Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

securis

From LSJ

Ὁπόσον τῷ ποδὶ περρέχει τᾶς γᾶς, τοῦτο χάρις → Every inch of his stature is grace

Theocritus, Idylls, 30.3

Latin > English

securis securis N F :: ax (battle/headsman's), hatchet, chopper; (death) blow; vine-dresser's blade
securis securis securis N F :: ax (bundled in fasces); sovereignty (usu. pl.), authority, domain, supremacy

Latin > English (Lewis & Short)

sĕcūris: is (acc. securim, Plaut. Aul. 1, 2, 17; id. Men. 5, 2, 105; Cic. Mur. 24, 48; id. Planc. 29, 70; Verg. A. 2, 224; 11, 656; 696; Ov. M. 8, 397; Liv. 1, 40, 7; 3, 36, 4; Plin. 7, 56, 57, § 201; cf. Gell. 13, 21, 6:
I securem, Liv. 3, 36, 4; 8, 7, 20; 9, 16, 17; Cic. Verr. 2, 5, 47, § 123; Varr. ap. Non. p. 79; Val. Max. 1, 3, ext. 3; 3, 2, ext. 1; Tert. adv. Marc. 1, 29; Lact. Mort. Pers. 31, 2; Amm. 30, 8, 5; cf. Prisc. 758; abl. securi, Plaut. Ps. 1, 2, 25; Cic. Verr. 2, 1, 3, § 7; 2, 1, 5, § 12; 2, 4, 64, § 144; 2, 5, 50, § 133; Verg. A. 6, 824; 7, 510; Cat. 17, 19; Ov. H. 16, 105; Liv. 2, 5, 8 et saep.: secure, App. M. 8, p. 216, 1; Tert. Pud. 16), f. seco, an axe or hatchet with a broad edge (cf. bipennis).
I In gen., as a domestic utensil, Cato, R. R. 10, 3; Plaut. Aul. 1, 2, 17; id. Bacch. 5, 1, 31: rustica, Cat. 19, 3 al.—For felling trees, Cat. 17, 19; Verg. A. 6, 180; Ov. F. 4, 649; id. M. 9, 374; Hor. S. 1, 7, 27; Plin. 16, 39, 74, § 188.—For hewing stones in the quarries, Stat. S. 2, 2, 87. —For fighting, a battle-axe, Verg. A. 11, 656; 11, 696; 12, 306; 7, 184; 7, 627; Hor. C. 4, 4, 20 al.: anceps, a two-edged axe, Ov. M. 8, 397 (just before, bipennifer).—For slaying animals for sacrifice, Hor. C. 3, 23, 12; Verg. A. 2, 224; Ov. Tr. 4, 2, 5; id. M. 12, 249.—As the cutting edge of a vine-dresser's bill, Col. 4, 25, 4 et saep.—
II In partic.
   A Lit., an executioner's axe, for beheading criminals (borne by the lictors in the fasces; v. fascis): missi lictores ad sumendum supplicium nudatos virgis caedunt securique feriunt, i. e. behead them, Liv. 2. 5; so, securi ferire, Cic. Verr. 2, 1, 30, § 75; Hirt. B. G. 8, 38 fin.: percutere, Cic. Pis. 34, 84; Sen. Ira, 2, 5, 5; Flor. 1, 9, 5: strictae in principum colla secures, id. 2, 5, 4: necare, Liv. 10, 9: securibus cervices subicere, Cic. Pis. 34, 83 (cf. infra, B.); id. Verr. 2, 5, 9, § 22: Publicola statim secures de fascibus demi jussit, id. Rep. 2, 31, 55; cf. Lucr. 3, 996; 5, 1234: nec sumit aut ponit secures Arbitrio popularis aurae, Hor. C. 3, 2, 20: saevumque securi Aspice Torquatum (as having caused his own son to be executed), Verg. A. 6, 824.—Comically, in a double sense, acc. to I.: te, cum securi, caudicali praeficio provinciae, Plaut. Ps. 1, 2, 25: securis Tenedia, Cic. Q. Fr. 2, 11, 2; Front. ad M. Caes. 1, 9 init.; v. Tenedos.—
   B Trop.
   1    A blow, death-blow, etc.: graviorem rei publicae infligere securim, to give a death-blow, Cic. Planc. 29, 70; cf.: quam te securim putas injecisse petitioni tuae, cum? etc. (just before: plaga est injecta petitioni tuae), id. Mur. 24, 48.—
   2    With reference to the axe in the fasces, authority, dominion, sovereignty.
   (a)    Usu. in plur.: Gallia securibus subjecta, perpetuā premitur servitute, i. e. to Roman supremacy, * Caes. B. G. 7, 77 fin.; cf.: vacui a securibus et tributis, Tac. A. 12, 34: consulis inperium hic primus saevasque secures Accipiet, Verg. A. 6, 819: Medus Albanas timet secures, i. e. the Roman authority or dominion, Hor. C. S. 54: ostendam multa securibus recidenda, Sen. Ep. 88, 38.—
   (b)    In sing. (poet.): Germania colla Romanae praebens animosa securi, Ov. Tr. 4, 2, 45.

