Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

conubium

From LSJ

Οὔτ' ἐν φθιμένοις οὔτ' ἐν ζωοῖσιν ἀριθμουμένη, χωρὶς δή τινα τῶνδ' ἔχουσα μοῖραν → Neither among the dead nor the living do I count myself, having a lot apart from these

Euripides, Suppliants, 968

Latin > English

conubium conubi(i) N N :: marriage/wedlock; right to marry; act/ceremony of marriage (usu. pl.)
conubium conubium conubi(i) N N :: intermarriage between two groups of people/instance of it; right to intermarry
conubium conubium conubi(i) N N :: married partner/spouse, husband/wife; sexual union; ingrafting (plants)

Latin > English (Lewis & Short)

cōnūbĭum: (less correctly connū-bĭum; cf. Rib. prol. Verg. p. 393), ii (m the poets often trisyl., thus:
I conubio, Verg. A. 1, 73; 4, 126; 7, 253; Ov. M. 6, 428: conubia, Lucr. 3, 777: conubiis, Verg. A. 3, 136; 4, 168; v. Wagn. and Forbig. ad Verg. A. 1, 73; and cf. conubialis), n. nubo, marriage, wedlock (considered as a civil institution; while conjugium had regard to the physical union, cf. Dict. of. Antiq.).
I Prop. (very freq. in prose and poetry), Cic. de Or. 1, 9, 37; id. Off. 1, 17, 54; Sall. J. 18, 6; Liv. 4, 5, 6; 4, 6, 2 sq.; Cat. 62, 57; 64, 141; Verg. A. 1, 73; 3, 136; v. the passages cited, init., from Verg. and Ov.—Plur., of a single marriage (poet.): Pyrrhin' conubia servas? Verg. A. 3, 319; Val. Fl. 8, 421.—
II Meton.
   A = jus conubii or conubii societas, the right to intermarry, according to Roman principles: conubia illi (sc. decemviri) ut ne plebi et patribus essent, inhumanissimā lege sanxerunt, quae postea plebei scito Canulejo abrogatast, Cic. Rep. 2, 37, 63; cf. Liv. 4, 1, 1 sq.; 8, 14, 10; 9, 43, 23 and 24; Curt. 8, 4, 25; cf. Gai Inst. 1, § 55 sq. al.—
   B Poet., sexual union (cf. conjugium, II. B. 1.), Lucr. 3, 777; 5, 1011; Ov. Am. 2, 7, 21.—*
   C Of plants, an ingrafting, Plin. 16, pr. § 1.

Latin > French (Gaffiot 2016)

cōnūbĭum,¹⁰ ĭī, n. (cum, nubo),
1 mariage [dans sa plénitude légale] : Cic. de Or. 1, 37 ; Off. 1, 54 || [poét., pl. pour sing.] Virg. En. 3, 319
2 droit de mariage : Cic. Rep. 2, 63 ; Liv. 4, 1, 1 ; 8, 14, 10 ; etc.
3 union des sexes : Lucr. 3, 777 || [en parl. des plantes] ente, greffe : Plin. 16, 1. chez les poètes souvent trisyll. : Virg. En. 1, 73 ; 3, 136, etc. || orth. conn- moins bonne.

Latin > German (Georges)

cōnūbium (connubium), ī, n. (con u. nubo), die Eingehung eines matrimonium iustum, d.i. einer mit allen rechtlichen Folgen gültigen Ehe in bestimmter Form zwischen Gleichberechtigten (in Rom anfangs nur zwischen Bürgern desselben Standes, dann auch zwischen Patriziern u. Plebejern), die förmliche Vermählung, I) als gesetzmäßige, streng bürgerliche Eheverbindung, a) eig.: conubii societas, Liv.: conubia promiscua, Liv.: conubium dirimere, Liv.: Sabinorum conubia coniungere, Cic.: per conubia Gaetulos secum miscere, Sall.: sequuntur conubia et affinitates, Cic. – Bei Dichtern im Plur. v. einer Eheverbindung, conubia nostra (mit mir), Ov.: Pyrrhi conubia servare, Verg.: conubiis ambire Latinum, mit Heiratsanträgen umwerben (= die Tochter des L. zur Ehe begehren), Verg. – b) übtr.: α) (poet.) der Beischlaf, ad conubia Veneris praesto esse, Lucr.: cupere conubia Daphnes, Ov.: Veneris conubia inire, Ov. – β) von Bäumen, illae (pomiferae arbores) ultro ab homine didicere blandos sapores adoptione et conubio, durch Pfropfen u. anderweitige Verbindung, Okulieren, Plin. 16, 1. – II) als Recht, ein matrimonium iustum einzugehen, das Eherecht, compar conubium, Liv.: societatem conubiumque novo populo petere, Liv.: conubium finitumis negare, Liv.: mulier, cum fuisset nupta cum eo, quicum conubium non esset, Liv.: quibus conubia cum finitumis non essent, Liv.: etiam disiunctis populis conubia tribuere, Cic.: conubia ut ne plebei cum patribus essent sancire, Cic.: Samnites foedere primum, deinde conubio, atque inde cognationibus, postremo civitate sibi coniunxisse, Liv.: Persas et Macedones conubio iungi, Curt. – / Bei Dichtern aus prosodischen Gründen oft dreisilbig, zB. conubio, Verg. Aen. 1, 73. Ov. met. 6, 428: conubiis, Verg. Aen. 7, 96.