ἀρήν

English (LSJ)

(nom. only in Inscrr., IG1.4, 11.154A11 (Delos, iii B. C.), SIG1027.9 (Cos),

   A ϝαρήν GDI4964.2 (Gortyn)); also ἄρης PGurob. 22.40,42 (iii B.C.), and ἄρνον ib.3, al.; acc. ἄρνα, gen. ἀρνός, dat. ἀρνί, dual. ἄρνε: pl. ἄρνες, ἄρνας, ἀρνῶν, dat. ἀρνάσι J.AJ3.8.10, Ep. ἄρνεσσι: —lamb (under a year old, Max.515, Istrosap.Eust.1672.12); ἀ. πρωτογόνων Il.4.102, etc.; γαλαθηνῶν Crates Com.1.    II sheep of either sex, ἄρν' ἕτερον λευκόν, ἑτέρην δὲ μέλαιναν Il.3.103; ἄρνες κεραοί Od. 4.85.    III in pl., stunted ears of wheat, Thphr.HP8.7.5. (Skt. úrā 'sheep', úraṇas 'ram', 'lamb', urabhras 'ram', Arm. ga[rdot ]n 'lamb'; cf. -ϝρην in πολύρρην.)

German (Pape)

[Seite 350] ungebräuchlicher nom., von dem die syncop. Formen ἀρνός, ἀρνί, ἄρνα, ἄρνε. ἀρνοῖν, ἄρνες, ἀρνῶν, ἀρνάσιν u. Ion. ἄρνεσσιν, ἄρνας. bei den Att. u. sonst; der nom. wird durch ὁ ἀμνός ergänzt, w. m. s. Bei Hom. öfters gen. ἀρνῶν, z. B. Iliad. 3, 273; ἄρνα Iliad. 3, 119. 22, 310; ἄρνε 3. 103. 246; ἄρνες 22, 263. 8, 131 Od. 4, 85; ἄρνεσσιν Iliad. 16, 352; ἄρνας Iliad. 3, 117. 310 Od. 9, 226. Ableitung dunkel; Bedeutg viell. ursprüngl.: das männliche Schaf, der Widder; gebräuchl. in der Bed. Lamm, ohne Unterschied des Geschlechts. Apoll. Lex. 42, 6 ἀρνειός κριός, ἄρνες δὲ τὰ νεογνὰ τῶν προβάτων. Hom. Iliad. 3, 103 οἴσετε δ' ἄρν', ἕτερον λευκὸν ἑτέρην δὲ μέλαιναν, γῇ τε καὶ ἠελίῳ· Διὶ δ' ἡμεῖς οἴσομεν ἄλλον; Od. 4, 85 Λιβύην, ἵνα τ' ἄρνες ἄφαρ κεραοὶ τελέθουσιν; αἰετὸς ἁρπάξων ἢ ἄρν' ἀμαλᾷν ἢπτῶκα λαγωόν Iliad. 22, 310; ὄιες ἀκούουσαι ὄπα ἀρνῶν 4, 435; ἀρνῶν πρωτογόνων ἑκατόμβην 4, 102. 120. 23, 864. 873. – Bei Theophr. junge Schößlinge.

Greek (Liddell-Scott)

ἀρήν: ϝαρήν, ἡ ὀνομαστικὴ τοῦ ἀρνός, καὶ ϝαρην (ϜΑΡΕΝ) τυτυι ἔτι δὲ φοῖρος Ἐπιγρ. Γόρτ. Κρήτ. 12 - 13 Comp., Ἡρακλεῖ ἐς Κο[νισαλο]ν ἀρὴν καυτὸς Cos. 3638, ἴδε ἐν λέξει ἀρνός.

French (Bailly abrégé)

(ὁ, ἡ)
nomin. peu usité d’un thème ἀρεν-, d’où, avec sync. de l’ε, les gén., dat., acc. ἀρνός, ἀρνί, ἄρνα, etc.
1 jeune agneau;
2 p. ext. mouton, brebis.
Étymologie: p. Ϝαρήν, litt. l’animal à toison, de la R. Ϝαρ ; cf. εἶρος, ἔριον - cf. ῥήν.

English (Autenrieth)

see ἀρνός.

Spanish (DGE)

ἀρνός, ὁ

• Alolema(s): ἀρε̄́ν IG 1³.234.22 (V a.C.); Ϝαρήν ICr.4.4.2 (Gortina VII/VI a.C.); ἄρης PGurob 22.40, 42 (III a.C.), Phot.α 2804