Latin > French (Gaffiot 2016)

sĕcūris,⁹ is, f. (seco),
1 hache, cognée : Cato Agr. 10, 3 ; Virg. En. 6, 180 ; 2, 224 ; 11, 656 ; securi ferire Cic. Verr. 2, 5, 75, frapper de la hache, décapiter, cf. Verr. 2, 5, 113 ; 156 ; securi percussus Cic. Verr. 2, 5, 74, décapité ; eum securi percussisti Cic. Pis. 84, tu lui fis trancher la tête ; securibus cervices subicere Cic. Pis. 83, mettre son cou sous la hache ; secures de fascibus demere Cic. Rep. 2, 55, retirer les haches des faisceaux ; sævus securi Torquatus Virg. En. 6, 824, Torquatus à la hache cruelle [qui fit décapiter son fils] ; securis Tenedia Cic. Q. 2, 11, 2, la hache ténédienne [le roi Ténès, dans l’île de Ténédos, avait établi que tout adultère serait décapité et son fils lui-même subit le châtiment]
2 [fig.] a) coup de hache : graviorem rei publicæ securim infligere Cic. Planc. 70, asséner un coup de hache plus violent à l’État, cf. injicere Cic. Mur. 48 ; b) les haches des faisceaux [symbole de l’autorité, d’où] puissance, domination : Gallia securibus subjecta Cæs. G. 7, 77, 16, la Gaule soumise aux haches romaines, à la puissance romaine, cf. Hor. Sæc. 54 ; Tac. Ann. 12, 34 ; sumere aut ponere secures Hor. O. 3, 2, 19, prendre ou déposer les faisceaux = les magistratures || au sing., Ov. Tr. 4, 2, 45 ; c) construction [de navires] avec la hache : XL die a securi Plin. 16, 192, 40 jours après la sortie du chantier. acc. ordin. securim, mais securem Varro Men. 389 ; Cic. Verr. 2, 5, 123 ; Liv. 3, 36, 4 ; 8, 7, 20 ; 9, 16, 17 || abl. securi, mais secure Apul. M. 8, 30.

Latin > German (Georges)

