoriis eruditos, id. Font. 15, 33; id. Q. Fr. 1, 1, 7 fin.; cf. id. Brut. 67, 236; id. Arch. 7; id. N. D. 3, 9, 23 al.: eruditi Socraticis disputationibus, id. de Or. 3, 34, 139: a pueris eruditi artibus militiae, Liv. 42, 52 et saep.; cf. in the comp.: litteris eruditior quam Curio, Cic. Brut. 82; and in the sup.: Scaevola, homo omnium et disciplina juris civilis eruditissimus, id. de Or. 1, 39, 180.— With acc.: Graecas res eruditi, Gell. 2, 21, 3; cf. id. 19, 12, 9.—With inf.: eruditus utilia honestis miscere, Tac. Agr. 8.—
   B Transf., of inanimate and abstract subjects: quod ceteri minus eruditis hominum seculis fuerunt, Cic. Rep. 2, 10: tempora (with docti homines), id. ib.: aures, id. ib. 2, 42; id. Or. 34, 119; Quint. 10, 1, 32: animus, Cic. Fam. 5, 14: oratio (opp. popularis), id. Par. prooem. § 4; cf. Quint. 8, 3, 17; 8, 6, 24 al.: Graecorum copia, fulness of Greek learning, Cic. Leg. 1, 2, 7: palata, i. e. practised, fine (with docta), Col. 8, 16, 4; cf. gustus, Tac. A. 16, 18.—In neutr. with a subject-clause: ex historia ducere urbanitatem, eruditum est, Quint. 6, 3, 98; cf.: eruditissimum longe, si, etc., id. 9, 2, 97.— Adv.: ērŭdītē, learnedly, eruditely.— Comp., Cic. de Sen. 1 fin.; Quint. 1, 5, 36.— Sup., Cic. Or. 52; Plin. Ep. 1, 9, 8.

Latin > French (Gaffiot 2016)

ērŭdĭō,¹⁰ īvī ou ĭī, ītum, īre (e, rudis), tr., dégrossir, façonner : [d’où]
1 enseigner, instruire, former : Cic. Læl. 13 ; ad rem Cic. Tusc. 1, 64 ; in re Cic. de Or. 1, 253, former à qqch., instruire dans qqch. || [poét., av. deux acc.] aliquem leges Stat. Th. 10, 507, enseigner les lois à qqn, cf. Ov. M. 8, 215 ; [pass.] rem eruditus Gell. 2, 21, 3, instruit d’une chose ; erudire aliquem et prop. inf. Cic. Q. 1, 1, 10, apprendre à qqn que...; [av. interr. ind.] Ov. F. 3, 294 ; [av. inf.] Ov. F. 3, 819 ; eruditus miscere... Tac. Agr. 8, instruit à mêler... || informer, mettre au courant : de aliqua re Cic. Fam. 2, 12
2 perfectionner : toreuticen Plin. 34, 56, perfectionner l’art de la ciselure.

Latin > German (Georges)

ē-rudio, īvī u. iī, ītum, īre (rudis), entrohen = aufklären, unterrichten, lehren, ausbilden, abrichten, a) eine Pers., alqm, Cic. u.a.: iuvenes, Quint.: iuventutem, Cic.: tirones in ludo, Suet.: erudiri in scholis, Quint. – m. Ang. in betreff wessen? durch de m. Abl., tuae litterae, quae me erudiant (mir Aufklärung geben) de omni re publica, Cic. ep. 2, 12, 1. – m. Ang. worin? durch in m. Abl., alqm in iure civili, Cic.: eruditus in litteris, Spart. – m. Ang. wodurch? (worin?) durch Abl., alqm primis litteris, Quint.: alqm omni disciplinā militari, Nep.: principum filios liberalibus studiis, Tac.: Lentulum cum ceteris artibus, quibus studuisti semper ipse, tum imprimis imitatione tui fac erudias, Cic.: er. iuventutem laboribus, Cic. – m. Ang. wozu? durch ad u. Akk., filios omnibus artibus ad Graecorum disciplinam, Cic.: filios instituere atque erudire ad maiorum instituta, ad civitatis disciplinam, non ad tua flagitia, ad tuas turpitudines debuisti, Cic.: er. homines ad iustitiae opera, se ad iustitiam, Lact.: multitudo ad tolerandam rerum asperitatem diuturnis casibus erudita, Amm. – od. durch in u. Akk., in assentationem nimiam eruditi, gewöhnt an usw., Amm. 15, 8, 2. – m. dopp. Acc., alqm damnosas artes, Ov. met. 8, 215: alqm cursus, Val. Flacc. 2, 60: alqm leges praeceptaque fortia belli, Stat. Theb. 10, 507: ad erudiendum iustitiam inventutem, Augustin. de civ. dei 2, 7: im Passiv m. Acc. rei, nisi ut ex istis humana mens erudiretur naufragiorum casus, Sulp. Sev. epist. 1, 7: qui eodem in numero Graecas res eruditi erant, Gell. 2, 21, 3 (vgl. 19, 12, 9): sacrorum ritus eruditus, Amm. 23, 6, 33. – m. folg. indir. Fragesatz, quā possint arte capi, Ov. fast. 3, 294. – m. folg. Infin., Ov. fast. 3, 819 sq. Sil. 11, 350: u. so eruditus m. folg. Infin., Plin. 33, 149. Tac. Agr. 8. – m. folg. Acc. u. Infin., Cic. ad Q. fr. 1, 1, 3. § 10. – absol., nam est difficile erudire, Varro: Athenas erudiendi gratiā (der Ausbildung wegen) missus, Iustin. – b) lebl. Objj.: liberalibus disciplinis singularis indolem iuvenis, Vell.: plasticen, ausbilden, vervollkommnen, Plin.: erudit admotas ipse capillus acus, gibt Haltung in sich, Ov. – m. ut u. Konj., oculos suos, ut fleant, Ov. rem. 690. – / Part. Perf. Pass. eroditus, Corp. inscr. Lat. 1, 1009.