• Grafía: graf. ἄρυς PLit.Lond.188.105 (VI d.C.) en Aegyptus 6.1925.188

• Morfología: [ép. dat. plu. ἄρνεσσι Il.16.352, tard. ἀρνάσι I.AI 3.222, ἄρνασιν Max.515]
1 cordero, cordera para el sacrificio ἄρνε κέλευεν οἰσέμεναι Il.3.119, cf. 1.66, 3.103, 246, ἀρε̄̀ν κριτός IG l.c., SEG 33.147.39 (Ática V/IV a.C.), ἀ. τῷ Ἀπόλλωνι IG 11(2).154A.11 (Delos III a.C.), ἀ. καυτός IC 39.9 (III a.C.), ἄρνα θηλεῖαν IG 12(2).505.17 (Metimna I a.C.)
•c. determ. de color oscuro si el sacrificio es a dioses ctónicos ἄρνα μέλανα Ar.Ra.847, μελανόχροον ἄρνα Nonn.D.29.67
•gener. ἄρνες ... κεραοί de los corderos en Libia Od.4.85, περὶ τῆς χρυσῆς ἀρνός sobre el cordero de vellón de oro Pl.Plt.268e, εἰ μὲν χαίρεις ἀρνὸς φωνῇ, παιδὸς φωνήν ἐλεήσας Ar.V.572, cf. Fr.449, Anaxandr.34.10, Mnesim.4.47, Diph.90, Call.Fr.27, Arat.1104, Plb.34.8.8, PSarap.4.5 (II d.C.), Phryn.PS 9, Ister 23, Poll.7.184, Hsch.s.u. ἄρνες, ἄρνας
•en cont. culinarios κρεᾴδι' ἀρνὸς ... πίονος Alex.27.5, κρανία ... ἀρνῶν Eub.63.5, ἀρνῶν δὲ καὶ νεβρῶν σαρξὶν ἥδονται D.P.Au.1.3
•como animal símbolo de debilidad op. al lobo οὐδὲ λύκοι τε καὶ ἄρνες ὁμόφρονα θυμὸν ἔχουσιν Il.22.263, cf. 16.352, ὡς λύκοι ἄρνας ἀγαπῶσιν Pl.Phdr.241d, λύκος καὶ ἀ. Aesop.160 tít., ὡς ἄρνας κατέχουσι λύκοι Orác. en TAM 3.34D.53 (Termeso), λύκοι καὶ ἄρνες βοσκηθήσονται ἅμα LXX Is.65.25, ὡς ἄρνας ἐν μέσῳ λύκων Eu.Luc.10.3
•c. determ. que indican que es un cordero de menos de un año cordero lechal ἀρνῶν πρωτογόνων Il.4.102, ἄρν' ἀμαλήν Il.22.310, ἀρνῶν ... γαλαθηνῶν Crates Com.1, Orib.2.68.3, σὺν ἀρνάσιν ἐτείοις I.AI.3.222, ἄρνα ... τὸ ἀρτιγενὲς καὶ ὑπότιτθον Cyr.Al.M.68.701A.
2 plu. espigas de trigo mal desarrolladas οἱ στάχυες μικροὶ καὶ τούτων οὓς καλοῦσιν ἄρνας Thphr.HP 8.7.5.

• Etimología: De la raíz *Hu̯er- ‘lana’ / *u̯ren- ‘cordero’, cf. arm. garṇ, ai. uraṇa y gr. πολύρρηνες ‘ricos en corderos’.

English (Strong)

perhaps the same as ἄῤῥην; a lamb (as a male): lamb.

Russian (Dvoretsky)

ἀρήν: ὁ и ἡ (только acc. ἄρνα, pl. ἄρνες, ἀρνῶν, ἄρνεσσι и ἄρνας, dual. ἄρνε) баран, тж. овца или ягненок Hom., Theocr.

Frisk Etymological English

ἀρνός
Grammatical information: m. f.
Meaning: sheep, lamb (Il.).
Other forms: Nom. ῥήν A. R. 4, 1497, from the compounds; ῥᾶνα· ἄρνα prob. Elean.
Dialectal forms: Myc. wereneja \/wreneja\/ in a list of leather goods; woroneia \/worneja\/; waniko \/warniskos\/, found as a PN in class. lg. In Gortyn Ϝαρήν.
Compounds: πολύ-ρρην < *πολύ-Ϝρην < *urh₁-n-.
Derivatives: ἄρνειος of a sheep or lamb (Hdt.), like αἴγειος, βόειος (Chantr. Form, 50f.); - ἀρνακίς sheepskin (Ar.), haplol. fem. of *ἀρνό-νακος? - Uncertain ἀρνειός, ἀρνευτήρ (s. v.). βάννεια· τὰ ἄρνεια, καὶ τὰ βάννιμα τὸ αὐτὸ H. (cf. Chantr. Form. 61). Popular ἄριχα (acc.) ἄρρεν πρόβατον H., βάριχοι (= Ϝ-) ἄρνες H. (Chantr. Form. 403; the absence of the nasal is unexplained), confirmed by PN Ϝαριχος Tarente.
Origin: IE [Indo-European] [1170] *urh₁-en- lamb
Etymology: ἀρήν < Ϝαρήν agrees with Arm. garn, -in (n-Stamm) lamb. Skt. úraṇ-a- continues *ur̥h₁-en- m. id.; cf. MPers. varak ram. The original inflection was *urh₁-ēn, *urh₁-en-m, *urh₁-n-os > *Ϝαρ-ην, *Ϝαρ-εν-α, *Ϝρη-ν-ος; so Ϝαρ-ν- is due to a reshaping. Not to εἶρος wool which is from *ϜέρϜος, nor to Lat. vervēx.