secūris, is, Akk. im, Abl. ī, f. (seco), I) das Beil, die Axt, 1) eig. u. bildl.: a) eig., zum Fällen der Bäume, Verg. u.a.: zum Töten der Opfertiere, Verg. u.a.: als Waffe, Streitaxt, Verg. u. Hor.: sec. anceps, Doppelaxt, Plaut. u. Ov.: ebenso sec. bipennis, Varro fr.: bes. zum Köpfen, Hinrichten der Verbrecher, admota cervicibus meis securis, Sen. rhet.: securi ferire, percutere, mit dem Beile hinrichten, Cic.: saevus securi Torquatus, der seinen eigenen Sohn köpfen ließ, Verg.: securium gladiorumque terrore subnixi, Lact. – Sprichw., securi Tenediā (Τενεδία πελέκει), mit äußerster Strenge, ohne alle Barmherzigkeit (hergeleitet von der Strenge des Königs Tenes auf der Insel Tenedos, der jedesmal bei Anklagen den Scharfrichter hinter den Kläger stellte, um diesen, falls er einen Unschuldigen anklagte, sogleich zu bestrafen), Cic. ad Q. fr. 2, 9 (11) 2: ebenso securim Tenediam, quam minaris, abde aliquo, den strengen Vorsatz, Fronto epist. Graec. 6 in. (ad M. Caes. 1, 9 in.). – b) bildl., der Hieb, die Wunde = Schaden, Verlust, graviorem infligere securim rei publicae, Cic. Planc. 70: quam te securim putas iniecisse petitioni tuae, Cic. Mur. 48 (vgl. ibid. illa plaga est iniecta petitioni tuae). – 2) übtr., der Teil des Winzermessers, der zum Hauen dient, die Haue, Colum. 4, 25, 1. – II) meton. (da secures, fasces u. virgae von den Liktoren den höchsten obrigkeitlichen Personen, bes. den Konsuln vorgetragen wurden, Sinnbild der höchsten Gewalt) = höchste Gewalt, -Macht, röm. Oberherrschaft, α) im Plur.: Gallia securibus subiecta, der römischen Hoheit, Caes.: virtus nec sumit aut ponit secures (= magistratus, honores), Hor.: Medus timet secures (= imperium Rom,), Hor.: saevas secures accipiet, Verg. – β) im Sing.: Germania colla Romanae praebens animosa securi, Ov. trist. 4, 2, 45. – / Akk. gew. securim, doch auch securem, zB. Varro sat. Men. 389. Liv. 3, 36, 4 H. Sen. contr. 2, 3 (11), 10 (s. Neue-Wagener Formenl.3 1, 312): Abl. gew. securi, doch auch secure, Apul. met. 8, 30. Tert. de pudic. 16. Orest. trag. 214; vgl. Consent. 355, 14 K.

Latin > Chinese

securis, is. f. acc. im. abl. i. :: 斧。治罪斧。文官。Securim ei infligere 以斧擊彼。大壤人。

Translations

axe

Aari: wókka; Abaza: кӏвагъа; Abkhaz: аиха; Adyghe: отыч, обзэгъу, майтэ, ощы; Afrikaans: byl; Ahom: 𑜁𑜃𑜫; Akkadian: 𒍏𒄩𒍣𒅔; Albanian: thadër, sëpatë; Amharic: ፋስ; Arabic: فَأْس‎; Armenian: կացին; Assamese: কুঠাৰ; Asturian: hacha, hachu, azáu, azada, macháu,achada; Avar: гӏащтӏи; Azerbaijani: balta; Bashkir: балта; Basque: aizkora; Belarusian: сякера, тапор; Bengali: কুঠার; Bonan: ge; Bulgarian: брадва, секира, топор; Burmese: ပုဆိန်; Catalan: destral, atxa; Cebuano: wasay; Chamicuro: ame; Chechen: диг; Cheyenne: hohkȯxe; Chichewa: nkhwangwa; Chinese Cantonese: 斧頭, 斧头; Dungan: футу; Hakka: 斧頭, 斧头; Mandarin: 斧頭, 斧头, 斧, 斧, 斧子; Min Nan: 斧頭, 斧头; Wu: 斧頭, 斧头; Chuukese: kouk; Chuvash: пуртӑ; Crimean Tatar: balta; Czech: sekera; Dalmatian: sčor; Danish: økse; Dargwa: барда; Daur: sugw, topoor; Dhivehi: ކޯރާޑި‎; Dolgan: һүгэ; Dongxiang: sugie; Dutch: bijl, hakbijl; East Yugur: süke; Erzya: узере; Esperanto: hakilo; Estonian: kirves; Evenki: сукэ; Faroese: øks; Finnish: kirves; French: hache, cognée; Friulian: manarie; Galician: machado, machada, brosa; Garo: ru-a; Georgian: ცული, ნაჯახი; German: Axt; Gothic: 𐌰𐌵𐌹𐌶𐌹; Greek: τσεκούρι; Ancient Greek: ἀξίνη; Gujarati: કુહાડી; Hausa: gā̀tarī; Hebrew: גַּרְזֶן‎; Hiligaynon: wasay; Hindi: कुल्हाड़ी; Hungarian: fejsze, balta, szekerce; Icelandic: öxi, exi; Ido: hakilo; Indonesian: kapak; Ingush: диг; Interlingua: hacha; Irish: tua; Italian: ascia, accetta, scure, mannaia; Japanese: 斧, アックス; Kabardian: джыдэ; Kalmyk: сүк, балт; Kannada: ಕೊಡ್ಲಿ, ಕುಠಾರ; Karachay-Balkar: балта; Karelian: kirves; Kazakh: балта; Khmer: ពូថៅ; Kikuyu: ithanwa Kitembo: mbaha; Komi-Permyak: чер; Korean: 도끼; Kumyk: балта; Kurdish Central Kurdish: تەور‎; Northern Kurdish: balte; Kyrgyz: балта; Ladino Hebrew: באלטה‎; Latin: balta; Lak: рикӏ; Lao: ຂວານ; Latgalian: ciervs; Latin: ascia, secūris; Latvian: cirvis; Lezgi: якӏв; Lithuanian: kirvis; Low German: Ax, Äx, Ex; Lü: ᦧᦱᧃ, ᦃᦱᧃ; Macedonian: секира; Malay: kapak; Malayalam: കോടാലി, മഴു; Maltese: mannara; Manchu: ᠰᡠᡥᡝ; Mangghuer: suguo; Maori: toki; Mapudungun: toki; Maranao: wasay; Marathi: कुऱ्हाड; Middle English: ax; Moksha: узерь; Mongghul: sgo; Mongolian: сүх, балт; Navajo: tsénił; Nenets: тубка; Nepali: बन्चरो; Nganasan: тобәкәә; Ngazidja Comorian: soha; Ngunawal: umbagong; Norman: hache; Norwegian: øks; Occitan: pigassa, manaira; Old Church Slavonic Cyrillic: секꙑра, брадꙑ; Old East Slavic: секꙑра, сокꙑра, топоръ; Old Norse: øx; Old Tupi: îy; Oriya: କୁରାଢୀ; Osage: mą́ąhįspe; Ossetian: фӕрӕт; Pashto: تبرګۍ‎; Persian: تبر‎; Plautdietsch: Biel, Akjs; Polabian: seťaŕă; Polish: siekiera; Pontic Greek: αξινάρ, παλτά; Portuguese: machado; Quechua: k'acha; Romanian: topor, secure; Romansch: sigir, siir, sagir, sieir, sgür, manera; Russian: топор, колун, секира; Rusyn: топі́р, балта; Sanskrit: परशु, कुठार; Sardinian: destrale, bestrale, segura, segure, seguri; Scottish Gaelic: tuagh; Serbo-Croatian Cyrillic: сѐкира, сјѐкира; Roman: sèkira, sjèkira; Shan: ၵႂၢၼ်; Sichuan Yi: ꃤꃀ; Sicilian: sciunetta, ascia, cugnata; Sinhalese: පොරොව; Skolt Sami: ähšš; Slovak: sekera; Slovene: sekira; Spanish: hacha; Sranan Tongo: beiri; Sudovian: bīla; Svan: კა̄და; Swahili: shoka; Swedish: yxa; Tabasaran: екӏв; Tagalog: palakol; Tai Dam: ꪄꪫꪱꪙ; Tajik: табар; Tamil: கோடரி; Taos: kwóna; Tat: тэвэр; Tatar: балта; Telugu: గొడ్డలి; Thai: ขวาน; Tibetan: སྟ་རེ; Tigrinya: ፋስ; Tocharian B: peret; Tok Pisin: akis, tamiok; Turkish: balta; Turkmen: palta; Ukrainian: сокира, колун, топі́р; Urdu: کلہاڑی‎; Uyghur: پالتا‎; Uzbek: bolta; Venetian: sigureto, daldoro, asa, daldora, manara, manera; Vietnamese: rìu; Vilamovian: ba̐jł; Wauja: e'pi; Welsh: bwyell; West Frisian: bile; White Hmong: taus; Xhosa: izembe; Yakut: сүгэ; Yiddish: האַק‎; Zazaki: torzin, tewerzin; Zhuang: fouj; Zulu: imbazo